Ἡ μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου

«Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ»

Ἀπό τό βιβλίο «ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ»

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ

Ὅταν μελετᾶς τό Εὐαγγέλιο, μή ζητᾶς ἀπόλαυση, μή ζητᾶς ἔξαρση, μή ζητᾶς περίλαμπρες σκέψεις. Ζήτα νά δεῖς τήν ἀλάθητη ἁγία Ἀλήθεια.

Μήν ἀρκεῖσαι στήν ἄκαρπη μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου. Μελέτα το ἔμπρακτα. Ἀγωνίσου νά ἐκπληρώνεις τίς ἐντολές του. Σάν βιβλίο ζωῆς, μελέτα το μέ τή ζωή σου.

Μή νομίζεις ὅτι χωρίς λόγο τό πιό ἱερό βιβλίο, τό Τετραευάγγελο, ἀρχίζει μέ τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο καί τελειώνει μέ τό κατά Ἰωάννην. Ὁ Ματθαῖος μᾶς διδάσκει περισσότερο τό πῶς νά ἐκπληρώνουμε τό θεῖο θέλημα, καί οἱ διδαχές του ταιριάζουν σ᾿ ἐκείνους πού ἀρχίζουν νά βαδίζουν στόν δρόμο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Ἰωάννης ἀναφέρεται περισσότερο στόν τρόπο τῆς ἑνώσεως τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἀνακαινισμένο ἀπό τίς ἐντολές ἄνθρωπο. Αὐτή τήν ἕνωση τήν κατορθώνουν ὅσοι ἔχουν προχωρήσει στόν δρόμο τοῦ Θεοῦ.

Ἀνοίγοντας τό ἅγιο Εὐαγγέλιο, νά θυμᾶσαι ὅτι αὐτό θά καθορίσει τήν αἰώνια κατάστασή σου. Ὅλοι θά κριθοῦμε σύμφωνα μ᾿ αὐτό καί εἴτε θά σωθοῦμε, εἴτε θά κολαστοῦμε αἰώνια. «Αὐτός πού μέ ἀπορρίπτει», λέει ὁ Κύριος, «καί δέν δέχεται τά λόγια μου, σ᾿ αὐτά θά βρεῖ Ἐκεῖνον πού θά τόν δικάσει· ὁ λόγος πού κήρυξα, αὐτός θά τόν κρίνει τήν ἔσχατη ἡμέρα»¹.

Ὁ Θεός ἀποκάλυψε τό θέλημά Του σ᾿ ἐτοῦτον τόν τιποτένιο κόκκο σκόνης πού λέγεται ἄνθρωπος! Τό βιβλίο ὅπου εἶναι καταγραμμένο τό πανάγιο καί σωτήριο θέλημά Του, βρίσκεται στά χέρια σου. Μπορεῖς εἴτε νά δεχθεῖς, εἴτε νά ἀπορρίψεις τό θέλημα τοῦ Πλάστη καί Σωτήρα σου. Ἀπό σένα τόν ἴδιο ἐξαρτᾶται εἴτε ἡ αἰώνια ζωή σου εἴτε ὁ αἰώνιος θάνατός σου. Ἀναλογίσου, λοιπόν, πόση προσοχή καί πόση σύνεση πρέπει νά δείξεις. Μήν παίζεις μέ τήν αἰωνιότητα!

Μέ συντριμμένο πνεῦμα νά προσεύχεσαι στόν Κύριο, γιά νά σοῦ ἀνοίξει τά μάτια, νά δεῖς τά θαύματα πού κρύβονται στόν νόμο Του², στό Εὐαγγέλιο. Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἀνοίγει τά μάτια τῆς ψυχῆς καί ἐπιτελεῖ θαυμαστά τή θεραπεία της ἀπό τήν ἁμαρτία. Οἱ θεραπεῖες τῶν σωμάτων, πού ἐπιτελοῦσε ὁ Κύριος, ἦταν ἁπλῶς εἰκονισμοί καί ἀποδείξεις τῶν θεραπειῶν τῶν ψυχῶν, ἀποδείξεις ἀναγκαῖες γιά τούς σαρκικούς ἀνθρώπους μέ τόν τυφλωμένο ἀπό τή φιληδονία νοῦ³.

