«Μακαρισμός τρίτος» μέρος β΄ τελευταῖο

π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

Οἱ ἀντεκδικήσεις πού βλέπουμε εἶναι ἰδίως γιά τά κληρονομικά. Πώ πώ, αὐτά τά κληρονομικά... τί θυμοί, τί διεκδικήσεις δικαιωμάτων ὑπάρχουν ἐκεῖ! Καί μάλιστα περισσότερο διεκδικοῦν ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν δίκαιο! Σᾶς βεβαιώνω ὅτι δέν φοβήθηκα, ἤ μᾶλλον δέν σιχάθηκα τίποτα περισσότερο, ἀπό τό νά ἔρχεται κάποιος ἄνθρωπος νά μέ ρωτήσει τί πρέπει νά κάνει γύρω ἀπό τά θέματα τά κληρονομικά!

Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχουν ὡραῖοι ἄνθρωποι, καί ἄνδρες καί γυναῖκες, πού λένε:«Εἶμαι ἕτοιμος νά παραιτηθῶ ἀπό ἕνα δικαίωμά μου ἀπό τά ἀδέλφια μου»! Πολλές φορές συμβαίνει γιά μιά ζωή ὁλόκληρη νά μή ποῦν οὔτε καλημέρα τά ἀδέλφια, ἐπειδή νόμιζαν ὅτι ἀδικήθηκαν. Φοβερό πράγμα!

Ἀκόμα ἡ πραότητα μπορεῖ νά ὁδηγήσει περισσότερους ἁμαρτωλούς στόν Χριστό καί στήν ἀρετή, παρά ἴσως ἕνας ἔνθεος ζῆλος, μιά εὐγλωττία λόγου ἤ κάποια μόρφωση. Ἡ πραότητα ἔχει θετικότερα ἀποτελέσματα.

Γονεῖς καί παιδιά, γιά νά ζήσουν ἁρμονικά μέσα στό σπίτι, χρειάζονται τήν πραότητα. Ἄν γιά μιά στιγμή δέν τήν ἔχει ὁ ἕνας, πρέπει νά τήν διαθέτει ὁ ἄλλος, γιατί ἀλλιώτικα δέν μποροῦν νά εἶναι εὐτυχισμένοι· μεταξύ τους πάντα θά εἶναι τσακωμένοι.

Ἄν πάρετε δύο στουρναρόπετρες¹ καί τίς χτυπήσετε τή μία μέ τήν ἄλλη, βγαίνει σπίθα. Τό ξέρετε αὐτό· ἔτσι; Ἄν πάρετε μία τέτοια πέτρα καί τήν τρίψετε μ᾿ ἕναν φελλό, δέν βγαίνει τίποτα! Τό ἴδιο λοιπόν συμβαίνει καί στούς ἀνθρώπους· δηλαδή ὅταν εἶναι σκληρός ὁ ἕνας, σκληρός καί ὁ ἄλλος, καί συγκρουσθοῦν, τότε θά βγάλουν σπίθες, θά βγάλουν φωτιά, θά ἀρχίσουν μάχη! Ἔτσι λοιπόν, τουλάχιστον ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο πρέπει νά ἔχει πραότητα.

Ἀκόμη τήν πραότητα τήν χρειαζόμαστε καί στίς σχέσεις μας μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους, μέ τούς συνεργάτες μας, μέ τούς γείτονες, μέ τούς συγγενεῖς, μέ τούς φίλους, μέ τούς συμπολίτες μας. Μέ ὅλους χρειάζεται νά ἔχουμε πραότητα, γιατί ἔτσι διατηροῦμε ἀγαθές σχέσεις. Ἡ εὐθιξία, ὁ θυμός καί ἡ μνησικακία χαλοῦν αὐτές τίς σχέσεις, καί μάλιστα καμιά φορά ἀνεπανόρθωτα.

Μέ τήν πραότητα κερδίζουμε περισσότερα, παρά μέ τόν θυμό. Μιά ξένη παροιμία λέει: Πιό πολλά πετυχαίνει κανείς μέ μία σταγόνα μέλι, παρά μέ ἕνα βαρέλι ξύδι.

