Ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν Ὁσίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα

«Μακάριοι οἱ πραεῖς

ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν» (Ματθ. Ε΄. 5)

Μέρος δ΄

Ἀπό τό βιβλίο «Πνευματικές Νουθεσίες»

Ὁσίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα

(ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν)

Ὑπομονή

Διάβασε ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη τό βιβλίο τοῦ Ἰώβ. Ὁλόκληρο. Καί δόξαζε τό Θεό γιά ὅλα. Πάντοτε. Ὅταν θά ἔχεις ταπεινωθεῖ ἀρκετά, τότε τά πλήγματα θά πάψουν. Μέχρι τότε, ἀσκήσου στήν ὑπομονή. Ὁ ἀββάς Ἰσαάκ ὁ Σύρος γράφει: «Ἡ ὑπομονή γεννάει τήν παρηγορία, ἡ δειλία γεννάει τή δυστυχία καί τόν πόνο».

Πραότητα

Ὅταν σέ προσβάλλουν καί σέ βρίζουν, νά σκέφτεσαι πώς κι αὐτό ἀκόμα ἐξυπηρετεῖ κάποιο σχέδιο τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ. Δές το σάν ραβδί πού χτυπάει τήν ἀδυναμία σου, καί σάν μιά ὑπόμνηση, ὅτι πρέπει νά θεραπεύσεις αὐτή τήν ἀδυναμία. Δές το, πραγματικά, σάν τή θεραπεία αὐτή καθεαυτή. Σοῦ δίνεται μιά θαυμάσια εὐκαιρία ν᾿ ἀναμετρήσεις τίς δυνάμεις ἀντιστάσεως πού διαθέτεις, τό πνευματικό σθένος σου στόν πόλεμο ἐναντίον τοῦ κακοῦ, τή θέλησή σου ν᾿ ἀποκτήσεις ταπεινό φρόνημα.

Καταλαβαίνω καλά ὅτι δέν σοῦ εἶναι εὔκολο νά ζεῖς πιά μέσα στόν κόσμο. Ἀλλά μέχρι νά σέ καλέσει ὁ Κύριος, καί μέχρι νά κάνει πρακτικά δυνατή τή μετάβασή σου σ᾿ ἕνα μοναστήρι, ἀγωνίσου νά ζεῖς καί νά ἐργάζεσαι χαρούμενα καί ἀγόγγυστα, τηρώντας τούς νόμους καί τίς ἐντολές Του. Καί φύλαξε τόν ἑαυτό σου ἀπό τήν κατάκριση τῶν ἄλλων γιά δῆθεν ἔλλειψη ζήλου. Ὁ Θεός εἶναι παντοδύναμος. Μπορεῖ νά οἰκοδομήσει τή σωτηρία ὅλων καί νά τούς γεμίσει μέ τό φλογερό πόθο τῆς αἰωνιότητος, ὅταν, κατά τήν ἀλάθητη κρίση Του, ἔρθει ὁ κατάλληλος καιρός γιά τόν καθένα.

***

Μέ χαρά ἄκουσα ὅτι τώρα εἶσαι πολύ χαρούμενος καί πολύ εἰρηνικός μέ τόν ἑαυτό σου καί μέ τούς ἄλλους. Κι αὐτό γιατί ἔγινες μέλος τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, πού ἔχει διαφυλάξει ἀκέραια καί ἀνόθευτη τήν ἀποστολική παράδοση.

Ὅσο γιά κείνους τούς ἀνθρώπους πού, ἐνῶ εἶναι καλόκαρδοι καί φιλάνθρωποι, δέν πιστεύουν στόν Θεό, δέν μποροῦμε καί δέν πρέπει νά τούς κρίνουμε, οὔτε ὠφελεῖ νά ψάχνουμε γιά τά αἴτια τῆς ἀπιστίας τους. Οἱ δρόμοι πού χαράζει ὁ Θεός γιά τόν καθένα εἶναι ἄγνωστοι καί ἀνεξιχνίαστοι. Ἄς ἀφήσουμε λοιπόν αὐτούς τούς καλούς ἀνθρώπους ἀποκλειστικά στήν πάνσοφη κρίση Θεοῦ καί στό ἔλεος τῆς πανάγαθης πρόνοιάς Του. Ἐκεῖνος μόνο γνωρίζει πῶς καί γιατί δημιούργησε τό ἀνθρώπινο γένος, ἀλλά καί τόν καθένα μας ξεχωριστά, ἔτσι ὅπως εἶναι.

