Ἐπισημάνσεις γιὰ τὸν Μέγα Ἁγιασμὸ τῶν Θεοφανείων

εκ του Γραφείου κατά των αιρέσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου

Κατεβάστε σε μορφή pdf την εγκύκλιο

Εν Πάφω τη 12η Δεκεμβρίου 2024

του οσίου Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του θαυματουργού

Γραφείο κατά των αιρέσεων

Η ακολουθία του “Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων” κατέχει μία ιδιαίτερη θέση στη ζωή της Εκκλησίας μας, λόγω της μεγάλης σημασίας και αξίας του.

Ποιος είναι όμως ο σκοπός αυτής της ακολουθίας; Όπως ο Χριστός βαπτίστηκε και αγίασε τα ύδατα του Ιορδάνου, έτσι και εμείς σήμερα τελούμε την ακολουθία για να θυμηθούμε εκείνο τον πρώτο αγιασμό των υδάτων. Επίσης μετέχουμε και εμείς αυτού του αγιασμού δια της μεταλήψεως του αγιασμένου ύδατος, είτε δια του ραντισμού.

Θα εξετάσουμε εν συντομία μέσα από την Παράδοση της Εκκλησίας, ορισμένα θέματα για τα οποία εν πολλοίς υπάρχει άγνοια ή παρανόηση:Ο αγιασμός που τελείται κατά την παραμονή (5 Ιανουαρίου) και την κυρίως ημέρα των Θεοφανείων (6 Ιανουαρίου) είναι ο αυτός και της ίδιας αγιαστικής χάρης, και αποτελεί τον Μέγα Αγιασμό.

Ο Μέγας Αγιασμός δεν αντικαθιστά την Θεία Κοινωνία. Μπορεί σε ανθρώπους που βρίσκονται υπό επιτίμιο να μην κοινωνούν του Σώματος και το Αίματος του Κυρίου, ο πνευματικός να ορίσει να λάβουν Μέγα Αγιασμό, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με την Θεία Κοινωνία.

Πρώτα η Θεία Κοινωνία, έπειτα ο Μέγας Αγιασμός και τελευταίο το Αντίδωρο. Αυτή είναι η σειρά κατά την οποία λαμβάνουμε το καθένα την παραμονή και ανήμερα των Θεοφανείων.

Δεν μπορούμε να κολλήσουμε κάποια αρρώστια αν πιούμε από το ίδιο σκεύος τον Αγιασμό με κάποιον άλλο άνθρωπο. Είναι ύδωρ αγιασμένο “δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ καὶ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”1 δεν αποτελεί ένα κοινό νερό.

Ομοίως ο Αγιασμός δεν φθείρεται με την πάροδο του χρόνου σε αντίθεση με το απλό νερό που μετά από ένα διάστημα χαλάει-μυρίζει. Χαρακτηριστικά περί της αφθαρσίας του Αγιασμού, μας μιλάει και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: “καὶ τὸ θαῦμα τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν ὑδάτων γίνεται φανερὸ ἀπὸ τὸ ὅτι δὲν ἀλλοιώνεται ή φύση τοῦ νεροῦ ἐκείνου μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, ἀλλ’ ὁλόκληρο χρόνο καὶ πολλὲς φορές δύο καί τρία χρόνια παραμένει καθαρό καὶ φρέσκο τὸ νερὸ ποὺ σήμερα αντλήθηκε, καὶ βρίσκεται μετὰ ἀπὸ τόσο χρόνο σὲ ἴση ἀξία καί κατάσταση μὲ τό νερό που μόλις πριν λίγο πάρθηκε ἀπό τήν πηγή.”2

Αρκεί μία μικρή ποσότητα αγιασμού να αγιάσει ολόκληρες θάλλασες και ποτάμια. Κατ’αυτό τον τρόπο, τα σκεύη που έχουμε για να διατηρούμε τον αγιασμό, δεν χρειάζεται να τα γεμίζουμε πλήρως με αυτόν. Μπορούμε εφόσον έχουμε αγιασμό, να προσθέτουμε κοινό νερό μέχρι να γεμίσει το δοχείο που θέλουμε, καθώς ο αγιασμός μετατρέπει όλο το περιεχόμενο – τη μίξη αγιασμού και κοινού νερού – σε αγιασμό. Φροντίζουμε λοιπόν όταν πάει να τελειώσει ο αγιασμός να συμπληρώνουμε με καθαρό νερό.

Μπορούμε να φυλάγουμε στο σπίτι μας τον Μέγα Αγιασμό καθ’όλο το έτος. Δεν υπάρχει αντίθετη μαρτυρία για το συγκεκριμένο θέμα στην Παράδοση της Εκκλησίας μας. Ας ακούσουμε και πάλι τον Ιερό Χρυσόστομο να το επιβεβαιώνει: “Αὐτή εἶναι ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία βαπτίσθηκε καὶ ἁγίασε τη φύση τῶν ὑδάτων. Γι’ αὐτό βέβαια καί τά μεσάνυχτα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς ὅλοι φέρνουν νερό καί τό τοποθετοῦν μέσα στο σπίτι, φυλάσσοντάς το ὅλο τό χρόνο, ἐπειδή σήμερα ἁγιάσθηκαν τα ὕδατα”3

Η εορτή των Θεοφανείων με τον Μέγα Αγιασμό και την ευλόγηση των υδάτων σε κάθε ορθόδοξο Ναό που τελείται, είναι τόσο μεγάλη και σημαντική που οι άνθρωποι αγιάζονται ενώ οι δαίμονες διαλύονται. Όπως εύχεται η Εκκλησία μας: “Ποίησον τὸ ὕδωρ τοῦτο πηγήν ἀφθαρσίας, ἁγιασμοῦ δῶρον, ἁμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων ἀλεξιτήριον, δαίμοσιν ὀλέθριον, ταῖς ἐναντίαις δυνάμεσιν ἀπρόσιτον”4.

Ένας πρώην – μετανοημένος – μάγος αποκαλύπτει σχετικά: “Την ημέρα της εορτής των Θεοφανείων και 40 ημέρες μετά, λόγω του μεγάλου γεγονότος της Βαπτίσεως του Ιησού Χριστού και του αγιασμού των υδάτων, όλοι οι μάγοι είχαμε φοβερούς πονοκέφαλους και μια κατάσταση τρέλας! Αυτό κρατούσε για 40 ημέρες μετά τα Θεοφάνεια! Λύνονται δηλαδή όλα τα μάγια από την ημέρα των Θεοφανείων, σαν ένδειξη δώρου του Θεού για τον Υιό Του που Βαπτίζεται προς τους Ορθοδόξους. Και τότε όλοι οι μάγοι ομολογούσαμε ότι πράγματι μόνο ο Χριστός και η Εκκλησία Του έχουν αυτή την δύναμη!”

Ο Θεός να μας δίνει φώτιση.

Φώτιση “γνώσεως καὶ εὐσεβείας”5.

Με εν Χριστώ αγάπη

εκ του Γραφείου κατά των αιρέσεων

της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου

Εκ των “Ειρηνικών” της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού: “Ὑπὲρ τοῦ ἁγιασθῆναι τὸ ὕδωρ τοῦτο, τῇ δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ καὶ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.” ↩︎

ΕΠΕ 35, 498 ΙΩ Χρυσοστόμου: “Εἰς τὸ Ἅγιον Βάπτισμα”: “καὶ τὸ σημεῖον γίνεται ἐναργὲς οὐ διαφθειρομένης τῆς τῶν ὑδάτων ἐκείνων φύσεως τῷ μήκει τοῦ χρόνου, ἀλλ’εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον καὶ δύο καὶ τρία πολλάκις ἔτη τοῦ σήμερον ἀντληθέντος ἀκεραίου καὶ νεαροῦ μένοντος, καὶ μετὰ τοσοῦτον χρόνον τοῖς ἄρτι τῶν πηγῶν ἐξαρπασθεῖσιν ὕδασιν ἁμιλλωμένου.” ↩︎

ΕΠΕ 35, 498 ΙΩ Χρυσοστόμου: “Εἰς τὸ Ἅγιον Βάπτισμα”: “Αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ἡμέρα καθ’ἣν ἐβαπτίσατο καὶ τὴν τῶν ὑδάτων ἡγίασε φύσιν. Διά τοι τοῦτο καὶ μεσονυκτίῳ κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην ἅπαντες ύδρευσάμενοι οἴκαδε τὰ νάματα ἀποτίθενται, καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον φυλάττουσιν, ἅτε δὴ σήμερον ἁγιασθέντων τῶν ὑδάτων.” ↩︎

Από την Ευχή του αγιασμού του ύδατος στην ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού ↩︎

Εκ των “Ειρηνικών” της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού: “Ὑπὲρ τοῦ φωτισθῆναι ἡμᾶς φωτισμὸν γνώσεως καὶ εὐσεβείας, διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.” ↩︎

impaphou.org

https://aktines.blogspot.com/2025/01/blog-post_62.html#more