Ἦθος καί ὕφος κληρικῶν

Ἦθος καί ὕφος κληρικῶν

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Συχνὰ διαπιστώνουμε ὅτι πολλοὶ συνάνθρωποί μας δὲν ἔχουν ἦθος καὶ δημιουργοῦν ποικίλα προβλήματα στὴ μικρὴ κοινωνία, ὅπου ζοῦν. Γι’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχουν ἠθικοὶ φραγμοί. Κοιτοῦν μόνο τὸν ἑαυτό τους, ἀκοῦν τὴ φωνὴ τῶν ἁμαρτωλῶν τους παθῶν, δὲν ὑπολογίζουν τοὺς ἄλλους καὶ δὲν παραδέχονται ὅτι κάποιος μπορεῖ νὰ εἶναι ἀνώτερός τους. Καὶ ὅσο περισσότερο τούς λείπει ἡ παιδεία, τόσο πιὸ προβληματικοὶ εἶναι.

Αὐτοὺς τοὺς ἄνθρωπους δύσκολα μπορεῖς νὰ τοὺς πλησιάσεις καὶ εἶναι σχεδὸν ἀδύνατο νὰ συν­εννοηθεῖς μαζί τους, ἐκτὸς κι ἂν σὲ δοῦν ὅτι συμφωνεῖς στὰ ὅσα ἰσχυρίζονται καὶ θέλεις νὰ γίνεις συνεργάτης τους, χωρὶς φυσικὰ διαφοροποιήσεις καὶ ἀπαιτήσεις. Γενικὰ θὰ λέγαμε ὅτι εἶναι παντελῶς ἀκαλλιέργητοι. Κάτι παρόμοιο βλέπουμε καὶ στὸ ὕφος τους. Ἡ ἐμφάνιση καὶ οἱ ἐκδηλώσεις τους δὲν ἀκολουθοῦν τοὺς κοινὰ ἀποδεκτοὺς κανόνες. Καὶ αὐτὸ εἶναι φυσικὸ ἐπακόλουθο.

Χρειάζεται ἐδῶ νὰ κάνουμε μία διευκρίνιση. Τὸ ὕφος εἶναι τὰ ἐξωτερικὰ γνωρίσματα ἑνὸς ἀνθρώπου, πῶς ἐκδηλώνεται καὶ πῶς συμπεριφέρεται στὴν κοινωνία, ἐνῶ τὸ ἦθος ἀναφέρεται στὴν ἐσωτερικὴ καλλιέργεια, τὶς ἀρετές, τὴν ἀξιοπρέπεια, τὸ φρόνημα, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν προθυμία νὰ βοηθάει τοὺς ἄλλους. Ὅταν δὲν ὑπάρχει τὸ ἦθος, δὲν ὑπάρχει καὶ τὸ ἀνάλογο ὕφος. Τὸ πρῶτο διαμορφώνει τὸ δεύτερο. Καὶ τὰ δύο δὲ ἦθος καὶ ὕφος, εἶναι ἀλληλένδετα.

Ὅταν ἄνθρωποι, ποὺ δὲν ἔχουν ἦθος, ὑπηρετοῦν σὲ καίριες θέσεις τοῦ δημοσίου, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἰδιωτικοῦ τομέα, ἔχουμε τραγικὰ καὶ δυσπερίγραπτα ἀποτελέσματα. Ἂν τύχει ἡ ἔλλειψη αὐτὴ νὰ ὑπάρχει καὶ σὲ ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδὴ σὲ κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς ἐργαζόμενους, ἡ πνευματικὴ ζημία στὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μεγάλη. Ὅταν ἀναφέρουμε κληρικούς, ἐννοοῦμε μητροπολίτες, ἱερεῖς καὶ μοναχούς, δηλαδὴ ρασοφόρους τῆς Ἐκκλησίας μὲ πνευματικὴ ἀποστολὴ στὸν κόσμο.

Ἀναφέρουμε μερικὰ στοιχεῖα τῆς φθορᾶς τοῦ ἤθους καὶ τοῦ ὕφους τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀξιωμάτων, βασιζόμενοι σ’ ἕνα ἄρθρο ἑνὸς ἔμπειρου μητροπολίτη.

Τὸ ράσο εἶναι τὸ καθιερωμένο ἔνδυμα τῶν κληρικῶν, ὅπως καὶ τὸ καλυμμαύχι. Στὴν ἐποχή μας τὸ ράσο καταργήθηκε ἀπὸ μερικούς. Τὸ ἀντερὶ συχνὰ ἔχει καὶ ἄλλα χρώματα. Τὸ καλυμμαύχι παραμένει στὸ σπίτι ἢ στὸ ναό. Θεωρεῖται ἀταίριαστο καὶ ἐνοχλητικό.

Ἡ κόμμωση ἐπίσης εἶναι περίτεχνη καὶ ἡ γενειάδα ἀκολουθεῖ πολλὰ γεωμετρικὰ σχήματα. Τὰ δάκτυλα καὶ τὰ μουστάκια εἶναι κιτρινισμένα ἀπὸ τὸ ἀρειμάνιο κάπνισμα. Προκλητικὴ εἶναι καὶ ἡ ὁδήγηση τοῦ πολυτελοῦς ἰδιωτικοῦ αὐτοκινήτου.

Ὅταν ἐμφανίζεται ὁ κληρικὸς στὸ καφενεῖο, ἐκδηλώνεται, ὅπως καὶ οἱ λαϊκοὶ καφενόβιοι. Κάποτε παρακολουθεῖ τοὺς χαρτοπαῖκτες καὶ τοὺς ταβλαδόρους καὶ διατυπώνει κρίσεις γιὰ τοὺς νικητὲς καὶ τοὺς ἡττημένους.

Γενικὰ ἡ παρουσία του ἀνάμεσα σὲ λαϊκοὺς δείχνει ὅτι ἔχει ἐξουσία, τὴν ὁποία ἀσκεῖ καταχρηστικὰ στοὺς ἄλλους. Δὲν λείπουν καὶ οἱ ἀντιδικίες, ποὺ ὀφείλονται στὸ εὐέξαπτο τοῦ χαρακτήρα του καὶ ὄχι γιὰ κάποιο σοβαρὸ θέμα.

Ἀρέσκεται στὴν πολυλογία, στὰ ἀδιάκριτα ἤ ἀμφιβόλου περιεχομένου ἀστεῖα, στὶς ἐνοχλητικὲς πολιτικὲς συζητήσεις, εἶναι ἐπίμονος στὶς ἀπόψεις του καὶ δὲν διστάζει νὰ πηγαίνει στὰ δικαστήρια ὡς κατήγορος ἢ μάρτυρας.

Στὰ καθήκοντά του ἐντός τοῦ ναοῦ εἶναι νευρικός, ἐλεγκτικός, ἀλλὰ καὶ βιαστικός. Διακριτικό του ἡ ἔλλειψη συναίσθησης τοῦ ὑψηλοῦ λειτουργήματος τῆς ἱερωσύνης καὶ ἡ ἀδιαφορία του διὰ τὰ προβλήματα τῶν ἐνοριτῶν του. Ἔχει πάντα ἀπαιτήσεις καὶ ποτὲ δὲν ἱκανοποιεῖ αἰτήματά τους, ὅσο λογικὰ καὶ ἀναγκαῖα κι ἂν εἶναι.

Ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι στοιχεῖα ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι σὲ πολλοὺς κληρικοὺς δὲν ὑπάρχει ἦθος καὶ ὕφος καὶ δὲν ἀντιμετωπίζουν τὴν ἱερωσύνη ὡς πνευματικὴ διακονία, ποὺ συνεπάγεται πολλὲς θυσίες ἐκ μέρους τους, ἀλλὰ ὡς βιοποριστικὸ ἐπάγγελμα!

Ὡστόσο, κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ἰσχυριστεῖ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ κανόνας στὸν κλῆρο. Ὑπάρχουν πολλοί, οἱ περισσότεροι θὰ λέγαμε, ποὺ τιμοῦν τὸ ράσο τους καὶ συναισθάνονται τὴν ἱερωσύνη τους. Κάνουν τὸν προσωπικό τους πνευματικὸ ἀγώνα καὶ ξεπερνοῦν τοὺς πειρασμοὺς τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ τοῦ νεωτερισμοῦ. Αὐτοὺς τοὺς ἄξιους κληρικοὺς οἱ χριστιανοί, ποὺ εἶναι συνδεδεμένοι μὲ τὴν Ἐκκλησία, τοὺς ἀγαποῦν, τοὺς σέβονται, χαίρονται ἀπὸ τὴν παρουσία τους καὶ συμπαρίστανται σὲ κάθε πνευματικὴ προσπάθεια ποὺ ἀναλαμβάνουν.

orthodoxostypos

https://aktines.blogspot.com/2024/12/blog-post_99.html