Ἡ εὐκολία γιά τή σωτηρία τῶν λαϊκῶν καί τῶν μοναχῶν.

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ Α΄.

ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΓΓΑΜΟΣ ΒΙΟΣ

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΑΜΟ

Ἡ εὐκολία γιά τή σωτηρία τῶν λαϊκῶν καί τῶν μοναχῶν.

Οἱ ἐντολές, οἱ θεραπευτικές πρακτικές τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, οἱ ὁδηγίες τοῦ ὀρθοῦ βίου, πού μᾶς δόθηκαν ἀπό τόν Κύριο, εἶναι κοινές γιά ὅλους (καί γιά τούς μοναχούς καί γιά τούς λαϊκούς). Ἐάν ὑπάρξει βούληση, ἐπιθυμία καί μετάνοια, μποροῦν ὅλοι νά καθαρθοῦν, νά φωτιστοῦν καί νά θεωθοῦν διά τῆς Θείας Χάριτος. Ὅλοι μποροῦν νά ἐπιτύχουν τήν θεραπεία· οἱ «ἐν τῷ κόσμῳ» λίγο δυσκολώτερα σέ σχέση μέ τούς μοναχούς λόγῳ τῶν περισσότερων πειρασμῶν.

Ἰδιαίτερα οἱ ἔγγαμοι θά ἔχουν μεγαλύτερη δυσκολία ἀφοῦ, σύμφωνα μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο: «θά ἔχουν θλίψεις στήν σάρκα»¹³³. Γιά τό λόγο αὐτό, ἐπειδή λυπᾶται¹³⁴ τούς ἀνθρώπους μᾶς συνιστᾶ τήν παρθενία-ἀγαμία¹³⁵, χωρίς ὅμως νά τήν ἐπιβάλλει. Μέ τήν σύστασή του ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος δέν ὑπονοεῖ ὅτι δέν θά σωθοῦν οἱ ἔγγαμοι.

«Τί λοιπόν» ἐρωτᾶ ὁ ἱερός Χρυσόστομος «οἱ ἔγγαμοι θά ἀπωλεσθοῦν ὅλοι; Δέν λέγω αὐτό, ἀλλά ὅτι θά χρειασθεῖ νά καταβάλουν μεγαλύτερους κόπους, ἐάν θέλουν νά σωθοῦν, λόγῳ τῆς παρούσας ἀνάγκης»¹³⁶.
Ἡ συσσωρευμένη κακία στόν κόσμο δυσκολεύει τούς ἀγωνιζομένους γιά τήν σωτηρία τους, ἐνῶ ἀντίθετα βοηθεῖ πολύ στή σωτηρία ἡ ἀναχώρηση καί ἡ μοναχική ζωή.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐπίσης, μιλώντας γιὰ τὴν καρδιακὴ καθαρότητα, λέει ὅτι καὶ οἱ ἔγγαμοι μποροῦν νὰ τὴν ἐπιμεληθοῦν, ἀλλὰ φυσικὰ μὲ περισσότερη δυσκολία.

Ἡ ὕπαρξη πολλῶν ἐγγάμων Ἁγίων στὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη, ποὺ εἶχαν νοερὰ προσευχὴ, ὅπως ἡ προφῆτις Ἄννα, δείχνει πὼς ὅλα τὰ στοιχεῖα ποὺ συγκροτοῦν τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ βιώσουν καὶ οἱ ἔγγαμοι. Ἡ προφῆτις Ἄννα, μητέρα τοῦ προφήτου Σαμουήλ, εἶχε τὴν νοερὰ προσευχὴ μέσα στὴν καρδιά της καὶ προσευχόταν τόσο ἀφοσιωμένα κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ μεγάλου της πόνου, ὥστε τὴν ἐξέλαβαν γιὰ μεθυσμένη.

Κατά τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, οἱ ἄνθρωποι δὲν χωρίζονται σὲ ἄγαμους καὶ ἔγγαμους, οὔτε σὲ μοναχοὺς καὶ «κοσμικούς». Διακρίνονται σὲ ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργὸ μέσα τους καὶ σὲ ἀνθρώπους ποὺ δὲν Τὸ ἔχουν ἐνεργό. Οἱ πρῶτοι, οἱ ἔχοντες ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα λέγονται καί εἶναι κατά κυριολεξία, πνευματικοί ἄνθρωποι.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι δυνατὸν νὰ ἐφαρμόσουν –καθοδηγούμενοι ἀπὸ Πνευματικὸ Πατέρα– τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι, ἄν θέλουν μποροῦν νὰ βιώσουν τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα καί νά ἀποκτήσουν «γεγυμνασμένα πνευματικά αἰσθητήρια»¹³⁷. Δὲν ὑπάρχουν ἀριστοκράτες καὶ πληβεῖοι, προνομιοῦχοι καὶ μὴ, στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση.

Πνευματικός ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μετέχει τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐκεῖνος ποὺ εἶναι ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν πρόκειται γιὰ μία ἀφηρημένη συναισθηματικὴ ἢ διανοητικὴ πνευματικότητα. Ὁ κατ’ ἐξοχὴν φορέας τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος εἶναι ὁ Ἅγιος¹³⁸, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύπτεται μὲ τὴν διδαχή, μὲ τὰ ἔργα του καὶ τὰ ἅγια λείψανά του. Ὁ μὴ πνευματικός, ὁ στερημένος τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, λέγεται ψυχικὸς ἢ σαρκικὸς ἄνθρωπος¹³⁹. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴτε λαϊκοί, εἴτε μοναχοί μποροῦν νά σωθοῦν ἀρκεῖ νά γίνουν πνευματικοί ἄνθρωποι.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού ἤδη κυκλοφορεῖ.

133 Α΄ Κορ. 7, 28: «θλῖψιν δὲ τῇ σαρκὶ ἔξουσιν οἱ τοιοῦτοι».

134 Ὅ.π.: «θλῖψιν δὲ τῇ σαρκὶ ἔξουσιν οἱ τοιοῦτοι, ἐγὼ δὲ ὑμῶν φείδομαι».

135 Α΄ Κορ. 7, 7: «θέλω δὲ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς καὶ ἐμαυτόν»·

136 Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Πρός τούς πολεμοῦντας τόν μοναχικόν βίον Γ΄, ΕΠΕ, τομ. 28, σελ. 549.

137 Ἑβρ. 5, 14: «πᾶς γὰρ ὁ μετέχων γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης, νήπιος γάρ ἐστιν· τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή, τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ».

138 Πρβλ. Πρωτοπρ. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Ἡ ταυτότητα τοῦ Ἁγίου, http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1566

139 Πρβλ. http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807.