Ὁ 3ος Ψαλμός Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντῖνος Παπαγιάννης (†)

Ψαλμοι

Ο 3ος ψαλμός έχει επιγραφή, που μας πληροφορεί ποιος είναι ο ποιητής του και υπό ποιες συνθήκες τον έγραψε. «Ψαλμός τω Δαβίδ, οπότε απεδίδρασκεν από προσώπου Αβεσσαλώμ του υιού αυτού» (στίχ. 1). Ο γιος τού Δαβίδ Αβεσσαλώμ επαναστάτησε εναντίον του πατέρα του και συγκέντρωσε μεγάλο στρατό. Ο Δαβίδ αναγκάσθηκε να φύγη από την Ιερουσαλήμ. Ο κίνδυνος γι’ αυτόν ήταν μεγάλος.

Υπό τις συνθήκες αυτές εκφράζει με τον ψαλμό αυτόν την εμπιστοσύνη και την ελπίδα του στον Θεό. Και η ελπίδα του δεν διαψεύσθηκε. Ο στρατός του Αβεσσαλώμ νικήθηκε τελικά και ο ίδιος είχε κακό τέλος. Ο Δαβίδ όμως, σαν στοργικός πατέρας, εθρήνησε για τον θάνατο του επαναστάτου γιου του (Β’ Βασ. κεφ. ιε’-ιζ’).

Ο ψαλμός λέχθηκε το πρωί κάποιας ημέρας, όπως φαίνεται από τα λόγια «Εγώ δε εκοιμήθην και ύπνωσα· εξηγέρθην, ότι Κύριος αντιλήψεταί μου» (στίχ. 6), και γι’ αυτό στην ακολουθία του Όρθρου διαβάζεται ως πρώτος του εξαψάλμου.

Οι οκτώ στίχοι του ψαλμού χωρίζονται ανά δύο σε τέσσερεις στροφές. Στην α’ στροφή (στίχ. 2-3) περιγράφεται η απελπιστική κατάστασις, στην οποία βρίσκεται ο Δαβίδ. Στη β’ (στίχ. 4-5) εκφράζεται η ακλόνητη εμπιστοσύνη του στον Θεό. Στην γ’ (στίχ. 6-7) περιγράφεται η ηρεμία του, που στηρίζεται στην πίστι του σ’ αυτόν. Στην δ’ (στίχ. 8-9) εκφράζεται η πεποίθησίς του ότι ο Θεός θα τον σώση από τον κίνδυνο, στον οποίο βρίσκεται.

Ας διαβάσουμε τον μικρό, αλλά γεμάτο εμπιστοσύνη στον Θεό ψαλμό.

α’.

2 

Κύριε, τι επληθύνθησαν οι θλίβοντές με; πολλοί επανίστανται επ’ εμέ. 

Κύριε, πόσο πολύ επλήθυναν οι εχθροί μου που με θλίβουν! Πολλοί έχουν επαναστατήσει εναντίον μου.

3 

Πολλοί λέγουσι τη ψυχή μου· «ουκ έστι σωτηρία αυτώ εν τω Θεώ αυτού». 

Πολλοί λένε για μένα: «Δεν υπάρχει γι’ αυτόν σωτηρία από τον Θεό του».

β’. 

4 

Συ δε, Κύριε, αντιλήπτωρ μου ει, δόξα μου και υψών την κεφαλήν μου. 

Εσύ όμως, Κύριε, είσαι βοηθός μου· εσύ θα με δοξάσης (πάλι) και θα υψώσης το κεφάλι μου.

5 

Φωνή μου προς Κύριον εκέκραξα, και επήκουσέ μου εξ όρους αγίου αυτού. 

(Πολλές φορές στο παρελθόν) επικαλέσθηκα με δυνατή φωνή τον Κύριο και με άκουσε από το άγιο όρος του.

γ’.

6 

Εγώ δε εκοιμήθην και ύπνωσα· εξηγέρθην, ότι Κύριος αντιλήψεταί μου. 

Κι εγώ, (έχοντας αυτό υπ’ όψιν), κοιμήθηκα ήσυχος (στις δύσκολες αυτές περιστάσεις) και σηκώθηκα (το πρωί) βέβαιος ότι ο Κύριος θα με βοηθήση.

7 

Ου φοβηθήσομαι από μυριάδων λαού των κύκλω συνεπιτιθεμένων μοι. 

Δεν θα φοβηθώ από τις μυριάδες του λαού που μ’ έχουν κυκλώσει από παντού και επιτίθενται όλοι μαζί εναντίον μου.

δ’.

8 

Ανάστα, Κύριε, σώσον με, ο Θεός μου, ότι συ επάταξας πάντας τους εχθραίνοντάς μοι ματαίως, οδόντας αμαρτωλών συνέτριψας. 

Σήκω, Κύριε, σώσε με, Θεέ μου. Εσύ θα πατάξης όλους αυτούς, που χωρίς καμιά αιτία με εχθρεύονται, και θα συντρίψης τα δόντια των αμαρτωλών (που σαν άγρια θηρία ζητούν να με κατασπαράξουν).

9 

Του Κυρίου η σωτηρία, και επί τον λαόν σου η ευλογία σου. 

Από τον Κύριο (θα έλθη) η σωτηρία μου· και στον λαό σου (Κύριε), (σ’ αυτούς που πιστεύουν σ’ εσένα και σε σέβονται), θα έλθη η ευλογία σου.

Ερμηνευτική επεξήγησις: Όρος άγιο είναι το όρος Σιών, στο οποίο βρισκόταν η σκηνή του μαρτυρίου και η κιβωτός της διαθήκης και ήταν για τους Ισραηλίτες το άγιο κατοικητήριο του Θεού.

Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, ΑΝΘΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΩΝ ΨΑΛΜΩΝ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 20.

https://www.koinoniaorthodoxias.org/martiria-kai-didaxi/ο-