H ΑΓΝΟΤΗΤΑ-ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΠΡΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΑΜΟ.
« Ὅπως οἱ ἀφιερωμένοι στόν Θεό, οἱ μοναχοί, ἔτσι καί οι έγγαμοι Χριστιανοί καλούνται και αυτοί να ζήσουν στην προσωπική τους ζωή, το Ευαγγέλιο και τις εντολές του Ιησού Χριστού. Κανείς δεν εξαιρείται από αυτήν την υποχρέωση. Ἡ μετάνοια, η αποβολή της φιλαυτίας και η απόκτηση της φιλοθεϊας και της φιλανθρωπίας, πρέπει να βιώνονται απ΄ όλους»[1].
Η ΑΓΝΕΙΑ-ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΠΡΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΑΜΟ εἶναι ζητούμενο ὄχι μόνο ἀπό τούς μοναχούς ἀλλά καί ἀπό τούς ἀνθρώπους πού ζοῦν στόν κόσμο. Ἄς θυμηθοῦμε τόν ἅγιο Ἰωσήφ τόν Πάγκαλο, πού ἡ Ἐκκλησία μας, μᾶς τόν προβάλλει σάν πρότυπο ἁγνότητος.
-«Πῶς εἶναι δυνατόν νά κάνω αὐτή τήν ἁμαρτία μπροστά στό Θεό»; εἶπε καί ἀπέφυγε τόν πειρασμό τῆς Αἰγυπτίας. Ἄς θυμηθοῦμε ἀκόμη τί σημαίνει ὁ ὕμνος πού ψάλλεται στήν ὀρθόδοξη ἀκολουθία τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου:
«Ἅγιοι μάρτυρες, οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καί στεφανωθέντες....».
Σημαίνει μαζί μέ τό στεφάνωμα πού ἔγινε πρίν λίγο τήν βράβευση γιά τήν νίκη τῶν νυμφευομένων στόν ἀγῶνα τῆς ἁγνότητος· τούς ὑποδηλώνεται δέ ὅτι ἡ ἔγγαμη ζωή εἶναι θυσία (ἀνάλογη μέ τῶν μαρτύρων)· εἶναι ἑκούσια καί ἀμοιβαία προσφορά τοῦ καθενός στόν ἄλλο.
Εἶναι δρόμος γιά τήν πνευματική ὁλοκλήρωση καί τήν θέωση. Εἶναι δρόμος μαρτυρικός μέ ἀσκητικό χαρακτήρα. Ἡ νηστεία, ἡ ἐγκράτεια, ἡ κακοπάθεια, ἡ προσευχή δέν εἶναι μόνο γιά τούς μοναχούς, ἀλλά καί γιά τούς ἐγγάμους. Γιαυτό καί ὁ ἅγιος Ἀπόστ. Παῦλος γράφει γιά τούς ἐγγάμους καί τούς καλεῖ σέ ἁγνότητα καί σωφροσύνη[2].
-«Πῶς εἶναι δυνατόν νά κάνω αὐτή τήν ἁμαρτία μπροστά στό Θεό»; εἶπε καί ἀπέφυγε τόν πειρασμό τῆς Αἰγυπτίας. Ἄς θυμηθοῦμε ἀκόμη τί σημαίνει ὁ ὕμνος πού ψάλλεται στήν ὀρθόδοξη ἀκολουθία τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου:
«Ἅγιοι μάρτυρες, οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καί στεφανωθέντες....».
Σημαίνει μαζί μέ τό στεφάνωμα πού ἔγινε πρίν λίγο τήν βράβευση γιά τήν νίκη τῶν νυμφευομένων στόν ἀγῶνα τῆς ἁγνότητος· τούς ὑποδηλώνεται δέ ὅτι ἡ ἔγγαμη ζωή εἶναι θυσία (ἀνάλογη μέ τῶν μαρτύρων)· εἶναι ἑκούσια καί ἀμοιβαία προσφορά τοῦ καθενός στόν ἄλλο.
