Ἑρμηνεία Παλαιᾶς Διαθήκης –Προφήτης Ἠσαΐας (35ον) – (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

          IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δημητσάνα, Δευτέρα 5 Ὀκτωβρίου 2015

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ

(Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική)

Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ

Κατά τῆς πρεσβείας τῆς σταλείσης στήν Αἴγυπτο (30,1-5)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

1. Στήν περικοπή μας αὐτή ὁ προφήτης Ἡσαΐας ἀποτρέπει τούς κυβερνῶντες στήν Ἱερουσαλήμ νά συνάψουν συμμαχία μέ τήν Αἴγυπτο, γιά νά ἀποκρούσουν τούς πλησιάζοντας Ἀσσυρίους. Ἐδῶ θά πρέπει νά θυμηθοῦμε τόν χρόνο μεταξύ τῆς κατάκτησης τῆς Ἀζώτου τό 711 π.Χ. (βλ. κεφ. 20) καί τῆς πολιορκίας τῆς Ἱερουσαλήμ τό 701 π.Χ. (κεφ. 36 ἑξ.). Οἱ κυβερνῶντες τῆς Ἱερουσαλήμ, χωρίς νά ἐρωτήσουν τήν Θεόν («ἐμέ οὐκ ἐπηρώτησαν», στίχ. 2), ἀκολούθησαν τά δικά τους σχέδια καί ἀπέστειλαν πρεσβεία στήν Αἴγυπτο καί ἀπέδειξαν ἔτσι ὅτι εἶναι «ἀποστάται υἱοί» (στίχ. 1· βλ. καί 1,2). Περί τῶν ἀπειθῶν καί ἀποστατῶν υἱῶν βλ. τήν τιμωρία τους εἰς Δευτ. 21,18.

2. Οἱ ἀπεσταλμένοι ἀντιπρόσωποι τῶν ἀξιωματούχων τῆς Ἱερουσαλήμ πῆγαν, κατ᾽ ἐντολήν αὐτῶν, εἰς Ζοάν, κατά τό Ἑβρ. (Τάνις, κατά τούς Ο´, στίχ. 4), καί εἰς Χανές, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ μόνο τό Ἑβρ. Ἡ Ζοάν εὑρίσκεται στό ἀνατολικό Δέλτα τοῦ Νείλου καί ἡ Χανές ἔκειτο νοτίως τῆς Μέμφιδος. Καί οἱ δύο πόλεις ἦταν ἕδρες σπουδαίων ἡγετῶν τῆς περιοχῆς. Θά μπορούσαμε νά συσχετίσουμε τούς εὑρισκομένους εἰς Τάνιν (Ζοάν, κατά τό Ἑβρ.) «ἀρχηγούς»·μέ τούς ἀπεσταλμένους ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ ἀντιπροσώπους· ὅτι δηλαδή αὐτοί εἶχαν ἐγκατασταθεῖ ἐκεῖ καί αὐτοί εἶναι οἱ «ἐν Τάνει ἀρχηγοί», οἱ «ἄγγελοι (= ἀγγελιαφόροι) πονηροί» τοῦ στίχ. 4. Βλ. καί τό ὑπόμνημα τοῦ Καθηγητοῦ Τρεμπέλα. 

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,

τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

30,1 Ἀλλοίμονο σέ σᾶς,

τούς ἀποστάτες υἱούς,

τάδε λέγει Κύριος:

«Ἐπήρατε ἀπόφαση, χωρίς τό θέλημά μου,

καί συνάψατε συμμαχία,

ὄχι σύμφωνη μέ τό πνεῦμα μου,

προσθέτοντας ἁμαρτία στήν ἁμαρτία.

2 Αὐτοί, οἱ ὁποῖοι κατεβαίνουν στήν Αἴγυπτο,

γιά νά ζητήσουν βοήθεια ἀπό τόν Φαραώ

καί νά προστατευθοῦν ἀπό τούς Αἰγυπτίους,

δέν ἐρώτησαν ἐμένα.

3 Γι᾽ αὐτό, ἡ προστασία πού ζητᾶτε ἀπό τόν Φαραώ

θά εἶναι γιά αἰσχύνη σας

καί θά ἔλθει ὄνειδος σ᾽ ὅσους ἐμπιστεύονται στήν Αἴγυπτο.

4 Γιατί οἱ ἐπίσημοι (ἀντιπρόσωποί σας) στήν Τάνη (τῆς Αἰγύπτου)  

εἶναι κακοί ἀντιπρόσωποι.