Ὁ κ. Μ. πολύ σωστά λέει ὅτι οἱ Λουθηρανοί* κατέχουν πράγματι χρυσάφι – τό λόγο τοῦ Θεοῦ – καί ἀσήμι – ἀνθρώπους μέ καλή διάθεση - , ἀλλά σ᾿ αὐτό τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι ἔχει προστεθεῖ τόσο μεγάλη ποσότητα εὐτελῶν μετάλλων – ὑπερήφανοι συλλογισμοί, πολλοί ἀμετάπειστοι καί κακοπροαίρετοι ἄνθρωποι- , ὥστε οἱ προσμίξεις ἔχουν μειώσει τήν ἀξία ὄχι μόνο τοῦ ἀσημιοῦ, ἀλλά καί αὐτοῦ τοῦ χρυσοῦ. Γι᾿ αὐτό ἔχουν εὐθύνη καί θά δώσουν λόγο.

Σοῦ συνιστῶ πάντως ν᾿ ἀποφεύγεις τίς θυελλώδεις συζητήσεις πάνω σέ θρησκευτικά ζητήματα. Τίποτε καλό δέν μπορεῖ νά βγεῖ ἀπό τέτοιου εἴδους συζητήσεις. Ἄλλωστε, συνήθως δέν ὁδηγοῦν πουθενά - «εἰσίν ἀνωφελεῖς καί μάταιοι» (Τίτ. 3, 9), ἰδιαίτερα ὅταν οἱ συνομιλητές σου εἶναι, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τό Χρυσόστομο, «οἱ ἐν τῇ ἀσεβείᾳ ἀνιάτως ζῶντες καί οὐδεμίαν ἐλπίδα μεταβολῆς ἔχοντες».

Νά εἶσαι «οὐκ ἀκροατής ἐπιλησμονῆς... ἀλλά ποιητής ἔργου», γιά νά εἶσαι κατά συνέπεια καί «μακάριος ἐν τῇ ποιήσει αὐτοῦ» (Ἰακ. 1, 25). Ἀλλά νά θυμᾶσαι ὅτι τό πιό σπουδαῖο καί ἐπεῖγον ἔργο γιά κάθε ἄνθρωπο, πού θέλει εἰλικρινά καί σοβαρά ν᾿ ἀγωνιστεῖ πνευματικά, εἶναι ἡ καλλιέργεια τῆς πραότητος καί τῆς ἀοργησίας. Πῶς ὅμως θά ἐργαστοῦμε γιά νά τήν ἀποκτήσουμε; Μᾶς τό λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: Στήν ἀρχή, στό πρῶτο στάδιο, ἄς φροντίσουμε νά σιωποῦν τά χείλη μας, ἔστω κι ἄν ἡ καρδιά μας βρίσκεται σέ ταραχή. Ἔπειτα, στό δεύτερο στάδιο, ἄς ἐπιβάλλουμε σιωπή καί στούς λογισμούς, ἐνῶ ἡ καρδιά μας ἀκόμα δοκιμάζει λίγη ταραχή. Καί τέλος, μετά ἀπό πολύν ἀγώνα, ὅσο κι ἄν φυσοῦν οἱ ἄνεμοι τῶν ὕβρεων καί τῶν ἀτιμιῶν, στή θάλασσα τῆς ψυχῆς μας θά ἐπικρατεῖ μόνιμη καί σταθερή γαλήνη.

***

Μήν ξεχνᾶς ὅτι «τό φρόνημα τῆς σαρκός θάνατος, τό δέ φρόνημα τοῦ πνεύματος ζωή καί εἰρήνη· διότι τό φρόνημα τῆς σαρκός ἔχθρα εἰς Θεόν· τῷ γάρ νόμῳ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑποτάσσεται· οὐδέ γάρ δύναται» (Ρωμ. 8, 6-7). Ἑπομένως ἕνας ἄνθρωπος πού δέν ἔχει πίστη καί ταπείνωση, δέν μπορεῖ νά εἶναι πράος καί εἰρηνικός. Οὔτε εἶναι δυνατό τά λόγια καί ἡ συμπεριφορά του νά σκορπίζουν γύρω τήν εἰρήνη.

* Λουθηρανοί ζοῦσαν κυρίως στίς Βαλτικές ἐπαρχίες, πού προσαρτήθηκαν στή Ρωσία τόν 18ο αἰ. Ἀλλά στή διάρκεια τοῦ 19ου αἰ. ἕνας ὑπολογίσιμος ἀριθμός ἐκρωσισμένων Γερμανῶν Λουθηρανῶν ἐγκαταστάθηκαν στήν Πετρούπολη, στή Μόσχα καί ἄλλα ἀστικά κέντρα.

συνεχίζεται…

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτηςhttp://HristosPanagia3.blogspot.com