Διάβαζε τό Εὐαγγέλιο μέ μεγάλη εὐλάβεια καί προσοχή. Κανένα χωρίο του μή θεωρήσεις ἀσήμαντο, κανένα χωρίο του μήν παρατρέξεις ἀνεξέταστα. Κάθε γιώτα τοῦ Εὐαγγελίου ἀκτινοβολεῖ ζωή. Ἡ ἀδιαφορία γιά τή ζωή εἶναι θάνατος.

Διαβάζοντας γιά τούς λεπρούς, τούς παράλυτους, τούς τυφλούς, τούς χωλούς καί τούς δαιμονισμένους, πού θεράπευε ὁ Κύριος, νά συλλογίζεσαι πώς ἡ ψυχή σου, καταπληγωμένη ἀπό τήν ἁμαρτία καί αἰχμαλωτισμένη ἀπό τούς δαίμονες, μοιάζει σ᾿ αὐτούς τούς ἀρρώστους. Νά διδαχθεῖς ἀπό τό Εὐαγγέλιο τήν πίστη τους. Ὁ Κύριος θά κάνει καλά κι ἐσένα, ἄν μέ πίστη, ὅπως ἐκεῖνοι, Τόν ἱκετεύεις ἀκατάπαυστα γιά τήν θεραπεία σου.

Γιά ν᾿ ἀξιωθεῖς νά λάβεις τήν ἴαση, πρέπει ν᾿ ἀποκτήσεις κατάλληλη ψυχική διάθεση. Τήν ἴαση λαβαίνουν ὅσοι ἔχουν ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς τους καί παίρνουν ἀπόφαση νά τήν ἐγκαταλείψουν⁴. Ὁ Σωτήρας εἶναι ἄχρηστος στούς ὑπερήφανους δικαίους, στήν πραγματικότητα ἁμαρτωλούς, πού δέν βλέπουν τήν ἁμαρτωλότητά τους⁵.

Τό νά δεῖ κανεῖς τήν ἁμαρτωλότητα, τήν πτώση ὅλου τοῦ ἀνθρώπινου γένους, εἶναι ἰδιαίτερο χάρισμα τοῦ Θεοῦ. Ζήτησέ Του αὐτό τό χάρισμα, καί ὅταν τό λάβεις, θά σοῦ γίνει πολύ περισσότερο κατανοητό τό βιβλίο τοῦ οὐράνιου Γιατροῦ, τό Εὐαγγέλιο.

Προσπάθησε νά κάνεις οἰκεῖο στόν νοῦ καί τήν καρδιά σου τό Εὐαγγέλιο. Ἄς πλέει ὁ νοῦς σου μέσα του, ἄς ζεῖ μέσα του. Ἔτσι πιό εὔκολα ὅλη σου ἡ δραστηριότητα θά γίνει εὐαγγελική. Αὐτό μπορεῖ ὁ καθένας νά τό πετύχει μέ τήν ἀκατάπαυστη ἐντρύφηση στό Εὐαγγέλιο καί τήν εὐλαβική μελέτη του.

Ὁ ὅσιος Παχώμιος ὁ Μέγας (15 Μαΐου), ἕνας ἀπό τούς πιό ὀνομαστούς ἀρχαίους πατέρες, γνώριζε ἀπ᾿ ἔξω τό Εὐαγγέλιο. Ἔπειτα ἀπό θεία ἀποκάλυψη, μάλιστα, παρακινοῦσε καί τούς μαθητές του νά τό μαθαίνουν. Ἔτσι τό Εὐαγγέλιο τούς συντρόφευε καί τούς χειραγωγοῦσε παντοῦ καί πάντα.

Γιατί, ἄραγε, οἱ σύγχρονοι χριστιανοί παιδαγωγοί δέν στολίζουν τόν νοῦ τῶν ἀθώων μικρῶν παιδιῶν μέ τό Εὐαγγέλιο, ἀντί νά τό γεμίζουν μέ τούς μύθους τοῦ Αἰσώπου καί ἄλλες μάταιες γνώσεις;

Τί εὐτυχία, τί πλοῦτος ἡ ἀπομνημόνευση τοῦ Εὐαγγελίου! Δέν ἔχουμε, βλέπετε, τή δυνατότητα νά προβλέπουμε τίς μεταλλαγές τῶν βιοτικῶν μας συνθηκῶν καί τίς συμφορές πού θά μᾶς βροῦν στή διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας. Ἔτσι, τό Εὐαγγέλιο πού ἔχει ἀποθηκευθεῖ στή μνήμη, μελετᾶται ἀπό τόν τυφλό, ἀκολουθεῖ τόν κατάδικο στή φυλακή, συνομιλεῖ μέ τόν ἀγρότη στό χωράφι, νουθετεῖ τόν δικαστή στό δικαστήριο, χειραγωγεῖ τόν ἔμπορο στήν ἀγορά, παρηγορεῖ τόν ἄρρωστο στόν καιρό τῆς κουραστικῆς ἀϋπνίας καί τῆς βαριᾶς μοναξιᾶς του.