5 Μάταια κοπιάζουν μέ λαό,

ὁ ὁποῖος δέν θά τούς ὠφελήσει

οὔτε μέ βοήθεια οὔτε μέ ὄφελος,

ἀλλά θά τούς φέρει καταισχύνη καί ὄνειδος». α

α. Στό Ἑβρ. οἱ στίχ. 4 καί 5α:

«Γιατί, ἄν καί οἱ ἀρχηγοί του εἶναι στήν Ζοάν

καί οἱ πρέσβεις του ἔφθασαν εἰς Χανές,

5α ὅλα θά ἀποβοῦν σέ αἰσχύνη ἀπό ἕνα λαό,

ὁ ὁποῖος δέν μπορεῖ νά τούς ὠφελήσει».

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

30,1-7. Ὅλη αὐτή ἡ περικοπή ἀναφέρεται στήν πρεσβεία τήν σταλεῖσα ὑπό τῆς Ἰουδαίας στήν Αἴγυπτο (περί τό 703 π.Χ) γιά νά πετύχει ὑποστήριξη κατά τῆς Ἀσσυρίας, ἕνα σχέδιο τό ὁποῖο ὁ Ἡσαΐας θεωροῦσε ἐπανάσταση κατά τοῦ Θεοῦ (28,14-22. 29,15-16). 30,1-5. Βλ. προηγούμενο σχόλιο. Εἶναι μία προφητεία κατά τήν ἀναχώρηση μιᾶς πρεσβείας ἀποσταλείσης ἀπό τόν Ἐζεκία στόν Φαραώ τό 703-702, γιά νά ζητήσει βοήθεια ἀπό τήν Αἴγυπτο ἐνάντια πρός τούς Ἀσσυρίους. Ἀφοῦ ἡ συμφωνία αὐτή μέ τήν Αἴγυπτο εἶναι ἐνάντια πρός τό θελημα τοῦ Θεοῦ, θά ἀποτύχει. 30,4. «Οἱ ἀρχηγοί του εἶναι στήν Ζοάν καί οἱ πρέσβεις του ἔφθασαν εἰς Χανές», λέγει τό Ἑβρ. κείμενο. Ἡ Ζοάν (βλ. Ἰεζ. 30,13-19 σχόλ.) καί ἡ Χανές (πενήντα μίλια νοτίως τῆς Μέμφιδος) εἶναι δύο πόλεις τοῦ Δέλτα τοῦ Νείλου.

Ἄλλη προφητεία κατά τῆς σταλείσης στήν Αἴγυπτο πρεσβείας (30,6-7)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

1. Ἡ περικοπή μας ἐκφράζει ὄχι μόνο τό ἀνώφελο, ἀλλά καί τό ἐπικίνδυνο τῆς πορείας τῆς πρεσβείας ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ στήν Αἴγυπτο γιά αἴτηση βοηθείας. Ὁ καλός καί ἄνετος δρόμος πρός τήν Αἴγυπτο ἦταν κατά μῆκος τῆς παραλίας, ἀλλά αὐτός ὁ δρόμος ἦταν ἀποκλεισμένος ἀπό τούς Ἀσσυρίους. Γι᾽ αὐτό καί ἡ πρεσβεία τῆς Ἱερουσαλήμ μέ ὄνους καί καμῆλες, φορτωμένες μέ πλούσια δῶρα, ἀκολούθησε τήν ἐπικίνδυνο πορεία πρός τήν Αἴγυπτο, διά τῆς στέππας τῆς ἐρήμου, διά μέσου βρυχωμένων λεόντων καί δηλητηριωδῶν ὄφεων, πτερωτῶν μάλιστα (στίχ. 6)· γι᾽ αὐτό καί ἡ ἐπιγραφή τῆς περικοπῆς μας λέγει, «ἡ ὅρασις τῶν τετραπόδων τῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ» (στίχ. 6α), ἡ ὁποία μπορεῖ νά ἀποδοθεῖ καί ὡς ἀναφώνηση, «ὤ, ἡ ὅραση τῶν τετραπόδων τῆς ἐρήμου»!

