« Ὅταν κρίνετε στίς πύλες σας...»

Ὅταν κρίνετε στίς πύλες σας, νά δέχεστε μόνο τήν ἀλήθεια, πού φέρνει τήν εἰρήνη... καί νά μήν ἀγαπᾶτε τόν ψεύτικο ὅρκο...”, λέει ὁ παντοκράτορας Κύριος»¹.

«πύλες»: Εἶναι οἱ πύλες τῆς ψυχῆς, μέσ᾿ ἀπό τίς ὁποῖες μπαίνουν σ᾿ αὐτήν οἱ διάφορες σκέψεις καί ἐντυπώσεις.

«σας»: Αὐτές οἱ πύλες ἀνήκουν σέ κάθε ἄνθρωπο προσωπικά.

«κρίνετε»: Ὁ κριτής, πού κάθεται στίς πύλες καί κρίνει², εἶναι ὁ νοῦς μας. Αὐτός εἶναι πού κάνει τό ξεχώρισμα τῶν σκέψεων καί τῶν ἐντυπώσεων, ἐξετάζοντάς τες, ὅταν πλησιάζουν στίς πύλες τῆς ψυχῆς, γιά νά ἐπιτρέψει τήν εἴσοδο σ᾿ ἐκεῖνες πού πρέπει νά βρίσκονται μέσα στόν ψυχικό μας ναό, καί νά μήν ἐπιτρέψει τήν εἴσοδο σ᾿ ἐκεῖνες πού πρέπει νά μείνουν ἔξω.

«Ὅταν κρίνετε στίς πύλες σας, νά δέχεστε μόνο τήν ἀλήθεια, πού φέρνει τήν εἰρήνη...»: Ὁ νοῦς, ὁ κριτής πού κάθεται καί κρίνει στίς πύλες τῆς ψυχῆς, πρέπει, ὅταν ἐξετάζει τούς λογισμούς καί τίς ἐντυπώσεις, νά δέχετε μόνο τήν ἀλήθεια· καί αὐτή ἀπορρέει ἀπό τόν Κύριο, πού εἶναι ἡ μοναδική Ἀλήθεια. Κάθε λογισμός ἀλήθειας φέρνει στήν ψυχή ἀνέκφραστη εἰρήνη καί ἡσυχία. Ἔτσι ἀναγνωρίζεται ἡ προέλευσή τους ἀπό τήν Ἀλήθεια, τόν Χριστό, πού δίνει στούς μαθητές Του τήν εἰρήνη Του ἤ, μέ ἄλλη ἔκφραση, τήν ταπείνωση, πού εἶναι οὐσιαστικά τό ἴδιο πράγμα, γιά νά μήν ταράζεται ἡ καρδιά τους ἀπό καμιά ἐπίγεια συμφορά. Ἀπεναντίας, «οἱ λογισμοί πού προέρχονται ἀπό τούς δαίμονες», λέει ὁ Μέγας Βαρσανούφιος, «πρῶτα-πρῶτα εἶναι γεμάτοι ταραχή καί λύπη· κι ἔπειτα, κρυφά, σταδιακά καί ἀνεπαίσθητα σέ σέρνουν πρός τά πίσω. Ντύνονται μέ ἔνδυμα προβάτων, δηλαδή ἐξωτερικά καί φαινομενικά εἶναι λογισμοί ἀρετῆς καί δικαιοσύνης, ἐνῶ ἐσωτερικά εἶναι ἁρπακτικοί λύκοι. Μ᾿ ἄλλα λόγια, μέ τούς λογισμούς πού φαίνονται χρηστοί ἐνῶ εἶναι ἄχρηστοι, οἱ δαίμονες κερδίζουν καί ἐξαπατοῦν τίς καρδιές τῶν ἀφελῶν ἀνθρώπων. Ἐπειδή, λοιπόν, ἔχει γραφεῖ ὅτι τό φίδι εἶναι ὑπερβολικά πανοῦργο³, νά συντρίβεις πάντα τό κεφάλι του, μήπως καμιά φορά βρεῖ μέσα σου φωλιά καί, ἀφοῦ κατοικήσει ἐκεῖ, ἐρημώσει τήν ψυχή σου»⁴. Κεφάλι τοῦ φιδιοῦ εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ λογισμοῦ ἤ τοῦ ρεμβασμοῦ.

«... καί νά μήν ἀγαπᾶτε τόν ψεύτικο ὅρκο...»: Ὁ δαιμονικός λογισμός, πλησιάζοντας στίς πύλες τῆς ψυχῆς, προσπαθεῖ νά πάρει μορφή δικαιοσύνης. Στόν κριτή νοῦ, πού κάθεται στίς πύλες τῆς ψυχῆς, προβάλλει ἀναρίθμητες ψεύτικες δικαιολογίες, φέρνει ἀλλεπάλληλα ἀπατηλά ἐπιχειρήματα, προκειμένου νά πάρει ἄδεια εἰσόδου. Ὅλα αὐτά τά ψέματα, ὅμως, ὁ Προφήτης μᾶς παραγγέλλει νά μήν τά ἀγαπᾶμε. Δέν πρέπει ὄχι μόνο νά δεχόμαστε τέτοιους λογισμούς καί νά συμφωνοῦμε μαζί τους, μά οὔτε κάν νά συνομιλοῦμε μ᾿ αὐτούς. Χωρίς καθυστέρηση, μέ τήν πρώτη ἐμφάνιση τοῦ ἁμαρτωλοῦ λογισμοῦ, νά καταφεύγουμε στόν Κύριο καί Θεό μας μέ τήν προσευχή, κι Αὐτός θά διώχνει τόν ἐχθρό ἀπό τίς πύλες τῆς ψυχῆς⁵

Τῷ Θεῷ πρέπει κάθε δόξα, τιμή καί προσκύνηση,

πάντοτε καί στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν!

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

ἐπισκόπου Καυκάσου καί Μαύρης Θάλασσας

Ἀπό τό βιβλίο: “ ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ”

Τόμος β΄

Ἱερά Μονή Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς

1Ζαχ. η΄: 16, 17. (Σ.τ.Μ.: Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος κάνει στή συνέχεια ἀλληγορική ἑρμηνεία τοῦ χωρίου).

2Οἱ ἀρχαῖοι βασιλεῖς, ὡς ἀπόλυτοι ἄρχοντες, συγκέντρωναν στό πρόσωπό τους κάθε ἐξουσία. Ἔτσι ἔκριναν προσωπικά πολλές ὑποθέσεις, ὅπως βλέπουμε στούς βίους ἀρκετῶν μαρτύρων (βλ., γιά παράδειγμα, τόν βίο τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου [23 Ἀπριλίου], κι αὐτό τό ἔκαναν συνήθως μπροστά στίς πύλες τῶν πόλεων.

3Βλ. γεν. γ΄: 1.

4Ὁσίων Βαρσανουφίου καί Ἰωάννου, Ἀποκρίσεις, ξ΄.

5Πρβλ. Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, ὅ.π., ΛΓ΄: 15.