Μήν ἀποτολμήσεις, πάντως, νά ἐξηγήσεις μόνος σου τό Εὐαγγέλιο καί τά ἄλλα βιβλία τῆς ἁγίας Γραφῆς, πού γράφηκαν ἀπό τούς προφῆτες καί τούς ἀποστόλους ὄχι αὐθαίρετα ἀλλά μέ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος⁶. Ἄν, λοιπόν, δέν γράφτηκαν αὐθαίρετα, δέν εἶναι ἀλόγιστο τό νά ἑρμηνεύονται αὐθαίρετα;

Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἔγραψε μέσῳ τῶν προφητῶν καί τῶν ἀποστόλων τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί τόν ἑρμήνευσε μέσῳ τῶν ἁγίων πατέρων. Τόσο ἡ δυνατότητα καταγραφῆς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ὅσο καί ἡ δυνατότητα ἑρμηνείας του ἀποτελοῦν δῶρα, χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό καί μόνο δέχεται ἡ ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Αὐτό καί μόνο δέχονται τά γνήσια παιδιά της.

Ὅποιος ἑρμηνεύει τή Γραφή αὐθαίρετα, ἀπορρίπτει τήν ἁγιοπνευματική ἑρμηνεία της ἀπό τούς ἁγίους πατέρες. Καί ὅποιος ἀπορρίπτει τήν ἁγιοπνευματική ἑρμηνεία τῆς Γραφῆς, ἀναμφίβολα ἀπορρίπτει καί τήν ἴδια τή Γραφή. Καί καταντᾶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι λόγος σωτηρίας, νά γίνεται γιά τούς αὐθαίρετους ἑρμηνευτές του θανάσιμο δίστομο ξίφος, μέ τό ὁποῖο θανατώνουν οἱ ἴδιοι τίς ψυχές τους, ὁδηγώντας τες στήν αἰώνια καταστροφή⁷. Ἔτσι αὐτοκτόνησαν πνευματικά ὁ Ἄρειος, ὁ Νεστόριος, ὁ Εὐτυχής καί οἱ ἄλλοι αἱρετικοί,πού, μέ τίς τολμηρές τους ἑρμηνεῖες τῆς Γραφῆς, βλασφήμησαν τό Ἅγιο Πνεῦμα.

«Σέ ποιόν θά ρίξω τό βλέμμα μου, παρά στόν ἄνθρωπο τόν ταπεινό, τόν ἥσυχο, πού τρέμει τά λόγια μου;»⁸, λέει ὁ Κύριος. Τέτοιος νά εἶσαι μπροστά στόν Κύριο καί στό Εὐαγγέλιο, ὅπου Ἐκεῖνος βρίσκεται.

Ἄφησε τήν ἁμαρτωλή ζωή σου, ἄφησε τή γήινη ἐμπάθεια καί φιληδονία. Ἀπαρνήσου τή ζωή σου, δηλαδή τόν ἐγωισμό σου, καί τότε θά μπορέσεις νά προσεγγίσεις καί νά κατανοήσεις τό Εὐαγγέλιο. «Αὐτός, πού ἀγαπᾶ τή ζωή του, θά τή χάσει», λέει ὁ Κύριος. «Αὐτός, ὅμως, πού τή ζωή του δέν τή λογαριάζει ὅσο κρατάει αὐτός ὁ κόσμος, θά τή φυλάξει γιά τήν αἰώνια ζωή»⁹. Γι᾿ αὐτόν πού ἀγαπᾶ τόν ἑαυτό του καί δέν εἶναι ἀποφασισμένος νά τόν ἀπαρνηθεῖ, τό Εὐαγγέλιο εἶναι κλειστό. Τό διαβάζει, ἀλλά ὁ λόγος τῆς ζωῆς καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος παραμένει γιά τήν ψυχή του ἕνα ἀδιαπέραστο παραπέτασμα.