2. Ὁ λαός τῆς Ἰουδαίας πρέπει νά ἀποφασίσει μεταξύ τοῦ Θεοῦ καί τῆς Αἰγύπτου. Ὁ Ἡσαΐας ἦταν ἄκρως ἀντίθετος πρός τήν ἀπόφαση καταφυγῆς τῶν Ἰουδαίων στήν Αἴγυπτο γιά βοήθεια, λέγει μάλιστα καθαρά ἐδῶ ὅτι, ἡ ἐνέργειά τους αὐτή «οὐκ ὠφελήσει αὐτούς» (στίχ. 6). Καί ἀκόμη σαφέστερα ὁ προφήτης λέγει πρός τούς Ἰουδαίους: «Αἰγύπτιοι μάταια καί κενά ὠφελήσουσιν ὑμᾶς» (στίχ. 7). Μάλιστα, κατά τό Ἑβρ. κείμενο, ὁ προφήτης ἀποτείνεται καί πρός αὐτήν τήν Αἴγυπτο καί τῆς λέγει νά «καθήσει φρόνιμα» (!), τῆς δίνει δέ καί τό ὄνομα «Ραχάβ». Μέ τήν ὀνομασία αὐτή ὁ προφήτης Ἡσαΐας ἤθελε νά πεῖ ὅτι ἡ Αἴγυπτος εἶναι πιά ἀνίσχυρος καί ἐντελῶς ἀνίκανος. Ραχάβ λεγόταν τό φοβερό μυθολογικό τέρας, τό ὁποῖο κατατρόπωσε ὁ Θεός καί πλέον εἶναι ἀνίσχυρο. Καί ἡ πάλαι ἰσχυρά Αἴγυπτος δέν ἔχει τώρα καμμία ἰσχύ. Τό τέρας δέν μπορεῖ τίποτε πιά νά κάνει, οὔτε βλάβη νά προκαλέσει, οὔτε βοήθεια νά φέρει.  

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,

τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

30,6 Ἡ ὅραση τῶν τετραπόδων ζώων στήν ἔρημο:

Κατά τήν θλιβερή καί στενόχωρη (πορεία στήν ἔρημο),

ὅπου λέοντες καί σκύμνοι λεόντων σ᾽ αὐτήν,

καί (φίδια) ἀσπίδες καί ἔκγονα πτερωτῶν ἀσπίδων,

(οἱ ἀγγελεῖς) μεταφέρουν πάνω στούς ὄνους καί τίς καμῆλες (τους)

τά πλούσια δῶρα τους

 σέ ἔθνος, πού δέν πρόκειται νά τούς ὠφελήσει.

7 Ἡ βοήθεια τῶν Αἰγυπτίων εἶναι μάταια καί κενή.

Ἀπάγγειλέ τους ὅτι «εἶναι μάταια ἡ ἐλπίδα σας αὐτή». α

α. Κατά τό Ἑβρ. στό δεύτερο ἡμιστίχ. ὁ προφήτης ὀνομάζει τήν Αἴγυπτο «Ραχάβ, κάθησε ἥσυχα».

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

30,6-7. Πιθανόν ὁ λόγος ἀπευθύνεται στή ἴδια πρεσβεία τῆς προηγούμενης προφητείας. Ὁ τίτλος ἐμπνέεται ἀπό τίς πρῶτες λέξεις τῆς προφητείας, ὅπως καί εἰς 21,13. Βλ. σχόλιο. Ἡ προφητεία ἀντιπαραθέτει τούς κόπους καί τήν κινδύνους τοῦ ταξιδιοῦ πρός τήν Αἴγυπτο μέ τήν ματαιότητα τοῦ ἀποτελέσματος. 30,7β. Σκοτεινό ἡμιστίχ. Διορθούμενο δύναται νά ἀναγνωσθεῖ: «Ραχάβ, θά καταστραφεῖς». Ἡ «Ραχάβ» ἦταν ἕνας μυθολογικός θαλάσσιος δράκοντας, πού κατατροπώθηκε ἀπό τόν Θεό (51,9-10. Ἰώβ 9,13. 26,12-13. Ψαλμ. 88,9-10). Εἶναι ὅπως ὁ Λεβιάθαν (βλ. 27,1), ἕνα τέρας τοῦ πρωταρχικοῦ χάους. Ἐδῶ καί εἰς Ψαλμ. 86,4 σημαίνει τήν Αἴγυπτο. Ἔχουμε μᾶλλον ἀναφορά στόν κροκόδειλο τῆς Αἰγύπτου, βλ. Ἰώβ 40,25,26. 

http://aktines.blogspot.gr/2015/10/35.html