Συζητήσεις τῶν Μεγάλων Ρώσων Πρεσβυτέρων 28

«Αγωνιστείτε, αδελφές», νουθετεί ο πρεσβύτερος, «να αποκτήσετε ταπεινότητα και υπακοή. Θυμηθείτε τι μας λέει ο ίδιος ο Κύριος: « Σε ποιον θα κοιτάξω παρά μόνο σε αυτόν που είναι πράος και σιωπηλός, και τρέμει στα λόγια μου» ( Ησαΐας 66:2 ). Ο ταπεινός άνθρωπος παραδίδεται ολοκληρωτικά στο θέλημα του Θεού, δεν είναι υπερήφανος για τίποτα, δεν αποδίδει οποιαδήποτε επιτυχία όχι στις δικές του ικανότητες αλλά στην αγαθότητα του Θεού, δεν εμπιστεύεται τίποτα στη δική του κατανόηση και ακολουθεί ανεπιφύλακτα τις εντολές της ηγουμένης ή την κρίση του πνευματικού του πατέρα σε όλα.

Επίσης, αδελφές, σας παρακαλώ, μην παραμελείτε τις εκκλησιαστικές λειτουργίες. Τι μπορείτε να κάνετε; Μερικές φορές δεν έχετε όρεξη να πάτε ή είναι δύσκολο να σηκωθείτε νωρίς για τις λειτουργίες. Αναγκάστε τον εαυτό σας, γιατί αυτή ακριβώς είναι η ανταμοιβή που ο Κύριος έχει ετοιμάσει για εσάς. Η συνεπής παρακολούθηση των λειτουργιών, με προσοχή και θερμή προσευχή, θα ανάψει μέσα σας την αγάπη για τον Θεό και την επιμελή εκπλήρωση των αγίων εντολών Του. Σας συμβουλεύω, και μάλιστα σας προτρέπω θερμά, να μην σπαταλάτε τον χρόνο σας χωρίς λειτουργίες και υπακοές. Αντίθετα, διαβάστε βιβλία που σας εμπνέουν εποικοδομητική γνώση, κρατήστε σημειώσεις από αυτά για καλύτερη μνήμη και αποφύγετε, όσο το δυνατόν περισσότερο, τις κοσμικές συζητήσεις, τα αστεία και τα γέλια. Αυτό είναι απαράδεκτο για έναν μοναχό. Δεν ήρθαμε στο μοναστήρι γι' αυτό, αλλά για να ασκηθούμε στην ενατένιση του Θεού.

Με το πρώτο χτύπημα της καμπάνας, αδελφές, αν έχετε κάποια χειροτεχνία στα χέρια σας, αφήστε την στην άκρη (εκτός από την υπακοή) και σπεύστε με επιμέλεια στην εκκλησία. Μόλις φτάσετε, σταθείτε στη συνηθισμένη σας θέση, προσευχηθείτε και ζητήστε ευλογία από τους παρόντες. Σταθείτε ίσια, μην μετακινείστε από πόδι σε πόδι, κρατήστε τα μάτια και τα χέρια σας κάτω, μην κοιτάτε τριγύρω, μην μιλάτε και μην γελάτε καθόλου. Να είστε επιμελείς ώστε να μην αφήσετε τις σκέψεις σας να αποσπαστούν από τίποτα το περιττό. Να θυμάστε ότι αυτός ο τόπος είναι άγιος, ο ναός του Θεού - ένας επίγειος παράδεισος. Κατευθύνετε το νου σας προς τα πάνω στον Θεό, κράζοντας προς Αυτόν από τα βάθη της ψυχής σας: «Θεέ μου, καθάρισέ με, τον αμαρτωλό!» ή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησέ με, τον αμαρτωλό». Ακούστε προσεκτικά τι ψάλλεται και διαβάζεται, και τότε ο Κύριος δεν θα σας εγκαταλείψει, αλλά θα ζεστάνει τις καρδιές σας με τη Χάρη Του για να εκπληρώσετε προσεκτικά τις άγιες εντολές Του.