Ὅταν ὁ Κύριος ἦταν στή γῆ μέ τό πανάγιο ἀνθρώπινο σῶμα Του, πολλοί Τόν ἔβλεπαν καί συνάμα δέν Τόν ἔβλεπαν. Τί ὠφελεῖται ὁ ἄνθρωπος, ὅταν βλέπει μέ τά σωματικά μάτια, ὅπως ὅλα τά ζῶα, δέν βλέπει ὅμως μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς, μέ τόν νοῦ καί τήν καρδιά; Ὑπάρχουν καί σήμερα πολλοί πού διαβάζουν τό Εὐαγγέλιο, ἀλλά τό ἀγνοοῦν ἐντελῶς, σάν νά μήν τό διάβασαν ποτέ.

Τό Εὐαγγέλιο διαβάζεται σωστά μόνο ἀπό τόν καθαρό νοῦ καί, ὅπως εἶπε κάποιος ὅσιος, κατανοεῖται ἀνάλογα μέ τήν προθυμία καί τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν¹⁰. Ὡστόσο, ἡ ἀκριβής καί τέλεια γνώση τοῦ Εὐαγγελίου δέν μπορεῖ ν᾿ ἀποκτηθεῖ μέ τή δική μας προσπάθεια· εἶναι χάρισμα τοῦ Χριστοῦ.

Τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀφοῦ κατοικήσει μέσα στόν ἀληθινό καί πιστό διάκονό Του, τόν κάνει τέλειο μελετητή καί ἀκριβή τηρητή τοῦ Εὐαγγελίου.

Στό Εὐαγγέλιο ἀπεικονίζονται τά χαρακτηριστικά τοῦ νέου Ἀνθρώπου, τοῦ Κυρίου, πού προέρχεται ἀπό τόν οὐρανό¹¹ καί πού εἶναι Θεός «κατά φύσιν». Τό ἅγιο γένος Του, τούς ἀνθρώπους πού πιστεύουν σ᾿ Αὐτόν καί ὁμοιώνονται μ᾿ Αὐτόν, τούς κάνει θεούς «κατά χάριν».

Ἐσεῖς πού κυλιέστε στά βρωμερά βαλτονέρια τῶν ἁμαρτιῶν καί βρίσκετε ἐκεῖ εὐχαρίστηση, σηκῶστε τά κεφάλια σας καί κοιτάξτε τόν καθαρό οὐρανό· ἐκεῖ εἶναι ἡ θέση σας! Ὁ Θεός σᾶς δίνει τόση ἀξία, σᾶς κάνει θεούς. Κι ἐσεῖς, ἀπορρίπτοντας αὐτή τήν ἀξία, κατεβάζετε τόν ἑαυτό σας στήν τάξη τῶν ζώων, καί μάλιστα τῶν πιό ἀκάθαρτων ζώων. Συνέλθετε! Βγεῖτε ἀπό τόν βρωμερό βάλτο. Λουστεῖτε μέ τά δάκρυα τῆς μετάνοιας. Καθαριστεῖτε μέ τήν ἐξομολόγηση. Στολιστεῖτε μέ τήν κατάνυξη. Σηκωθεῖτε ἀπό τή γῆ. Ἀνεβεῖτε στόν οὐρανό. Ἐκεῖ θά σᾶς ὁδηγήσει τό Εὐαγγέλιο. «Ὅσο ἔχετε τό φῶς», δηλαδή τό Εὐαγγέλιο, ὅπου εἶναι κρυμμένος ὁ Χριστός, «πιστεύετε στό φῶς, γιά νά γίνετε παιδιά τοῦ φωτός»¹².

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτηςhttp://HristosPanagia3.blogspot.com

1Ἰω. 12:48.

2Ψαλμ. 118:18.

3Βλ. Λουκ. 5:24.

4Βλ. Ἰω. 9:39, 41.

5Βλ. Ματθ. 9:13.

6Βλ. Β΄ Πέτρ. 1:21.

7Βλ. Β΄ Πέτρ. 3:16.

8Ἡσ. 66:2.

9Ἰω. 12:25.

10Πρβλ. Ὁσίου Μακαρίου τοῦ ἀσκητοῦ, Περί νόμου πνευματικοῦ κεφάλαια Σ΄, ρς΄)

11Α΄ Κ ορ. 15:47.

12Ἰω. 12:36.