Καί ἡ ἐντολή τῆς πραότητος –γιατί ἐντολή εἶναι· ὁ Κύριος μακαρίζει, ἀλλά εἶναι ἐντολή· ὅλοι οἱ μακαρισμοί εἶναι ἐντολές– ἔχει τό ἀντίκρυσμά της, καί αὐτό εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, πού εἶπε: «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ»². Μάθετε ἀπό ἐμένα ὅτι εἶμαι πρᾶος καί ταπεινός στήν καρδιά. Πάρετε τό μάθημά σας, πάρετε παράδειγμα ἀπό ἐμάνα.

Βλέπετε πῶς συνδέεται ἐδῶ ἡ πραότητα μέ τήν ταπεινοφροσύνη; Ὁ ἐγωιστής δέν μπορεῖ νά ἔχει πραότητα· μόνο ὁ ταπεινός μπορεῖ. Γι᾿ αὐτό σᾶς εἶπα προηγουμένως ὅτι συνδιάζουμε τόν πρῶτο μακαρισμό μέ τόν δεύτερο καί τόν τρίτο.

Ἀκόμα ὁ Κύριος σ᾿ αὐτόν τόν μακαρισμό πρόσθεσε καί τοῦτο: «ὅτι αὐτοί κληρονομήσουνι τήν γῆν». Ἀλλά ποιά γῆ θά κληρονομήσουν; Θά λέγαμε ὅτι, ἀντίθετα, ἐκεῖνος πού ἔχει πραότητα, ἄν τοῦ ἁρπάξει ὁ γείτονας μερικά μέτρα χωράφι, ἀκριβῶς ἐπειδή ἔχει πραότητα, δέν θά μιλήσει· ἤ θά μιλήσει τόσο, πού ὁ ἄλλος νά μήν τόν λάβει ὑπόψη, καί ἔτσι θά ἀδικηθεῖ. Ποιά γῆ λοιπόν θά κληρονομήσει;

Πρέπει ἐδῶ νά ποῦμε ὅτι ὅλοι οἱ μακαρισμοί ὑπόσχονται καί ἐπίγεια καί οὐράνια ἀγαθά. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: «Ἄν τε γάρ πνευματικόν εἴπῃ τι, οὐκ ἀφαιρεῖται τά ἔν τῷ παρόντι βίω· ἄν τε τῶν ἐν τῷ βίῳ τι πάλιν ὑπόσχηται, οὐ μέχρι τούτου τήν ὑπόσχεσιν ἵστησι»³. Δηλαδή: Ἄν ὑποσχεθεῖ κάτι πνευματικό, δέν ἀφαιρεῖται τίποτα ἀπό τά παρόντα ἀγαθά· καί ἄν πάλι ὑπόσχεται κάτι ἐπίγειο, δέν σταματάει τήν ὑπόσχεση ἐδῶ, ἀλλά προχωράει παρακάτω. Μ᾿ ἄλλα λόγια, ἔχουμε ἀμοιβή καί ἐπί τῶν ἐπιγείων πραγμάτων– θά τό δεῖτε αὐτό– καί ἐπί πνευματικῶν καί οὐρανίων.

Παράδειγμα εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Ἀβραάμ. Ὅταν ὁ Δαυίδ λέει, στόν 36ο Ψαλμό, «οἱ δέ πραεῖς κληρονομήσουσι τήν γῆν»⁴, ἐννοεῖ τήν γῆ τοῦ Ἰσαήλ. Καί ὁ Ἀβραάμ ἦταν ἐκεῖνος πού πραγματικά κατέκτησε αὐτήν τήν γῆ εἰρηνικά.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔδειξε τό ἐνδιαφέρον τοῦ Ἀβραάμ γιά τήν καινούργια γῆ, τήνὄντως γῆ. Ὅμως αὐτή ἡ γῆ –θά λέγαμε μέ γάμα κεφαλαῖο– δέν εἶναι ἡ γῆ τῆς ἐπαγγελίας· αὐτό θά λέγαμε ὅτι εἶναι ἡ πρώτη φάση. Αὐτή ἡ γῆ εἶναι ἡ Βασιλεῖα τοῦ Θεοῦ!

Ἀκοῦστε λοιπόν τί γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν Πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του:«Πίστει παρῲκησεν εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας... ἐξεδέχετο γάρ τήν τούς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός».Δηλαδή: Μέ πίστη κατοίκησε στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας σάν νά ἦταν ξένη χώρα, ἀλλά δέν ἔκανε σπίτι, σάν νά ἐπρόκειτο νά μή μείνει ἐκεῖ. Ζοῦσε ἐκεῖ σέ σκηνές, γιατί περίμενε μιά ἄλλη πόλη μέ θεμέλια σταθερά, τῆς ὁποίας τεχνίτης εἶναι ὁ Θεός, δηλαδή περίμενε τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Καί συνεχίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Κατά πίστιν ἀπέθανον οὗτοι πάντες, μή λαβόντες τάς ἐπαγγελίας, ἀλλά πόῤῥωθεν αὐτάς ἰδόντες καί ἀσπασάμενοι, καί ὁμολογήσαντες ὅτι ξένοι καί παρεπίδημοί εἰσιν ἐπί τῆς γῆς. οἱ γάρ τοιαῦτα λέγοντες ἐμφανίζουσιν ὅτι πατρίδα ἐπιζητοῦσι... νῦν δέ κρείττονος ὀρέγονται, τοῦτ᾿ ἔστιν ἐπουρανίου»⁵. Δηλαδή: Ὅλοι αὐτοί πέθαναν μέ πίστη, χωρίς νά πάρουν τίς ὑποσχέσεις, ἀλλά, ἀφοῦ τίς εἶδαν ἀπό μακριά, ἔδωσαν ἀσπασμό, γονάτισαν μπροστά στά αἰώνια αὐτά ἀγαθά τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, καί ὁμολόγησαν ὅτι εἶναι ξένοι καί προσωρινοί πάνω σ᾿ αὐτή τή γῆ. Ἐκεῖνοι πού μιλᾶνε ἔτσι φανερώνουν ὅτι ζητοῦν πατρίδα... Τώρα ὅμως ἐπιθυμοῦν καλύτερη, δηλαδή ἐπουράνια πατρίδα, ἐπουράνια γῆ.

Καί τό συμπέρασμα τοῦ Παύλου εἶναι τό ἑξῆς: «Οὐ γάρ ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν»⁶. Δέν ἔχουμε ἐδῶ μόνιμη πατρίδα, ἀλλά ζητᾶμε μέ πόθο τή μέλλοντική.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής ἀναφέρει: «Καί εἶδον οὐρανόν καινόν καί γῆν καινήν· ὁ γάρ πρῶτος οὐρανός καί ἡ πρώτη γῆ ἀπῆλθον... καί τήν πόλιν τήν ἁγίαν Ἱερουσαλήμ καινήν εἶδον... καί ἤκουσα φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης· ἰδού ἡ σκηνή τοῦ Θεοῦ μετά τῶν ἀνθρώπων, καί σκηνώσει μετ᾿ αὐτῶν, καί αὐτοί λαός αὐτοῦ ἔσονται, καί αὐτός ὁ Θεός μετ᾿ αὐτῶν ἔσται»⁷. Δηλαδή: Τότε εἶδα ἕναν καινούργιο οὐρανό καί μιά καινούργια γῆ. Καινούργιος οὐρανός καί καινούργια γῆ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι, ὅσοι θά σωθοῦν, θά κατοικοῦν μέ τόν Θεό, καί ὁ Θεός θά εἶναι μαζί τους.

