ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ [:Ιω. 12,1-18]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΡΙΑΜΒΕΥΤΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟ
ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ
[Μέρος δεύτερο: υπομνηματισμός των εδαφίων Ιω.12,11-19]
Πώς λοιπόν ο Κύριος, ενώ δεν κυκλοφορούσε φανερά στην Ιουδαία και αναχωρούσε στην έρημο, πάλι εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα με θάρρος; Αφού έσβησε τον θυμό τους με την αναχώρησή Του, επιστρέφει πλέον αφού είχε καταπαύσει ο θυμός τους. Άλλωστε το πλήθος το οποίο βάδιζε μπροστά Του και αυτό το οποίο Τον ακολουθούσε, ήταν αρκετό για να τους δημιουργήσουν αγωνία και ανησυχία· διότι κανένα άλλο θαύμα δεν τους προσέλκυσε τόσο, όσο το θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου.
Και άλλος επίσης Ευαγγελιστής συμπληρώνει ότι «πορευομένου δὲ αὐτοῦ ὑπεστρώννυον τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ(:και καθώς ο Κύριος προχωρούσε, άλλοι μαθητές και συνοδοί Του έστρωναν κάτω στον δρόμο τα ρούχα τους, για να περάσει πάνω από αυτά)»[Λουκ. 19,36]· και ότι «καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις λέγουσα· τίς ἐστιν οὗτος;(:και όταν ο Ιησούς μπήκε στα Ιεροσόλυμα, ξεσηκώθηκαν όλοι οι κάτοικοι της πόλεως λέγοντας: ‘’Ποιος είναι αυτός;”)»[ Ματθ.21,10]· με τόση μεγάλη τιμή εισερχόταν στην πόλη της Ιερουσαλήμ.
Και το έκανε αυτό αφενός μεν προτυπώνοντας προφητεία, αφετέρου δε εκπληρώνοντας προφητεία, και το ίδιο πράγμα υπήρξε αρχή της μιας προφητείας και τέλος της άλλης· διότι το μεν «εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών, ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι πραΰς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου(:πείτε στη θυγατέρα Σιών, δηλαδή την Ιερουσαλήμ: ‘’ιδού ο βασιλιάς σου, ο Μεσσίας, έρχεται σε σένα πράος και καθισμένος πάνω σε γαϊδούρι και σε πουλάρι, γέννημα ζώου που μπήκε σε ζυγό’’)»[Ματθ. 21,5] και «Χαῖρε σφόδρα, θύγατερ Σιών· κήρυσσε, θύγατερ Ἱερουσαλήμ· ἰδοὺ ὁ βασιλεὺς σου ἔρχεταί σοι, δίκαιος καὶ σῴζων αὐτός, πραΰς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὑποζύγιον καὶ πῶλον νέον(:Χαίρε λοιπόν παρά πολύ, κόρη μου Σιών, διαλάλησε Ιερουσαλήμ· ιδού ο βασιλεύς σου έρχεται σε σένα δίκαιος, λυτρωτής και σωτήρας, πράος, καθισμένος επάνω σε ένα υποζύγιο, σε ένα νεαρό πουλάρι)»[Ζαχ.9,9] ήταν σημείο εκπληρώσεως προφητείας, το να καθίσει όμως επάνω σε όνο, ήταν πράγμα που προδιατύπωνε το μέλλον, ότι δηλαδή επρόκειτο να έχει υπό την εξουσία Του το ακάθαρτο ως τότε γένος των εθνικών[:των ειδωλολατρών].
