Τό πρόσφορο

Από το ρήμα προσφέρω και σημαίνει προσφορά, δώρο. Εδώ σημαίνει δώρο στο Θεό . Παλιά το έλεγαν και «λειτουργιά» , επειδή ακριβώς προοριζόταν για τη Λειτουργία.

Για την «ιστορία» αναφέρουμε, πως οι μανάδες μας , οι γιαγιάδες μας έδειχναν ιδιαίτερη σπουδή στην προετοιμασία του. Συγκεκριμένα: Λίγες μέρες πριν από το θερισμό του σιταριού, πήγαιναν στα χωράφια, διάλεγαν και μάζευαν τα καλύτερα στάχυα. Το σιτάρι, που έβγαινε από αυτά, το έβαζαν σε ξεχωριστό και καθαρό δοχείο. Ενώ ο μυλωνάς είχε ξεχωριστή μέρα που το άλεθε. Το αλεύρι (= λείτουργο- άλευρο) το έβαζαν σε καθαρό και ξεχωριστό δοχείο κάτω από το εικόνισμα του σπιτιού τους.

Πριν από το ζύμωμα τηρούσαν συζυγική εγκράτεια. Έπαιρναν νερό από την πιο καθαρή βρυσούλα, με την αυστηρή απαγόρευση , από το νερό που θα έφτιαχναν το «πρόσφορο» , να μην πιει κανείς , (γιατί προοριζόταν για ιερό σκοπό) . Έπλεναν το σώμα τους (τότε που σπάνιζε το μπάνιο ), έβαζαν τα πιο καλά τους ρούχα, έκαναν τις μετάνοιές τους και άρχιζαν το ζύμωμα (χωρίς να έχουν τον θεομίσητο λογισμό του Κάιν, πως το πρόσφορο που έκαναν μπορεί και να μην προσκομισθεί, επομένως γιατί να κοπιάσουν! ) .

Και πήγαιναν πρωί-πρωί, και πριν από τον παπά, τον κόπο τους στην εκκλησία με χαρά και αγαλλίαση! Ήταν δυνατόν ο αγαθός Θεός να παραβλέψει τον κόπο τους και την καλή διάθεσή τους; Και βέβαια όχι! Έστω και αν το πρόσφορο δεν τους έβγαινε καλό! Η διάθεση μετράει! «Δῴη σοι Κύριος κατὰ τὴν καρδίαν σου», λέει ο Ψαλμωδός (Ψαλμ . 19: 5 ) .

Το πρώτο πράγμα που κερδίζει ο χριστιανός προσφέροντας τη λειτουργιά του στο Ναό, είναι η συγχώρηση των αμαρτιών του! «Πρέπει λοιπόν οι μεν χριστιανοί όλοι, άνδρες και γυναίκες να προσφέρουσιν εις όλας τας Κυριακάς ημέρας, προσφοράν από άρτον και οίνον, ίνα λυτρωθώσιν από τον δεσμόν των αμαρτιών τους», έλεγε ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης (+ 1809 ) . (Πηδάλιο, εκδ. Αστέρος, 1982, σελ. 682, υποσημ. 1 ) .

Πρόσφορο ή αρτοκλασία;

Παλαιοτέρα η αρτοκλασία στις ενορίες γινόταν άγνωστη, γιατί, σύμφωνα με το «τυπικό», γινόταν μόνο στις αγρυπνίες και μάλιστα προς το τέλος του Εσπερινού. Ευλογούσαν το ψωμί και το κρασί και τα διαμοίραζαν στο εκκλησίασμα προς βρώση και προς πόση για να μπορέσει έτσι να «στηριχθεί» και να παρακολουθήσει όρθιο την ολονύκτια αγρυπνία. ¨Όμως, τελευταία η αρτοκλασία έχει εισέλθει στους Εσπερινούς (χωρίς αγρυπνίες) στον Όρθρο, ακόμη και στη Λειτουργία!

Όμως , άλλη «χάρη» έχει η αρτοκλασία, άλλη το πρόσφορο. Με το πρόσφορο γίνεται Λειτουργία∙ τα ονόματα (ζώντων και νεκρών) μνημονεύονται στην Προσκομιδή , και «βγαίνει» (από το πρόσφορο) το αντίδωρο. Ενώ με την αρτοκλασία , ούτε αντίδωρο «βγαίνει» ,ούτε Λειτουργία γίνεται, αλλά και η μνημόνευση των ονομάτων που γίνεται, κατά την αρτοκλασία, είναι λιγότερης ισχύος. Με άλλα λόγια , είναι χίλιες φορές προτιμότερο να πηγαίνουμε πρόσφορο (και άναμα) στην εκκλησιά , παρά αρτοκλασία!

Από το βιβλίο: «ΝΑΟΣ, ΙΕΡΕΑΣ,

Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, Θ.ΚΟΙΝΩΝΙΑ»

ΑΡΧΙΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΗ

Εκδόσεις «Θαβώρ» 2012
http://talantoblog.blogspot.gr/2013/06/blog-post_22.html