Εσείς, ψάλτες και αναγνώστες, σαν άγγελοι στον ουρανό, δοξάζετε πάντα τον Θεό και γι' αυτό προσπαθείτε να είστε παράδειγμα σε όλους τους παρόντες· να είστε πράοι, ταπεινοί και να αποφεύγετε τις διαμάχες· οι νέοι δόκιμοι, χωρίς πρεσβύτερους, ο χορωδός και ο χορωδός δεν πρέπει να μπορούν να διευθύνουν την ψαλμωδία και την ανάγνωση· στο Αλληλούια, Δεύτε, ας προσκυνήσουμε, και στο Τρισάγιο, είναι απαράδεκτο να κάνουμε τρεις μετάνοιες.

Προσευχηθείτε πιο θερμά για τους νεοαποχωρημένους, αδελφές. Μετά τον χωρισμό της ψυχής από το σώμα, κάθε ψυχή έχει μεγάλη ανάγκη από προσευχή, και οι προσευχές που προσφέρονται με θέρμη για τους νεοαποχωρημένους βοηθούν πολύ και φέρνουν παρηγοριά και χαρά σε κάθε ψυχή. Αλλά σας σημειώνω, αδελφές, ότι η προσευχή σας για τους νεκρούς είναι δροσερή. Ιδού η διαθήκη μου προς εσάς: δώδεκα μετάνοιες κάθε πρωί και βράδυ για τους νεκρούς.

Ο κανόνας του κελιού είναι απαραίτητος· να τον εκτελείτε κάθε πρωί και βράδυ: από την προσεκτική εκπλήρωση του κανόνα η ψυχή φωτίζεται και ενδυναμώνεται.

Κατά τη διάρκεια των γευμάτων, καθώς και όταν μπαίνετε και βγαίνετε από αυτά, μην κάνετε συζητήσεις. Όταν τρώτε, ακούστε προσεκτικά ό,τι σας διαβάζεται και πείτε νοερά την Προσευχή του Ιησού, χωρίς να κοιτάτε τριγύρω. Αν δεν σας αρέσει το φαγητό, μην παραπονιέστε, αλλά πείτε στον εαυτό σας: εξαιτίας των αμαρτιών μου είναι τόσο κακό το σημερινό δείπνο. Ακόμα κι αν το δείπνο είναι καλό, πάλι μην νομίζετε ότι είναι εξαιτίας των προσευχών σας, αλλά πείτε ταπεινά ότι εξαιτίας των προσευχών των αδελφών ο Κύριος μας έστειλε ένα τόσο καλό δείπνο σήμερα, και εγώ, μια αμαρτωλή, είμαι ανάξιος γι' αυτό.

Αδελφές, προσπαθήστε να λάβετε ευλογία από έναν ιερέα όταν τον συναντάτε, ειδικά όταν υπηρετεί στη Θεία Λειτουργία. Ο Πατέρας Σεραφείμ του Σάρωφ στεκόταν πάντα στην είσοδο μετά από κάθε Λειτουργία, περιμένοντας τον ιερέα να εμφανιστεί για να λάβει ευλογία.

Χωρίς το σημείο του σταυρού, μην εγκαταλείπεις το κελί σου και μην αρχίζεις κανένα έργο, και θα είσαι πάντα προστατευμένος από τον Θεό από τον εχθρό.

Μην μένεις ποτέ χωρίς το κομποσχοίνι σου: αν τα χέρια σου είναι απασχολημένα, μπορείς να το βάλεις στο λαιμό σου - είναι ένα πνευματικό σπαθί, χρησιμοποίησέ το για να νικήσεις τον εχθρό σου.

Όταν οι αδελφές συναντιούνται, να υποκλίνονται η μία μπροστά στην άλλη· αυτό είναι σημάδι μεγάλης ταπεινότητας. Αλλά μερικοί από εσάς έχετε τη συνήθεια να λέτε: «Πρέπει να υποκλιθώ πρώτα σε αυτήν· είμαι μεγαλύτερη από αυτήν και έχω ζήσει στο μοναστήρι περισσότερο καιρό». Αυτή είναι μια ανόητη φράση, που λέγεται από μια υπερήφανη καρδιά. Αλλά θα πρέπει τουλάχιστον να τιμάτε την εικόνα του Θεού και τον Φύλακα Άγγελό σας: όποιος υποκλιθεί πρώτος θα λάβει μια ευλογία από τον Κύριο.

Αδελφές, έχετε μια άλλη συνήθεια: αρκετές από εσάς μαζεύεστε και αρχίζετε να κρίνετε ποιος ζει καλά και ποιος κακά. Προσπαθήστε, αδελφές, για όνομα του Θεού, σας παρακαλώ, να μην κρίνετε ποτέ κανέναν. Βλέπετε μόνο αυτούς που αμαρτάνουν, αλλά δεν βλέπετε τη μετάνοιά τους. Η ειλικρινής μετάνοια είναι ένα δεύτερο βάπτισμα: όσο μεγάλη κι αν είναι η αμαρτία, μετά τη μετάνοια και την ειλικρινή μετάνοια συγχωρείται, και αυτός ο άνθρωπος γίνεται αγνός και ευάρεστος στον Θεό. Μην κοιτάτε την αρχή, αδελφές, αλλά στο τέλος, τι θα αποκαλύψει. Είθε ο Κύριος να σας φυλάει!

Προσέξτε, αδελφές, να μην φεύγετε πολύ συχνά από τα κελιά σας για να επισκεφθείτε άλλες αδελφές εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο, ακόμα κι αν σας καλέσει κάποιος, για να μην αμαρτήσετε με άσκοπες κουβέντες. Η άσκοπη κουβέντα είναι επίσης η αγάπη της αδράνειας, θυμούμενοι ότι για κάθε άσκοπη λέξη θα δώσουμε μια απάντηση στον Θεό. Αν δεν κατανοούμε τον εαυτό μας, πώς μπορούμε να συλλογιστούμε ή να διδάξουμε τους άλλους; Είναι καλύτερο για εμάς να υπομένουμε προσωρινή πλήξη παρά να υποφέρουμε ατελείωτα αιώνια βάσανα για την αμέλειά μας, από την οποία ο Κύριος ας σας ελευθερώσει. Θυμηθείτε τον τελικό σας προορισμό - την Έξοδο και την Τελική Κρίση - και ποτέ δεν θα αμαρτήσετε.

Αδελφές, αν ποτέ σας κατακλύσει η πλήξη ή η απελπισία από τους πειρασμούς του εχθρού, σπεύστε να το αποκαλύψετε σε μια μεγαλύτερη και πιο έμπειρη μοναχή ή Ηγουμένη, και ιδιαίτερα στον πνευματικό σας πατέρα, μην κρύβετε τίποτα. Αν κάποια αμαρτωλή επιθυμία προκύψει στις σκέψεις σας, μην την ενδίδετε ούτε την παίρνετε κατάκαρδα, αλλά, προσκυνήστε τον Θεό, ζητήστε την παντοδύναμη βοήθειά Του, αγωνιστείτε και θα στεφανωθείτε με άφθαρτο στέμμα: με θερμή προσευχή, κόπους και φροντίδες, οι σκέψεις δεν θα διαφθαρούν ποτέ ούτε τα πάθη θα μαίνονται. Θυμηθείτε τις τελευταίες σας επιθυμίες και ποτέ δεν θα αμαρτήσετε ( Κύριε 7:39 ).