Ἔτσι λοιπόν οὐσιαστικά ἡ γῆ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πού θά κληρονόμήσουν οἱ πρᾶοι. Καί ὅπως λέει ὁ μέγας Βασίλειος, «ἐκείνη γάρ ἡ γῆ, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, οὐ γίνεται τῶν μαχομένων λάφυρον, ἀλλά μακροθύμων καί πραϋπαθῶν ἀνδρῶν πρόκειται κληρονομία»⁸. Δηλαδή: Γιατί ἐκείνη ἡ γῆ, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, δέν γίνεται νά εἶναι λάφυρο ἐκείνων πού μάχονται νά ἁρπάξουν ἕνα μέτρο χῶμα ἀπό τόν ἄλλο, ἀλλά εἶναι κληρονομιά γιά τούς μακρόθυμους ἀνθρώπους, γιά ἐκείνους πού ἔχουν πραότητα. Αὐτοί τελικά κερδίζουν τή γῆ τῆς ἀληθινῆς ἐπαγγελίας, τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, θά ἤθελα νά σᾶς ρωτήσω, ἄν, μπροστά σ᾿ αὐτή τή γῆ, τήνκαινούργια γῆ, ἀξίζει στ᾿ ἀλήθεια νά μαχόμαστε σέ τούτη ἐδῶ τή γῆ, γιά νά ἀποκτήσουμε λίγα τετραγωνικά μέτρα, καί νά χαλάσουμε τίς σχέσεις μας μέ γείτονες, μέ φίλους, ἀκόμη καί μέ στενούς συγγενεῖς, ἴσως καί γιά ὅλη μας τή ζωή!Ἀξίζει;

Προσέξτε: Θά μεγαλώσετε, θά βρεθεῖτε λίγο ἤ πολύ μπροστά σ᾿ αὐτό τό θέμα τῆς κληρονομικῆς διεκδικήσεως ἤ σέ κάτι ἀνάλογο. Ἀσφαλῶς δέν μᾶς συμφέρει νά ἔχουμε τέτοιες διαμάχες μέ τούς δικούς μας. Γι᾿ αὐτό ἄς βιαστοῦμε νά ἀποκτήσουμε αὐτήν τή μακαριστή ἀρετή τῆς πραότητος, αὐτήν πού θά πάρουμε μαζί μας. Ὅλες οἱ ἄλλες οἱ διεκδικήσεις θά μείνουν σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο· δέν θά πάρουμε μαζί μας τίποτε ἄλλο! Καί τότε, καί ἐδῶ στή γῆ καί στόν Οὐρανό, τό κέρδος μας θά εἶναι αἰώνιο.

Ἄς ἐπαναλάβουμε λοιπόν αὐτόν τόν θαυμάσιο μακαρισμό:

«Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν»!

Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου 1995

Συνεχίζεται...

«οἱ δέ πραεῖς κληρονομήσουσι τήν γῆν καί

κατατρυφήσουσιν ἐπί πλήθει εἰρήνης».

Ψαλμ. 36 : 11.

μετάφραση: ὑπό

Παν. Ν. Τρεμπέλα

Αὐτοί ὅμως πού διά τῆς δοκιμασίας τῶν θλίψεων

ἐταπεινώθησαν καί ἔγιναν πρᾶοι,

θά κληρονομήσουν τήν γῆν

μή ἐξαφανιζόμενοι ἀδόξως ἐξ αὐτῆς ὡς ἀσεβεῖς,

καί θά ἀπολαύσουν ἐν τρυφῇ

τά ἀγαθά της γεμᾶτοι εἰρήνην.

Τέλος καί τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων

ἀφθάρτῳ ἀοράτῳ μόνῳ σοφῷ Θεῷ

τιμή καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ”

π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

Ἐκδόσεις: “ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”

1Εἶδος χαλαζία, πού ὅταν τρίβεται βγάζει σπίθες.

2Ματθ. 11 : 29.

3Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος, Εἰς τό Κατά Ματθαῖον, Ὁμιλία ΙΕ;, κεφ. γ΄MPG 57, 227, 11-14.

4Ψαλμ. 36 : 11.

5Ἑβρ. 11 : 9-16.

6Ἑβρ. 13 : 14.

7Ἀποκ. 21 : 1-3.

8Μέγας Βασίλειος, Εἰς τόν ΛΓ΄ Ψαλμόν, MPG 29, 356, 31.