Εἶναι δρόμος γιά τήν πνευματική ὁλοκλήρωση καί τήν θέωση. Εἶναι δρόμος μαρτυρικός μέ ἀσκητικό χαρακτήρα. Ἡ νηστεία, ἡ ἐγκράτεια, ἡ κακοπάθεια, ἡ προσευχή δέν εἶναι μόνο γιά τούς μοναχούς, ἀλλά καί γιά τούς ἐγγάμους. Γιαυτό καί ὁ ἅγιος Ἀπόστ. Παῦλος γράφει γιά τούς ἐγγάμους καί τούς καλεῖ σέ ἁγνότητα καί σωφροσύνη[2].
(Πηγή εικόνας:
http://vatopaidi.files.wordpress.com/2009/06/cana-wedding.jpg?w=455&h=334)
Η ΑΓΝΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΕΟΣ ΟΛΩΝ ΜΑΣ ΚΟΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, ΜΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ διότι αὐτό σημαίνουμε μέ τό ὄνομα «Χριστιανός»: Καλούμαστε νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό σέ ὅλα. Ὅπως Ἐκεῖνος εἶναι ἁγνός ἔτσι καί μεῖς πρέπει νά «ἁγνίζομεν ἑαυτούς». Αὐτό ἐπιτυγχάνεται ἀπό ἀγάμους καί ἐγγάμους ὅταν ζοῦμε σωστά μέσα στήν Ἐκκλησία (σάν ζωντανά μέλη Της). Γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος:
«Ἀγαπητοί͵ νῦν τέκνα Θεοῦ ἐσμεν͵ καὶ οὔπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα. Οἴδαμεν ὅτι ἐὰν φανερωθῇ ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα͵ ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστιν. 3.3 καὶ πᾶς ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα ταύτην ἐπ΄ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτὸν καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐστιν»[3]. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά ὅλες τίς ἄλλες εὐαγγελικές ἐντολές: τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ἀγάπης, τῆς ἀκατακρισίας, τῆς πραότητας, τῆς μή προσκόλλησης στά χρήματα, τῆς ἀκτημοσύνης, τῆς ὑπακοῆς κ.λ.π. «Βέβαια, είναι κάπως διαφορετικές οι συνθήκες της ζωής, γι’ αυτό στον έγγαμο υπάρχει ανάλογη προσαρμογή. Πάντως ό,τι για τον μοναχό είναι το μοναστήρι, για τον έγγαμο είναι η οικογένεια. Εκεί καλείται να εφαρμόσει το θέλημα το Θεού. Ἡ οικογένεια γνωρίζουμε ότι είναι ένας σταυρός. Δεν είναι βίος ανθόσπαρτος· αυτό είναι η ευχή η οποία απέχει από την πραγματικότητα. Μπορεῖ ὅμως μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ νά γίνει βίος ἀνθόσπαρτος ὅταν τό ζευγάρι ζεῖ «κατά Θεόν». Η Εκκλησία έβαλε όλη την διδασκαλία της στις ευχές του μυστηρίου του Γάμου. Εκεί φαίνεται ότι οι σύζυγοι πρέπει να διάγουν εν σωφροσύνη και αγάπη και να πορεύονται κατά τις εντολές του Θεού. Η ευχή του Γάμου: «Αυτός Δέσποτα Πανάγιε ευλόγησον τον γάμον τούτον και παράσχου τοις δούλοις σου τούτοις ζωήν ειρηνικήν, μακροημέρευσιν, τοις εις αλλήλους αγάπην εν τω συνδέσμω της ειρήνης, σπέρμα μακρόβιον, την επί τέκνοις χάριν, τον αμαράντινον της δόξης στέφανον. Αξίωσον αυτούς ιδείν τέκνα τέκνων, την κοίτην αυτών ανεπιβούλευτον διατήρησον και δος αυτοίς από της δρόσου του ουρανού άνωθεν και από της πιότητος της γης. Έμπλησον τους οίκους αυτών σίτου, ελαίου, οίνου και πάσης αγαθοσύνης ίνα μεταδιδώσι και τοις χρείαν έχουσι, δωρούμενος άμα και πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήματα» δείχνει ότι και στην συζυγική ζωή πρέπει να εφαρμόζεται η σωφροσύνη, η αγάπη και η ελεημοσύνη. Άλλωστε ο απώτερος σκοπός και εδώ είναι η σωτηρία. Είναι χαρακτηριστικές οι ευχές στο τέλος του μυστηρίου, με τις οποίες εύχεται ο ιερέας να εργάζονται και οι δύο σύζυγοι τις εντολές του Θεού: «Μεγαλύνθητι νυμφίε ως ο Αβραάμ και ευλογήθητι ως ο Ισαάκ και πληθύνθητι ως ο Ιακώβ, πορευόμενος εν ειρήνη και εργαζόμενος εν δικαιοσύνη τας εντολάς του Θεού. Και συ νύμφη μεγαλύνθητι ως η Σάρα και εφράνθητι ως η Ρεβέκκα και πληθύνθητι ως η Ραχήλ, ευφρανομένη τω ιδίω ανδρί φυλάττουσα τους όρους του νόμου ότι ούτως ηυδόκησεν ο Θεός».
«Ἀγαπητοί͵ νῦν τέκνα Θεοῦ ἐσμεν͵ καὶ οὔπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα. Οἴδαμεν ὅτι ἐὰν φανερωθῇ ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα͵ ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστιν. 3.3 καὶ πᾶς ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα ταύτην ἐπ΄ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτὸν καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐστιν»[3]. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά ὅλες τίς ἄλλες εὐαγγελικές ἐντολές: τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ἀγάπης, τῆς ἀκατακρισίας, τῆς πραότητας, τῆς μή προσκόλλησης στά χρήματα, τῆς ἀκτημοσύνης, τῆς ὑπακοῆς κ.λ.π. «Βέβαια, είναι κάπως διαφορετικές οι συνθήκες της ζωής, γι’ αυτό στον έγγαμο υπάρχει ανάλογη προσαρμογή. Πάντως ό,τι για τον μοναχό είναι το μοναστήρι, για τον έγγαμο είναι η οικογένεια. Εκεί καλείται να εφαρμόσει το θέλημα το Θεού. Ἡ οικογένεια γνωρίζουμε ότι είναι ένας σταυρός. Δεν είναι βίος ανθόσπαρτος· αυτό είναι η ευχή η οποία απέχει από την πραγματικότητα. Μπορεῖ ὅμως μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ νά γίνει βίος ἀνθόσπαρτος ὅταν τό ζευγάρι ζεῖ «κατά Θεόν». Η Εκκλησία έβαλε όλη την διδασκαλία της στις ευχές του μυστηρίου του Γάμου. Εκεί φαίνεται ότι οι σύζυγοι πρέπει να διάγουν εν σωφροσύνη και αγάπη και να πορεύονται κατά τις εντολές του Θεού. Η ευχή του Γάμου: «Αυτός Δέσποτα Πανάγιε ευλόγησον τον γάμον τούτον και παράσχου τοις δούλοις σου τούτοις ζωήν ειρηνικήν, μακροημέρευσιν, τοις εις αλλήλους αγάπην εν τω συνδέσμω της ειρήνης, σπέρμα μακρόβιον, την επί τέκνοις χάριν, τον αμαράντινον της δόξης στέφανον. Αξίωσον αυτούς ιδείν τέκνα τέκνων, την κοίτην αυτών ανεπιβούλευτον διατήρησον και δος αυτοίς από της δρόσου του ουρανού άνωθεν και από της πιότητος της γης. Έμπλησον τους οίκους αυτών σίτου, ελαίου, οίνου και πάσης αγαθοσύνης ίνα μεταδιδώσι και τοις χρείαν έχουσι, δωρούμενος άμα και πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήματα» δείχνει ότι και στην συζυγική ζωή πρέπει να εφαρμόζεται η σωφροσύνη, η αγάπη και η ελεημοσύνη. Άλλωστε ο απώτερος σκοπός και εδώ είναι η σωτηρία. Είναι χαρακτηριστικές οι ευχές στο τέλος του μυστηρίου, με τις οποίες εύχεται ο ιερέας να εργάζονται και οι δύο σύζυγοι τις εντολές του Θεού: «Μεγαλύνθητι νυμφίε ως ο Αβραάμ και ευλογήθητι ως ο Ισαάκ και πληθύνθητι ως ο Ιακώβ, πορευόμενος εν ειρήνη και εργαζόμενος εν δικαιοσύνη τας εντολάς του Θεού. Και συ νύμφη μεγαλύνθητι ως η Σάρα και εφράνθητι ως η Ρεβέκκα και πληθύνθητι ως η Ραχήλ, ευφρανομένη τω ιδίω ανδρί φυλάττουσα τους όρους του νόμου ότι ούτως ηυδόκησεν ο Θεός».
Η μνημόνευση ανδρών και γυναικών της Παλαιάς Διαθήκης που αξιώθηκαν θείες οπτασίες και η ευχή να διαφυλάξουν τις ἐντολές του Θεού, δείχνουν το ασκητικό περιεχόμενο και τήν σωτηριώδη προοπτική του κατά Χριστόν Γάμου. Είναι σαφής διδασκαλία των αγίων πατέρων ότι ο τρόπος συλλήψεως, κυοφορίας και γεννήσεως του ανθρώπου, αποτελούν τους δερμάτινους χιτώνες που φόρεσε ο Αδάμ μετά την πτώση. Αλλά τελικά ευλογήθηκε αυτός ο τρόπος από τον Θεό. Ο Άγιος Μάξιμος γράφει ότι ο Γάμος όπως τον γνωρίζουμε εμείς σήμερα, είναι αποτέλεσμα της πτώσεως»[4]. Δέν ὑπῆρχε πρίν ἀπό τήν πτώση στόν Παράδεισο. Εἶναι δέ πάλι, ἀναμφισβήτητο ὅτι ΟΛΟΙ, κοσμικοί καί μοναχοί ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΕΙΝΟΥΜΕ, ΤΟ ΚΑΤΑ ΔΥΝΑΜΙΝ, ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΑΓΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Τό πόσο ἁγνούς μᾶς θέλει ὅλους ὁ Θεός, φαίνεται ἀπό τήν ἐντολή πού μᾶς ἔδωσε στήν ἐπί τοῦ Ὄρους Ὁμιλία Του: «Καθένας πού θά ρίξει τό βλέμμα του πονηρά σέ γυναίκα ( καί φυσικά ἀντίστοιχα γυναίκα σέ ἄντρα) μέ σκοπό νά τήν ἐπιθυμήσει, ἤδη ἔκανε μοιχεία στήν καρδιά του» δηλ. ἁμάρτησε θανάσιμα: « Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη͵ Οὐ μοιχεύσεις. Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ»[5]. Ζητεῖται δηλ. ἀπό ὅλους καθαρότητα, ὄχι μόνο στό σῶμα ἀλλά καί στίς αἰσθήσεις, στή γλῶσσα, στίς ἐπιθυμίες, στούς λογισμούς καί στήν καρδία.
Ἱερομόναχος Σάββας Αγιορείτης
http://HristosPanagia3.blogspot.com
http://HristosPanagia3.blogspot.com
Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσ. «Ἀνάστασις Χριστοῦ- Ἐμμαούς», Ἅγ. Βασίλειος-Λαγκαδᾶ.
[1] http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807
[2] Τιτ. 2, 4-5. ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι͵ φιλοτέκνους͵ 2.5 σώφρονας͵ ἁγνάς͵ οἰκουρούς͵ ἀγαθάς͵ ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν͵ ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ βλασφημῆται.
[3] Ιωάν. Α΄ 3, 2-3.
[4] http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807
1 σχόλιο:
ΚΑΗΜΕΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Δημοσίευση σχολίου