Και πώς γίνεται να λένε οι άλλοι Ευαγγελιστές ότι έστειλε μαθητές και τους είπε «πορεύθητε εἰς τὴν κώμην τὴν ἀπέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην καὶ πῶλον μετ᾿ αὐτῆς· λύσαντες ἀγάγετέ μοι(:πηγαίνετε στο χωριό που βλέπετε απέναντί σας, κι αμέσως θα βρείτε ένα θηλυκό γαϊδούρι δεμένο κι ένα πουλάρι μαζί του. Λύστε το και φέρτε μου και τα δύο εδώ)»[ Ματθ.21,2] και Μάρκ.11,2: «ὑπάγετε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθέως εἰσπορευόμενοι εἰς αὐτὴν εὑρήσετε πῶλον δεδεμένον, ἐφ᾿ ὃν οὐδεὶς ἀνθρώπων κεκάθικε· λύσαντες αὐτὸν ἀγάγετε(:πηγαίνετε στο απέναντί σας χωριό, και αμέσως μόλις θα μπαίνετε σε αυτό, θα βρείτε ένα πουλάρι δεμένο, πάνω στο οποίο δεν έχει καθίσει κανένας άνθρωπος μέχρι τώρα. Λύστε το και φέρτε το εδώ)», ενώ ο Ευαγγελιστής Ιωάννης δεν λέγει τίποτε παρόμοιο, αλλά ότι αφού βρήκε ένα μικρό γαϊδουράκι, κάθισε πάνω σε αυτό; Διότι και τα δύο ήταν δυνατόν να συμβούν, δηλαδή και να έλυσαν το γαϊδουράκι οι μαθητές, και να το οδηγούσαν, και να το βρήκε έπειτα ο Ιησούς και να κάθισε στη συνέχεια επάνω σε αυτό.
Και έλαβαν τα βάια από τους φοίνικες και τις ελιές και έστρωσαν τα ενδύματά τους , δείχνοντας ότι είχαν πλέον για Αυτόν ανώτερη γνώμη από ό,τι για προφήτη και έλεγαν: «ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ(:Δόξα και τιμή σε Αυτόν που υποδεχόμαστε! Ευλογημένος και δοξασμένος να είναι αυτός που έρχεται απεσταλμένος από τον Κύριο ως αντιπρόσωπός Του. Αυτός είναι ο ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ, που τόσο καιρό περιμέναμε)» [Ιω. 12,13]. Βλέπεις ότι αυτό προπάντων τους κατέπνιγε τους άρχοντες των Ιουδαίων, το ότι δηλαδή είχαν πειστεί όλοι ότι ο Ιησούς δεν ήταν αντίθετος προς τον Θεό; Και τούτο κυρίως δίχαζε τον λαό, το να λέγει Αυτός ότι είχε έλθει εκ μέρους του Πατρός;
Τι σημαίνει λοιπόν η φράση από την προφητεία του Ζαχαρία: «Χαῖρε σφόδρα, θύγατερ Σιών(:Να χαίρεσαι λοιπόν παρά πολύ, κόρη μου Σιών)»[Ζαχ. 9,9]; Επειδή όλοι οι βασιλείς τους ήταν κατά το πλείστον άδικοι και πλεονέκτες, και αυτούς τους υπηκόους τους είχαν παραδώσει στους εχθρούς τους και διέστρεφαν το πλήθος και τους παρέδιδαν ομήρους και υπόλογους απέναντι στους εχθρούς, λέγει ο προφήτης Ζαχαρίας : «Έχε θάρρος· Αυτός δεν είναι τέτοιος, αλλά είναι πράος και επιεικής· και αυτό καθίσταται φανερό από το γαϊδουράκι· διότι δεν μπήκε μέσα στην πόλη ακολουθούμενος από στρατό, αλλά έχοντας μονάχα ένα γαϊδουράκι».
«Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ᾿ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ᾿ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ(:τι σημαίνουν όμως τα λόγια αυτά του Ζαχαρία δεν κατάλαβαν οι μαθητές Του από την αρχή, την ώρα της θριαμβευτικής Του αυτής εισόδου, αλλά όταν ο Ιησούς δοξάσθηκε με την Ανάστατη και την Ανάληψή Του. Τότε φωτίστηκαν από το Άγιο Πνεύμα και θυμήθηκαν ότι τα προφητικά αυτά λόγια του Ζαχαρία ήταν γι’ Αυτόν γραμμένα. Και οι ίδιοι είχαν κάνει μια τέτοια υποδοχή για τον Ιησού και είχαν συνεργαστεί, χωρίς να το καταλαβαίνουν, ώστε να εκπληρωθούν ακριβώς τα προφητικά αυτά λόγια)»[Ιω.12,16].
