ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΟΦΑΓΟΥ[:Ματθ.6,14-21]
Ιερού Χρυσοστόμου, Η ΘΕΑΡΕΣΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ
«Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν(:Όταν νηστεύετε, μη γίνεστε όπως οι υποκριτές, σκυθρωποί και κατηφείς· διότι αυτοί αλλοιώνουν και μαραίνουν το πρόσωπό τους, παίρνουν την εμφάνιση αδυνατισμένου ανθρώπου, για να φανούν στους άλλους ότι νηστεύουν· αληθινά σας λέγω ότι απολαμβάνουν ολόκληρο τον μισθό τους ,δηλαδή τους επαίνους των ανθρώπων)».[Ματθ. 6,16]
Αρμόζει να στενάξουμε εδώ πολύ και να θρηνήσουμε πικρά. Δεν μιμούμαστε μόνο τους υποκριτές, αλλά και τους έχουμε ξεπεράσει. Διότι γνωρίζω βέβαια, γνωρίζω πολλούς άλλους που δεν νηστεύουν και καυχώνται γι’ αυτό, αλλά γνωρίζω και άλλους, οι οποίοι δε νηστεύουν και όμως εξωτερικώς λαμβάνουν εντούτοις το ύφος ανθρώπων που νηστεύουν και κάνουν έτσι απολογία γι’ αυτήν τους την ενέργεια, χειρότερη από την αμαρτία που διαπράττουν. «Για να μη σκανδαλίσω», λέγει ένας τέτοιος άνθρωπος, «τους πολλούς, το κάνω αυτό». Μα τι είναι αυτό που λέγεις; Είναι ο νόμος του Θεού που ορίζει τη νηστεία και εσύ θυμήθηκες το σκάνδαλο; Και νομίζεις ότι σκανδαλίζεις, όταν τον τηρείς και αποσοβείς το σκάνδαλο, όταν τον παραβαίνεις;
Μπορεί να υπάρξει χειρότερη ανοησία από αυτήν; Δεν θα σταματήσεις να γίνεσαι χειρότερος και από τους υποκριτές και να διπλασιάζεις την υποκρισία, κατανοώντας τη μεγάλη υπερβολή της κακίας αυτής, δεν θα ντραπείς την έμφαση της διατυπώσεως; Πράγματι, δεν είπε μόνο ότι υποκρίνονται, αλλά, επειδή ήθελε να τους επιτιμήσει περισσότερο, λέγει: «Ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν(:αφανίζουν τα πρόσωπά τους) δηλαδή τα παραμορφώνουν, τα αλλοιώνουν. Και αν τούτο λέγεται αφανισμός του προσώπου, το να φαίνεται ωχρό για λόγους κενοδοξίας, τι θα μπορούσαμε να πούμε για τις γυναίκες εκείνες που παραμορφώνουν με σκόνες και βαφές τα πρόσωπά τους για να προσελκύουν τους ακόλαστους νέους; Διότι εκείνοι τον εαυτό τους μόνο βλάπτουν, ενώ αυτές και τον εαυτό τους και όσους τις βλέπουν. Γι’ αυτό πρέπει και τη μία και την άλλη βλάβη να αποφεύγουμε με όλη τη δύναμή μας.
Ο Κύριος μάς έχει δώσει εντολή όχι μόνο να μην επιδεικνυόμαστε, αλλά και να προσπαθούμε να παραμένουμε απαρατήρητοι, πράγμα που έκαμε και προηγουμένως. Και στην μεν περίπτωση της ελεημοσύνης δεν το έθεσε απλά, αλλά όταν είπε: «Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων(:Προσέχετε να μην κάνετε την ελεημοσύνη σας μπροστά στα μάτια των ανθρώπων)», πρόσθεσε: «πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς(:για να σας δουν και σας θαυμάσουν και να σας επαινέσουν)»[Ματθ.6,1]. Στην περίπτωση δε της νηστείας και της προσευχής δεν όρισε τίποτα τέτοιο. Γιατί τάχα; Επειδή η ελεημοσύνη είναι αδύνατον να γίνει κρυφά εξ ολοκλήρου, είναι όμως δυνατό να παραμείνουν κρυφές η προσευχή και η νηστεία. Όπως λοιπόν όταν είπε: «Να μη γνωρίζει το αριστερό σου χέρι τι πράττει το δεξιό σου», δεν εννοούσε τα χέρια, αλλά ότι πρέπει με μεγάλη προσοχή να αποκρύπτουμε την ελεημοσύνη από όλους.