Διαφορὰ μεταξὺ Θεολογίας καὶ ἐπιστήμης – φιλοσοφίας

Διαφορὰ μεταξὺ Θεολογίας καὶ ἐπιστήμης – φιλοσοφίας

Τοῦ π. Ἱεροθέου Κρητικοῦ, Ἱεροδιακόνου

Ἡ «ἁλιεία» τῶν ἀγράμματων καί ἄσημων ἀνθρώπων, στήν Εὐαγγελική περικοπή, ἀναδεικνύει τή διαφορά μεταξύ θεολογίας καί ἐπιστήμης – φιλοσοφίας. Ἡ διάκριση αὐτή ἐρείδεται ἐπί τῆς ἀνομοιότητας τοῦ χαρακτήρα καί τοῦ σκοποῦ, στόν ὁποῖο ἡ καθεμία τείνει. Ἡ ἔνδεια τοῦ φιλοσοφικοῦ καί ὀρθολογικοῦ λόγου νά θεολογήσει, ἡ ἀνεπάρκεια τῆς ἀνθρώπινης γνώσης, ὁ ἐγκλωβισμός τῆς φιλοσοφικῆς σκέψης ἐντός τῆς κτιστῆς πραγματικότητας καί ἡ ἔλλειψη ἁγιοπνευματικῆς ἐμπειρίας ἔρχονται νά καταδείξουν τήν καθοριστική διαφορά τῆς θεολογίας, πού οἰκοδομεῖται στή θεία ἀποκάλυψη, στήν καθαρότητα τοῦ νοῦ καί στό σκοπό της, πού εἶναι ἡ κατά χάρη θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ ἁπλότητα τῶν λόγων τῶν Ἀποστόλων, ἀπαλλαγμένοι ἀπό τίς σοφιστεῖες τῶν φιλοσόφων, ἀνέδειξε τή δυναμική τῆς Πίστης, πού μπορεῖ νά καταστεῖ ὁδηγός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ἡ ἐπιλογή, λοιπόν, τῶν ἀσήμαντων κοινωνικά καί ἀγράμματων ἁλιέων τῆς Γαλιλαίας φανερώνει μιά διαρκῆ ἀλήθεια: ὅτι «οὐκ ἐν σοφίᾳ ἀνθρωπίνῃ» ἑδράζεται τό κήρυγμα, ἀλλά ἐν τῇ ἐνεργείᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού καταδεικνύει τήν εὐαγγελική ἀλήθεια ἰσχυρότερη κάθε ἀνθρώπινης ἱκανότητας καί τεχνολογίας τοῦ λόγου.

Αὐτήν τήν Εὐαγγελική Ἀλήθεια καλεῖται ὁ κάθε ἄνθρωπος νά ἐγκολπωθεῖ καί νά βιώσει. Πῶς; Γνωρίζοντας τό Θεό. Καί ὅσο περισσότερο ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τό Θεό, τόσο περισσότερο τόν ἐμπιστεύεται. Δέν ἐπαρκεῖ δηλαδή μιά ἁπλή πίστη, ἀλλά κατ’ ἐπίγνωση πίστη. Σ’ αὐτό θά βοηθήσει ἡ συστηματική μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Βέβαια, ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ δέν ἀποκτᾶται μέσῳ τῶν ἀνθρώπινων ἱκανοτήτων, ἀλλά μέσῳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους· ἐξαρτᾶται ὅμως ἀπό τήν ἱκανότητα καθενός μέχρι ποιό σημεῖο θά γνωρίσει τό Θεό.

Γι’ αὐτή τή γνώση τοῦ Θεοῦ, ἐκτός ἀπό τή συστηματική μελέτη τῆς θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἠθική καί πνευματική καθαρότητα τοῦ νοῦ. Ὁ νοῦς, κατευθυνόμενος πρός τόν Θεόν καί δεχόμενος τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διά τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προσεγγίζει τό Θεό, βλέπει τή θεία δόξα καί παθαίνει τά θεῖα, δηλαδή ἔχει ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ. Προϋπόθεση αὐτῆς τῆς πνευματικῆς θέασης τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ Πίστη καί ὁ φωτισμός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἄς φροντίσουμε, λοιπόν, ἀγαπητοί μου, νά καθαριζόμαστε διαρκῶς ἀπό τά πάθη μας, μέ τή συστηματική ἐργασία τοῦ ἑαυτοῦ μας, τήν ἄσκηση, προκειμένου νά δημιουργήσουμε τίς κατάλληλες προϋποθέσεις, ὥστε νά ἐνοικήσει μέσα μας τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά ἐνεργήσει ἐκεῖνο μέσα μας τήν κάθαρση καί τό φωτισμό, γιά νά γνωρίσουμε τό Θεό.

orthodoxostypos

https://aktines.blogspot.com/2025/06/blog-post_912.html#more