Κάθε πρωί και βράδυ, αδελφές, εξετάστε τη συνείδησή σας. Αφιερώστε τουλάχιστον δέκα ή δεκαπέντε λεπτά καθημερινά σε αυτή την καλή πράξη και με την πάροδο του χρόνου θα αποκομίσετε μεγάλο όφελος. Μόλις ξυπνήσετε το πρωί, ευχαριστήστε τον Κύριο για την περασμένη νύχτα και ζητήστε από τον Κύριο να σας βοηθήσει να περάσετε την ημέρα χωρίς αμαρτία. Το βράδυ, προσευχηθείτε με δάκρυα και μεταμελημένη καρδιά, ικετεύστε τον Κύριο για τη συγχώρεση των αμαρτιών σας. Προσευχηθείτε πιο θερμά για τους ευεργέτες του μοναστηριού σας, οι οποίοι, βασιζόμενοι στις προσευχές σας, για χάρη της Βασιλείας των Ουρανών, δεν σας εγκαταλείπουν με το έλεός τους. Προσευχηθείτε για τους συγγενείς σας, ζωντανούς και νεκρούς, και για όλους τους Ορθόδοξους Χριστιανούς. Εμείς, μοναχοί και μοναχές, ήρθαμε στο μοναστήρι για να υπηρετήσουμε άμεμπτα ενώπιον του Θεού στην αγγελική τάξη και να ικετεύσουμε την αγαθότητά Του για ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο. Μην παραπονιέστε, αδελφές, και μην απογοητεύεστε αν κάποιος από εσάς πρέπει να υπομείνει κάποια έλλειψη ή φτώχεια με οποιονδήποτε τρόπο. Ο πλούτος δεν ωφελεί εμάς τους μοναχούς. Αυτό είναι έργο λαϊκών, και εμείς είμαστε μοναχοί. Η ζωή μας στον κόσμο πρέπει να είναι διαφορετική. Ο πλούτος μας, με τη βοήθεια του Θεού, πρέπει να συνίσταται στην απόκτηση όλων των αρετών και στην ακλόνητη εκπλήρωση των αγίων εντολών Του. Ο Κύριος γνωρίζει τι χρειαζόμαστε και το παρέχει. Η μη πλεονεξία είναι το πρώτο βήμα προς τη σωτηρία. Να είστε ικανοποιημένοι με όλα, ακόμη και με τα λίγα, να ευχαριστείτε τον Θεό για όλα, και ο Κύριος δεν θα σας εγκαταλείψει.

Αδελφές, η καθεμία από εσάς έχει ένα Ψαλτήρι και ένα Ευαγγέλιο στο κελί της. Στην τράπεζα, ακούτε καθημερινά αναγνώσματα των θαυμαστών ζωών των αγίων του Θεού και τις οδηγίες τους για την πορεία προς τη σωτηρία - και όμως δεν γνωρίζουμε, δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε τους εαυτούς μας. Τέτοιο είναι το στενό και θλιβερό μονοπάτι από το οποίο οι άγιοι του Θεού πέτυχαν τη σωτηρία! Αλλά το απέραντο μονοπάτι οδηγεί στην αιώνια καταστροφή. Οι θλίψεις, οι κακουχίες, οι κόποι και οι ασθένειες μας φέρνουν πιο κοντά στον Θεό και μας προετοιμάζουν, για την αδιάκοπη υπομονή μας σε αυτές, άφθαρτα στέφανα.

Ιδού ένα παράδειγμα για εσάς, αδελφές—η ζωή του Αγίου Συμεών του Νέου . Προσπαθήστε να θέσετε τα θεμέλια μιας τέτοιας ζωής: αδιάλειπτη προσευχή στα χείλη και την καρδιά του, πραότητα, σιωπηλά χείλη, ταπεινή καρδιά, πνεύμα κατανυκτικό, καθαρό σώμα και ψυχή, άμωμη παρθενία, αληθινή φτώχεια, η μη κτητικότητα του ερημίτη, η αδιάκοπη υπακοή, η επιμελής υποταγή, η υπομονετική δράση και η επιμελής εργασία. Είθε ο Θεός να σας βοηθήσει και σε αυτό!

Αδελφές, να είστε έτοιμες να ανταποκριθείτε σε κάθε λέξη που ακούτε: συγχωρήστε με· με αυτό θα αποκτήσετε ταπεινότητα, η οποία καταστρέφει όλα τα τεχνάσματα του εχθρού.

Αδελφές, να προσέχετε τον εαυτό σας και να φοβάστε τον Θεό, για να μην πλανηθούμε: έχοντας επιλέξει την ασκητική ζωή για την αγάπη του Θεού, για να μην ξεστρατίσουμε στο μακρύ μονοπάτι που οδηγεί στην αιώνια καταστροφή. Από την οποία ο Κύριος ας σας ελευθερώσει!

Όταν μια νέα αδελφή του μοναστηριού ρώτησε τον γέροντα: «Πες μου, πάτερ, έναν λόγο ωφέλειας, πώς μπορώ να σωθώ;» Ο γέροντας της απάντησε: «Αν η είσοδός σου στο μοναστήρι, παιδί μου, είναι πραγματικά μόνο για χάρη της αγάπης για τον Θεό και της σωτηρίας της ψυχής σου, τότε πρόσεχε το εξής: πρώτον, προσπάθησε να αναγκάσεις τον εαυτό σου να κάνεις όλα τα καλά, να είσαι ευγενικη ευσεβής, πράα ταπεινή και φιλική με όλους. όταν συναντήσεις μια αδελφή, υποκλίσου της, ζήτα μια ευλογία. αν σε ρωτήσει κάτι, απάντησε με ταπεινότητα, μετά ζήτα συγχώρεση και προσευχές και φύγε. το βάδισμά σου πρέπει να είναι χαλαρό και σεμνό, να κρατάς πάντα τα μάτια σου χαμηλωμένα, να φαντάζεσαι ότι σε πήραν από τη γη και θα επιστρέψεις στη γη. να εξετάζεις τη συνείδησή σου κάθε βράδυ και να την καθαρίζεις με ειλικρινή μετάνοια, να μην καταδικάζεις κανέναν, να μην θυμώνεις και να μην υποτιμάς κανέναν, να κοιτάς τους πάντες με τα ίδια μάτια, με την ίδια εγκάρδια διάθεση και με την απλότητα της καρδιάς σου να δέχεσαι τους πάντες ως τον ίδιο τον Χριστό, να κοιτάς πάντα μόνο τις αδυναμίες σου, να επιπλήττεις και να ταπεινώνεις τον εαυτό σου καθημερινά, να αγαπάς την ατίμωση και να θεωρείς τον εαυτό σου χειρότερο από όλους τους άλλους - και θα ζήσεις αληθινά με τον Θεό!»

Στην απάντηση της αδελφής ότι αυτό ήταν δυνατό μόνο για τέλειους ασκητές, ο πρεσβύτερος απάντησε: «Αν η νεότητα έχει ταπεινότητα, αυτό της αρκεί, γιατί ο Θεός δεν απαιτεί τίποτα περισσότερο από τους νέους παρά αγνότητα και ταπεινότητα. Εσύ όμως, παιδί μου, αγωνίσου, κράτα το στόμα σου σε μεγάλη σιωπή, να είσαι αργός στις συζητήσεις και γρήγορος στην προσευχή, να επιπλήττεις τον εαυτό σου κάθε ώρα, να λες πάντα στον εαυτό σου: «Ξέρεις, ψυχή μου, ότι ξεπεράσαμε τους δαίμονες στις αμαρτίες, αλλά δεν κάναμε κανένα καλό έργο, και αλίμονο σε εμάς - ποια απάντηση θα δώσουμε την Ημέρα της Κρίσης;» Σε όλη τη διάρκεια της ζωής σου, προσπάθησε να κρατάς πάντα μέσα σου αυτή την προσευχή και με συντριβή καρδιάς να επαναλαμβάνεις νοερά ανά πάσα στιγμή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησέ με τον αμαρτωλό!» και: «Θεέ μου, καθάρισέ με τον αμαρτωλό!» Επανάλαβε αυτά τα λόγια στον εαυτό σου: Καθάρισέ με από τις κρυφές μου αμαρτίες και γλίτωσε τον δούλο Σου από τις αμαρτίες των άλλων ( Ψαλμ. 18:13-14 ). Και γι' αυτό, παιδί μου, να εμπιστεύεσαι πάντα τη βοήθεια του Θεού και να θεωρείς πάντα τον εαυτό σου άχρηστο χώμα - από αυτό θα προέλθει η διόρθωση.

https://apantaortodoxias.blogspot.com/2025/11/28_19.html