Γάμος ἤ Μοναχισμός;

Πολλοί ἀντιμετωπίζουν τό δίλημμα: Γάμος ἤ μοναχισμός; Ὅμως προορισμός τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι ὁ γάμος οὔτε ἡ κατά Χριστόν ἀγαμία, ἀλλά ἡ ἀγάπη πρός τόν Χριστό , ἡ ἕνωση μαζί Του, ἡ θέωση. Ὁ Γέροντας Πορφύριος, πού ἦταν ἀληθινά ἐλεύθερος ἀπό ὅλες τίς κοσμικές «σταθερές»- προκαταλήψεις-στερεότυπα ἔλεγε, ὅτι δέν ὑπάρχουν μόνο δύο δρόμοι (γάμος ἤ μοναχισμός). Σώζεται καί ὁ ἄγαμος, μένοντας στό σπίτι του, ἀρκεῖ νά ἀγαπάει τόν Χριστό. Διηγεῖται πνευματικό του παιδί:

«Σ' ἕνα φίλο, πού ἀντιμετώπιζε δίλημμα γάμου ἤ παρθενίας, ὁ Γέροντας πρόσφερε πολλές προοπτικές σωτηρίας καί τόν ἀπάλλαξε ἀπό τό ἄγχος τοῦ διλήμματος, πρίν ἀκόμη διαλέξει ὁτιδήποτε, λέγοντάς του:

«Μήν ταλαιπωρεῖσαι ἄδικα, καταπιέζοντας τόν ἑαυτό σου ν' ἀποφασίσεις τώρα νά διαλέξεις. Ἄφησε τόν ἑαυτό σου ἐλεύθερο ἀπό τή ἐπίμονη αὐτή σκέψη καί δῶσε ὅλη τήν προσοχή σου, πῶς νά ἀγαπήσεις τό Χριστό, πού σέ ἀγαπᾶ. Ὅλα τοῦ Χριστοῦ εἶναι, παρελθόν, παρόν, καί μέλλον μας, ὅπου φανερώνεται ἡ Πρόνοιά Του, μέχρι τήν τελευταία λεπτομέρεια τῆς ζωῆς μας. Μπορεῖ νά κάνεις οἰκογένεια, μπορεῖ νά πᾶς ὅπου σοῦ ἀρέσει νά ἀφιερωθεῖς. Μπορεῖ ὅμως καί νά μήν κάνεις τίποτε ἀπ' αὐτά, νά μείνεις στό σπίτι σου, ὅπως εἶσαι τώρα. Πάλι σώζεσαι, φτάνει ν' ἀγαπᾶς τό Χριστό. Ὁ Χριστός θά φέρει τή λύση πού σοῦ ταιριάζει περισσότερο, πού θά μιλήσει καθαρά στήν ψυχή σου. Μή στενοχωρεῖσαι. Καί τώρα ἐπάνω στό δρόμο τοῦ Χριστοῦ εἶσαι» [1]. (Στό βιβλίο τοῦ Κ. Γιαννιτσιώτη, Κοντά στό Γέροντα Πορφύριο, Ἀθῆναι 1995, σελ. 367).

Σκοπός τοῦ ἀνθρώπου, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἶναι νά γίνει ὅ,τι καί ὁ Θεός, ἐκτός τῆς «κατ' οὐσίαν ταυτότητος»[2] (ἄκτιστος, αἰώνιος, Θεός κατά Χάριν). Ἡ διδασκαλία τοῦ π. Πορφυρίου συστοιχεῖ μέ αὐτήν τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἡ θέωσή μας, ἀπ’ αὐτήν τή ζωή- καί ὄχι μόνο στά ἔσχατα-προβάλλει ὡς ὁ σκοπός τῆς ὕπαρξής μας, στά ἑπόμενα λόγια τοῦ Γέροντα: «Ὁ Θεός ἐν τῇ ἀπείρῳ ἀγάπῃ Του μᾶς ἕνωσε πάλι μέ τήν Ἐκκλησία Του στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Μπαίνοντας στήν ἄκτιστη Ἐκκλησία, ἐρχόμαστε στόν Χριστό, μπαίνομε στό ἄκτιστον. Καλούμαστε, δηλαδή, κι ἐμεῖς οἱ πιστοί νά γίνομε ἄκτιστοι κατά χάριν, νά γίνομε μέτοχοι τῶν θείων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, νά μποῦμε μέσα στό μυστήριο τῆς θεότητος, νά ξεπεράσομε τό κοσμικό μας φρόνημα, νά ἀποθάνομε κατά “τόν παλαιόν ἄνθρωπον“ (Κολ. 3,9· Ρωμ. 6,6·  Ἐφ. 4,22) καί νά γίνομε ἔνθεοι. Ὅταν ζοῦμε στήν Ἐκκλησία, ζοῦμε τόν Χριστό. Αὐτό εἶναι πολύ λεπτό θέμα, δέν μποροῦμε νά τό καταλάβομε. Μόνο τό Ἅγιο Πνεῦμα μπορεῖ νά μᾶς τό διδάξει»^[3].

Ἡ πραγματοποίηση τοῦ προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου τόν γεμίζει μέ τήν ἀληθινή ἡδονή. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό τότε ἔχει τήν μέγιστη ἡδονή. Ἔλεγε χαρακτηριστικά ὁ Γέρων: «Ὁ Θεός εἶναι τῶν τελείων ἡ ἀκρότης, τό ἄκρον ἀγαθόν. Τά ἔχει ὅλ' αὐτά ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό. Μία πλήρης εὐχαρίστηση γίνεται μ' αὐτή τήν ἕνωση. Καμία ἄλλη ἡδονή δέν εἶναι πιό πάνω ἀπό ἐκείνη, πού δίδει ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό. Γίνονται ὅλ' αὐτά μέ τή θεία βοήθεια»[4].

Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε «δυνάμει» ἀθάνατος. Μπαίνοντας στήν Ἐκκλησία γίνεται «ἐνεργεία» ἀθάνατος, αἰώνιος. Ἔλεγε: «Ὅποιος μπαίνει στήν  Ἐκκλησία, σώζεται, γίνεται αἰώνιος. Μία εἶναι ἡ ζωή, εἶναι ἀτελείωτη συνέχεια, δέν ἔχει τέλος, δέν ὑπάρχει θάνατος. Ὅποιος ἀκολουθεῖ τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, δέν πεθαίνει ποτέ. Πεθαίνει κατά τήν σάρκα, κατά τά πάθη καί ἀξιώνεται νά ζεῖ ἀπ' τήν ἐδῶ ζωή μές στόν Παράδεισο, στήν Ἐκκλησία μας, καί κατόπιν στήν αἰωνιότητα. Μέ τόν Χριστό ὁ θάνατος γίνεται ἡ γέφυρα, πού θά τήν περάσομε σέ μιά στιγμή, γιά νά συνεχίσομε νά ζοῦμε ἐν τῷ ἀνεσπέρῳ φωτί»^[5].

Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ἐλεύθερος.  Πλάστηκε «κατ' εἰκόνα καί καθ' ὁμοίωσιν» τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀπείρως ἐλευθέρου Θεοῦ. Γιαυτό ἔλεγε ὁ σεβαστός Γέρων: «Ὁ ἄνθρωπος ἐν τῇ ἐλευθερίᾳ τῆς βουλήσεώς του- δῶρο πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός καί τό διαστρέβλωσε- ἐνεργεῖ αὐτοβούλως»^[6].

Ἀπό τό πῶς ὁ ἄνθρωπος θά χρησιμοποιήσει αὐτήν τήν ἐλευθερία του, θά ἐξαρτηθῆ ἄν θά εἶναι στή ζωή ἤ στό θάνατο. Κόλαση εἶναι ἡ μή ἀγάπη. Ἔλεγε: «Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή, ἡ πηγή τῆς ζωῆς, ἡ πηγή τῆς χαρᾶς, ἡ πηγή τοῦ φωτός τοῦ ἀληθινοῦ, τό πᾶν. Ὅποιος ἀγαπάει τόν Χριστό καί τούς ἄλλους, αὐτός ζεῖ τή ζωή. Ζωή χωρίς Χριστό εἶναι θάνατος, εἶναι κόλαση, δέν εἶναι ζωή. Αὐτή εἶναι ἡ κόλαση, ἡ μή ἀγάπη. Ζωή εἶναι ὁ Χριστός. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ.  Ἤ θά εἶσαι στή ζωή ἤ στό θάνατο. Ἀπό σένα ἐξαρτᾶται νά διαλέξεις»^[7].

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://Hristospanagia3.blogspot.com

Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη: Ἡ ἀνθρωπολογία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Ἁγιορείτου.

---

[1] Γέροντος Πορφυρίου ἱερομονάχου, Ἀνθολόγιο συμβουλῶν, Α' ἔκδοση, 2002, σελ. 257.

[2] ΤLG,  Work #001 22.36  to     Work #001 22.46 (Ἁγίου Μαξίμου ὁμολογητοῦ), «Εἰ γὰρ αὐτὸς τῆς ἐπὶ τῷ ἀνθρωπισθῆναι μυστικῆς ἐνεργείας εἴληφε πέρας͵ κατὰ πάντα τρόπον χωρὶς μόνης ἁμαρτίας ἡμῖν ὁμοιωθεὶς καὶ εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς καταβάς͵ ἔνθα τὸν ἄνθρωπον ἀπεώσατο τῆς ἁμαρτίας ἡ τυραννίς͵ πάντως καὶ τῆς ἐπὶ τῷ θεωθῆναι τὸν ἄνθρωπον μυστικῆς ἐνεργείας λήψεται πέρας͵ κατὰ πάντα τρόπον͵ χωρὶς μόνης δηλονότι τῆς πρὸς αὐτὸν κατ΄ οὐσίαν ταυτότητος͵ ὁμοιώσας ἑαυτῷ τὸν ἄνθρωπον καὶ ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν ἀναβιβάσας͵ ἔνθα τὸ τῆς χάριτος φύσει μέγεθος ὑπάρχον προσκαλεῖται διὰ τὴν ἀπειρίαν τῆς ἀγαθότητος τὸν κάτω κείμενον ἄνθρωπον».

[3] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 194-5.

[4] Ὅ. π. σελ. 346-347.

[5] Ὅ. π. σελ. 199

[6] Ὅ. π. σελ. 405-406.

[7] Ὅ. π. σελ. 215.