Βλέπεις ότι τα περισσότερα σημεία τα αγνοούσαν, επειδή ο Ίδιος δεν τα αποκάλυπτε σε αυτούς; Διότι και όταν ο Ιησούς είχε πει: «Λύσατε τὸν ναὸν τοῦτον, καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν (:γκρεμίστε τον ναό αυτό, και σε τρεις ημέρες θα τον ξαναχτίσω μόνο με τη δύναμή μου· διότι θα αναστηθώ από τον τάφο ως ζωντανός ναός του Θεού και αθάνατη κεφαλή της Εκκλησίας μου. Και η Εκκλησία μου αυτή θα αντικαταστήσει για πάντα τον ναό σας, που θα καταστραφεί)»[Ιω.2,19], ούτε τότε αντιλήφθηκαν οι μαθητές τη σημασία των λόγων Του αυτών.
Άλλος, επίσης, Ευαγγελιστής λέγει ότι ήταν κρυμμένο σε αυτούς το βαθύτερο νόημα των λόγων Του και δεν γνώριζαν ότι πρέπει Αυτός να αναστηθεί εκ νεκρών[βλ. Μάρκ.9,9-10: «καταβαινόντων δὲ αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ διηγήσωνται ἃ εἶδον, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ τὸν λόγον ἐκράτησαν, πρὸς ἑαυτοὺς συζητοῦντες τί ἐστι τὸ ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι(:και ενώ κατέβαιναν από το βουνό, τους πρόσταξε ο Ιησούς να μη διηγηθούν σε κανέναν αυτά που είδαν, παρά μόνο τότε, όταν ο υιός του ανθρώπου, ο Μεσσίας, αναστηθεί εκ νεκρών· διότι τότε δεν θα υπάρχει κίνδυνος άκαιρων ενθουσιασμών του πλήθους, αλλά και το γεγονός της Μεταμορφώσεως θα γίνει περισσότερο κατανοητό και πιστευτό. Και πράγματι κράτησαν μυστικό τον λόγο για τη Μεταμόρφωση. Συζητούσαν όμως μεταξύ τους τι σημασία έχει το να αναστηθεί από τους νεκρούς ο Χριστός, αφού Αυτός ως Μεσσίας ήταν ανώτερος από ανθρώπους που δεν γνώρισαν θάνατο, όπως ο Ενώχ και ο Ηλίας, και συνεπώς ούτε Αυτός θα έπρεπε να πεθάνει)» και Ματθ.17,22-23: «Ἀναστρεφομένων δὲ αὐτῶν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· μέλλει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθήσεται. καὶ ἐλυπήθησαν σφόδρα(:και ενώ αυτοί περιόδευαν στη Γαλιλαία, τους είπε ο Ιησούς: Ο υιός του ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί πολύ σύντομα σε χέρια ανθρώπων, και θα Τον θανατώσουν, και την τρίτη ημέρα από τον θάνατό Του θα αναστηθεί. Και οι μαθητές λυπήθηκαν πάρα πολύ)»]. Όμως αυτό εύλογα κρυπτόταν· και άλλος Ευαγγελιστής λέγει ότι καθένας από τους λόγους Του που άκουγαν για την επικείμενη σύλληψη και θανάτωσή Του, τους γέμιζε με θλίψη και κατήφεια[βλ. παραπάνω,Ματθ.17,22], λόγω του ότι δεν κατανοούσαν τη σημασία του λόγου περί της Αναστάσεως που θα ακολουθούσε τα πάθη. Ωστόσο αυτό δίκαια κρυπτόταν, επειδή ήταν ανώτερο από τις πνευματικές ικανότητές τους και δεν μπορούσαν ακόμη να εννοούν τα λεγόμενα· όμως το σχετικό με την όνο, για ποιο λόγο δεν αποκαλύφθηκε σε αυτούς; Διότι και αυτό ήταν σπουδαίο.
Βλέπε φιλοσοφικότητα Ευαγγελιστού, πώς δεν εντρέπεται να αναφέρει την προηγούμενη άγνοιά τους. Ότι βεβαίως έχει γραφτεί η προφητεία, το γνώριζαν, ότι έχει γραφτεί όμως σχετικά με Αυτόν, δεν το γνώριζαν· διότι θα μπορούσε βέβαια να τους σκανδαλίσει το ότι βέβαια ενώ ήταν βασιλιάς, επρόκειτο να υποστεί τέτοια πάθη και με αυτόν τον τρόπο να παραδοθεί. Εξάλλου, δε θα μπορούσαν αμέσως να αντιληφθούν το νόημα της βασιλείας για την οποία ομιλούσε· διότι και άλλος Ευαγγελιστής λέγει ότι νόμιζαν πως ο λόγος ήταν για την επίγεια βασιλεία[Ματθ.17,25].
«Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ᾿ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν(:όλοι λοιπόν εκείνοι που ήταν μαζί με τον Ιησού όταν αυτός είχε φωνάξει απ’ τον τάφο τον Λάζαρο και τον είχε αναστήσει από τους νεκρούς και τώρα ήταν στην υποδοχή αυτή, διηγούνταν και διαβεβαίωναν το θαύμα του Λαζάρου σε όσους δεν το είχαν δει)»[Ιω.12,17]. «Διότι δεν θα μετέβαλαν», λέγει, «τόσοι πολλοί τη γνώμη τους, εάν δεν πίστευαν στο θαύμα».
«Οἱ οὖν Φαρισαῖοι εἶπον πρὸς ἑαυτούς· θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν; ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν(:μετά λοιπόν από τον ενθουσιασμό αυτό του λαού είπαν οι Φαρισαίοι μεταξύ τους: ‘’Βλέπετε ότι δεν κερδίζετε τίποτε με το να περιμένετε και να αναβάλλετε τη σύλληψή του; Να τώρα, όλος ο λαός εγκατέλειψε εμάς και ακολούθησε αυτόν’’)»[Ιω.12,19]. Έχω την εντύπωση ότι αυτά είναι λόγια εκείνων που σκέπτονταν υγιώς μεν, δεν τολμούσαν όμως να τα εκφράσουν με θάρρος, και που αντιλαμβάνονταν από το όλο αποτέλεσμα ότι αυτοί επιχειρούν ακατόρθωτα πράγματα.
Και «κόσμο» ονομάζει εδώ πάλι το πλήθος· διότι γνωρίζει η Γραφή να ονομάζει «κόσμο» και την κτίση και αυτούς που ζουν με κακία. Και το μεν πρώτο εννοεί, όταν λέγει: «ἀναβλέψατε εἰς ὕψος τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ ἴδετε, τίς κατέδειξε ταῦτα πάντα; ὁ ἐκφέρων κατ᾿ ἀριθμὸν τὸν κόσμον αὐτοῦ πάντας ἐπ᾿ ὀνόματι καλέσει(:σηκώστε υψηλά τα μάτια σας στον ουρανό και δείτε ποιος δημιούργησε και κατέστησε περίλαμπρα όλα αυτά; Ο Θεός είναι Εκείνος, ο οποίος διατάσσει και βγάζει σαν μετρημένη και τακτοποιημένη στρατιά, τον κόσμο των αστέρων. Όλα τα αστέρια ονομαστικώς θα τα καλέσει)»[Ησ.40,26], ενώ τη δεύτερη σημασία έχει όταν λέγει: «οὐ δύναται ὁ κόσμος μισεῖν ὑμᾶς· ἐμὲ δὲ μισεῖ, ὅτι ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ αὐτοῦ ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρά ἐστιν (:δεν υπάρχει λόγος να μισεί εσάς ο κόσμος, και γι’ αυτό κανείς δεν σας εμποδίζει να πάτε όποτε θέλετε στα Ιεροσόλυμα. Εμένα όμως ο κόσμος με μισεί, διότι εγώ αποκαλύπτω και καταγγέλλω ότι τα έργα του είναι πονηρά και τον ελέγχω γι’ αυτά. Όταν λοιπόν πάω στα Ιεροσόλυμα, θα με σκοτώσουν)»[Ιω.7,7]. Και πρέπει ακριβώς αυτά να γνωρίζουμε, ώστε να μην παρέχουμε λαβή στους αιρετικούς, παρεκκλίνοντας από την κανονική σημασία των λέξεων κατά τη χρήση τους.
[συνεχίζεται]
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
· https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-joannem.pdf
· Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ομιλία ΞΣΤ΄(επιλεγμένα αποσπάσματα που αφορούν την ερμηνεία της συγκεκριμένης ευαγγελικής περικοπής), πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2011, τόμος 14, σελίδες 271- 277.
· Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 74, σελ.232-236 (ή: 113-115 του PDF).
· Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
· Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
· Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
· Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
· http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου