Κασσιανός ὁ Ρωμαῖος, περί τῶν ὀχτώ λογισμών τῆς κακίας

ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ

 τόμος Α'

ΑΓΙΟΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ Ο ΡΩΜΑΙΟΣ
  περί των οχτώ λογισμών της κακίας 

 Σύντομη βιογραφία
     Ο όσιος πατέρας μας Κασσιανός ο Ρωμαίος ζούσε όταν βασίλευε ο Θεοδόσιος ο Μικρός, γύρω στο έτος 451 μ.Χ. Από τα έργα τα οποία έγραψε, συμπεριλήφθηκαν εδώ ο λόγος «Περί των οχτώ λογισμών» και ο λόγος «Περί διακρίσεως», γιατί σταλάζουν κάθε λογής ωφέλεια και χάρη. Αυτούς τους λόγους τους αναφέρει και ο σοφότατος Φώτιος, λέγοντας στην 157η ανάγνωσή του τα εξής: «Και ο δεύτερος λόγος προς τον ίδιο (τον Κάστορα δηλαδή) απευθύνεται και επιγράφεται «περί των οχτώ λογισμών», περί γαστριμαργίας, πορνείας, φιλαργυρίας, οργής, λύπης, ακηδίας, κενοδοξίας και υπερηφάνειας. Οι λόγοι αυτοί είναι χρήσιμοι και ωφέλιμοι όσο κανένας άλλος για κείνους που έχουν αναλάβει τον ασκητικό αγώνα... Και τρίτος μικρός λόγος διαβάστηκε... που διδάσκει τι είναι διάκριση και ότι η διάκριση είναι μεγαλύτερη απ' όλες τις αρετές, και από τι γεννιέται αυτή, και ότι κυρίως είναι ουράνια δωρεά κλπ.» Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 29 Φεβρουαρίου, βραβεύοντάς τον με τιμές και εγκώμια.

Ὅσο σέ ἕνα λαό ἡ ψυχή εἶναι ζωντανή καί δυνατή, τίποτε δέν χάνεται.

Να παραδοθεί, με τη δύναμη του Κυρίου μας Ιησού, ο άνθρωπος αυτός στο σατανά για το σωματικό του αφανισμό, έτσι ώστε να σωθεί το πνεύμα του την ήμερα του Κυρίου (Α' Κορινθ. 5, 5).

Τι είναι ακριβό και τι είναι φθηνό;

Οι άνθρωποι μιλάνε και τσακώνονται ασταμάτητα, για την αξία και για την τιμή κάθε πράγματος.

Τι είναι φθηνό; Τι είναι ακριβό, όσον αφορά τον άνθρωπο;

Η περιουσία είναι λιγότερο ακριβή από το σώμα, το σώμα είναι πιο ακριβό από την περιουσία, και η ψυχή είναι πιο ακριβή και από τα δύο. Όταν ο άνθρωπος γεννιέται, η περιουσία του έχει την τρίτη θέση, γιατί, όταν πεθαίνει, η περιουσία τον εγκαταλείπει. Δηλαδή την ώρα του θανάτου ο άνθρωπος ξεκολλάει πρώτα από την περιουσία και μετά από την σάρκα.

  Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς περιουσία και χωρίς σάρκα, δεν μπορεί να ζήσει όμως χωρίς ψυχή. Όταν ο άνθρωπος μπαίνει από τον άυλο κόσμο σ' αυτό τον ορατό κόσμο, μπαίνει με σώμα, αλλά χωρίς περιουσία.

Τό νόημα τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ-Ἡ ζωή τοῦ μοναχοῦ ὡς μαρτυρία Χριστοῦ καί ἀσκητική ἐμπειρία

 

 Ἀρχιμ. Κυρίλλου

Ὁ μοναχισμὸς ἀποτελεῖ ἕναν ἰδιαίτερο τρόπο ζωῆς μέσα στὴν Ἐκκλησία, γιὰ πολλοὺς ἀκατανόητος καὶ παρεξηγημένος, γιὰ ἄλλους ἴσως καὶ περιττός, ὡστόσο ἡ μοναχικὴ βιοτὴ ἐμπερικλείει τὸ βαθύτερο νόημα τοῦ χριστιανισμοῦ, τὸν συνεχῆ ἀγώνα τοῦ πιστοῦ νὰ καταπολεμήσει τὰ πάθη του, νὰ ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ αὐτά, νὰ καθαρθεῖ καὶ νὰ προσεγγίσει τὸν Θεό. Μὲ αὐτὴν τὴν ἔννοια, ὁ μοναχισμὸς ἀποτελεῖ μία ἰδιαίτερη μορφὴ πνευματικοῦ ἀγώνα ποὺ κάθε πιστὸς χριστιανὸς ὀφείλει νὰ διεξάγει.

Σὲ  ὀργανωμένη μορφὴ ὁ μοναχισμὸς ἐμφανίζεται τὸν 4ο μ.Χ. αἱ. ὡς ἀναχωρητισμὸς στὴν ἔρημο καὶ κατόπιν ὡς κοινοβιακὸς βίος. Ὅμως, τὸ πνεῦμα τῆς μονώσεως καὶ τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς ποὺ χαρακτηρίζουν τοὺς μοναχοὺς ὑπῆρχε ἀπὸ παλαιοτέρα στὴν πίστη μας, ἤδη ἀπὸ τοὺς προφῆτες τῆς Π.Δ. ποὺ ζοῦσαν σὲ ἐρημιὲς μὲ ἄσκηση καὶ κακουχίες, στὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή, καὶ διαποτίζει τὰ γραπτά τοῦ Ἀπ. Παύλου καὶ τὴν ζωὴ τῶν πρώτων χριστιανῶν ποὺ ἀγωνίζονταν γιὰ πτωχεία, ἁγνότητα, ἁγιότητα, γνωρίσματα κατεξοχὴν τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Οἱ χριστιανοὶ τῶν ἀποστολικῶν χρόνων ζοῦσαν τὴν παρουσία τοῦ Ἄγ. Πνεύματος ποὺ φώτιζε τὴν σκέψη τους καὶ διηύθυνε τὴν ζωή τους, προσπαθοῦσαν νὰ βιώνουν τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου νεκρώνοντας τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες, ὅπως γράφει ὁ Ἄπ. Παῦλος, καὶ ζοῦσαν ὡς χριστιανικὲς κοινότητες μὲ κοινοκτημοσύνη ἀγαθῶν καὶ προσευχή, πάντοτε ἕτοιμοι νὰ ὑποστοῦν κακουχίες καὶ ταλαιπωρίες, ἀκόμη καὶ νὰ μαρτυρήσουν γιὰ τὴν πίστη. Ὅλα τα παραπάνω στοιχεῖα ἐμφανίζονται καὶ χαρακτηρίζουν τὸν μοναχικὸ βίο,  ποῦ οὐσιαστικὰ συνεχίζει τὴν προϋπάρχουσα ἀσκητικὴ παράδοση τῆς πρώτης ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

Ἀπό τό προσωπικό ἡμερολόγιο τοῦ ἁγίου Ἰγνάτιου Μπριαντσάνινωφ

Το 1833 κλήθηκα στη Μονή του Αγίου Σεργίου και έγινα ηγούμενός της. Αφιλόξενα με δέχτηκε η μονή: Την πρώτη χρονιά με χτύπησε μια πολύ σοβαρή αρρώστια, την επόμενη χρονιά μια άλλη και την τρίτη χρονιά μια τρίτη. Μου στέρησαν ότι είχε απομείνει από τη φτωχική μου υγεία και δύναμη. Καταβλήθηκα. Υπέφερα διαρκώς. Και σαν να μην έφταναν αυτά ο φθόνος, η κακολογία και η διαβολή ξεσηκώθηκαν εναντίον μου και κόχλαζαν. Δέχτηκα σκληρές, αλλεπάλληλες και εξευτελιστικές τιμωρίες, δίχως δίκη, δίχως καμιά ανάκριση, σαν άλογο ζώο, σαν αναίσθητο άγαλμα. Έβλεπα τούς εχθρούς να αφρίζουν από αδυσώπητη μοχθηρότητα, διψώντας την καταστροφή μου. Εδώ, ωστόσο, ο σπλαχνικός Κύριος με αξίωσε να γευθώ χαρά και ψυχική ειρήνη που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια. 

Εδώ με αξίωσε να γευθώ πνευματική αγάπη και γλυκύτητα, όταν δεχόμουνα την επίθεση εχθρού που ζητούσε το κεφάλι μου, και μ' έκανε να βλέπω το πρόσωπο εκείνου του εχθρού σαν πρόσωπο φωτεινού αγγέλου. Εδώ έμαθα εμπειρικά το μυστικό νόημα της σιωπής του Χριστού μπροστά στον Πιλάτο και τούς αρχιερείς των Ιουδαίων.

Ἀγνώστου συγγραφέως:Οἱ περιπέτειες ἑνός προσκυνητοῦ (μέρος 1ο-α)

Με του Θεού τη χάρι, είμαι ένας χριστιανός.
Οι πράξεις μου, αλλοίμονο, με παρουσιάζουν ένα μεγάλο αμαρτωλό κι ως προς τη ζωή μου, είμαι ένας άνθρωπος χωρίς σπίτι, προέρχομαι από πολύ άσημη οικογένεια και γυρίζω περιπλανώμενος από μέρος σε μέρος.

Τα υπάρχοντά μου είναι, ένα σακκούλι στην πλάτη μου με λίγο ψωμί μέσα, και μια Αγία Γραφή μέσ' στην τσέπη του σακκακιού μου. Αυτά είναι όλη μου η περιουσία.

Κάποτε, ήταν το Σάββατο της 32ας εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή κ' επήγα εις την Εκκλησία να προσευχηθώ και ν' ακούσω τη θεία λειτουργία.

Άκουσα τον Απόστολο της ημέρας που ήταν παρμένος από την πρώτη επιστολή του Παύλου προς Θεσσαλονικείς και μού 'καναν πολύ βαθειά εντύπωσι οι δύο λέξεις, «αδιαλείπτως προσεύχεσθε».


Οι λέξεις αυτές εμπήκαν και κατέλαβαν κυριολεκτικά το μυαλό μου, άρχισα δε να σκέπτωμαι σοβαρά, πώς είναι δυνατόν να προσεύχεται κανείς χωρίς να σταματά ούτε στιγμή, αφού ο κάθε άνθρωπος πρέπει να κάνη και κάποια άλλη δουλειά για να ζήση;

Γ΄ Μετά τήν ἐξομολόγηση-Ὄχι ἐνθύμηση τῶν ἐξομολογηθέντων ἁμαρτιῶν-Ὄχι μνησικακία

 

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

Γ΄ Μετά τήν ἐξομολόγηση

 4. Ὄχι ἐνθύμηση τῶν ἐξομολογηθέντων ἁμαρτιῶν

Ἀφοῦ ἐξομολογηθοῦμε, ἄς μήν ξαναθυμηθοῦμε τά παλιά μας ἁμαρτήματα καί μάλιστα ὅσα ἔχουν σχέση μέ τήν σάρκα. Ὁ Θεός μᾶς συγχώρησε ἐφ’ ὅσον ἐξομολογηθήκαμε σωστά. Δέν πρέπει νά τά ξαναποῦμε σέ ἄλλη μας ἐξομολόγηση μέ τήν σκέψη ὅτι ἴσως ὁ Θεός δέν μᾶς συγχώρησε τήν πρώτη φορά. Αὐτό εἶναι ἀπιστία ἀπέναντι στό μυστήριο τῆς Μετανοίας – Ἐξομολογήσεως. Ἐφ’ ὅσον ὁ Πνευματικός μᾶς διάβασε τήν συγχωρητική εὐχή τό θέμα ἔχει λήξει. Οἱ ἁμαρτίες μας ἐξαλείφθηκαν καί ἐμεῖς βγαίνουμε ἀπό τό Ἐξομολογητήριο ὡς ἀπό τήν κολυμβήθρα τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος πεντακάθαροι καί πάναγνοι. Κάποτε ρωτήσαν τόν Πατέρα Παΐσιο:

• Γέροντα, μετὰ τὴν ἐξομολόγηση δικαιολογεῖται νὰ νιώθῃς βάρος; Ὁ Γέροντας ἀπάντησε:
  

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ὁ Ἅγιος Λουκᾶς Συμφερουπόλεως καί ὁ μουσουλμάνος μετανάστης.

Στὸ κατωτέρω ἀναφερόμενο περιστατικὸ μποροῦμε νὰ θυμηθοῦμε ὡς ἀπάντηση καὶ λύση τοῦ … «γορδίου δεσμοῦ», ποὺ προέκυψε, τὴν ΓΕΝΝΑΙΑ καὶ ΗΡΩΙΚΗ στάση τοῦ ἁγίου Λουκᾶ Συμφερουπόλεως, πρωτοποριακοῦ καὶ βραβευμένου χειρουργοῦ, ὁ ὁποῖος ΑΠΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΙΚΟΤΕΡΗ ΘΕΣΗ (κινδύνευε δηλ. ἡ ζωή του ἀπὸ τὸ πανίσχυρο καὶ αἱμοβόρο σοβιετικὸ καθεστώς) κι ὄχι ἀπὸ πλεονεκτική (ὅπως οἱ γιατροὶ στὸ κατωτέρω περιστατικό) ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΝΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΣΕΙ, ΑΝ ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΤΑΝ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ (:Μιὰ «ἐπιτροπὴ ἐλέγχου» ἔδωσε ἐντολὴ νὰ ξεκρεμάσουν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἅγιος Λουκᾶς νὰ ἀρνεῖται νὰ μπεῖ στὸ χειρουργεῖο. Παράλληλα ἡ σύζυγος ἑνὸς ἀπὸ τὰ στελέχη τοῦ κόμματος εἰσήχθη στὸ νοσοκομεῖο ὡς ἔκτακτο περιστατικό, καὶ ζητοῦσε νὰ χειρουργηθεῖ μόνο ἀπὸ τὸν Βόινο-Γιασενέτσκι, κι ἔτσι ὁ σύζυγός της τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι, ἂν ἡ ἐγχείρηση γινόταν, τὴν ἑπομένη ἡμέρα ἡ εἰκόνα θὰ ἦταν στὴν θέση της. Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε κι ἦταν ἐπιτυχής, καὶ ὁ σύζυγος τῆς ἄρρωστης κράτησε τὴν ὑπόσχεσή του., βλ. σχετ. Ἀρχιμ. Νεκταρίου Ἀντωνοπούλου, «Ἀρχιεπίσκοπος Λουκᾶς», ἔκδ. «Ἀκρίτας», Δ´ ἔκδ., Ἀθῆναι 2001, σελ. 103-104)

Δέν πρέπει ν` ἀδιαφοροῦμε γιά τήν πολιτική κατάσταση

Τοῦ Ἱερομάρτυρος Ἀνδρονίκου Ἀρχιεπισκόπου Πέρμ

Κανείς ἄς μήν ἀκούει τούς λαοπλάνους, ποῦ ὑποστηρίζουν ὅτι γιά τόν χριστιανό εἶναι ἐντελῶς ἀδιάφορο τό πολιτικό σύστημα. Ὄχι! Ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ζοῦμε σ΄ αὐτόν τόν κόσμο, ἀπό τόν ὅποιο δέν μποροῦμε νά φύγουμε παρά μόνο ὅταν τό θελήσει ὁ Πλάστης μας. Δέν πρέπει, λοιπόν, ν` ἀδιαφοροῦμε γιά τήν πολιτική κατάσταση, καθώς ἕνα καθεστώς ἤ ἕνα πολίτευμα ἤ μία κρατική ἐξουσία μπορεῖ εἴτε νά διευκολύνει τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας εἴτε νά τό δυσχεραίνει εἴτε ἀκόμα καί νά τό ἐμποδίζει μέ θανάσιμους διωγμούς... Ἔτσι, ἔχουμε τήν ὑποχρέωση νά ἐξετάσουμε τό παλαιό πολιτικό σύστημα, ποῦ ὑπάρχει ὡς τώρα, καί τό νέο, ποῦ μᾶς προτείνουν, γιά νά διαπιστώσουμε ποιό ἀπό τά δύο συμβάλλει περισσότερο στήν ἐπίτευξη τοῦ προορισμοῦ τῆς ζωῆς μας. Κάτω ἄπ αὐτό τό πρίσμα πρέπει νά ἐξετάζει ὁ χριστιανός ὅλα τά ἐγκόσμια πράγματα, ἕνα ἀπό τά ὁποία εἶναι καί τό πολιτικό σύστημα...

Σ' ὅλους εἶναι γνωστό, τόσο ἀπό ἄλλες χῶρες παλαιότερα ὅσο καί ἀπό τή δική μας τώρα, τί γίνεται κατά τίς περιόδους τῶν ἐκλογῶν: Θυσιάζονται τά πάντα -ἡ πίστη, ἡ πατρίδα, ἡ οἰκογένεια- στόν βωμό τῆς νίκης ἑνός κόμματος, ὁποιουδήποτε κόμματος. Τρία μόνο χρόνια ἔχουν περάσει ἀπό...

4 Μαρτίου Συναξαριστής. A' Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν (τῆς Ὀρθοδοξίας) , Γερασίμου Ἰορδανίτου, Παύλου καὶ Ἰουλιανῆς Μαρτύρων, τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἀκακίου, Κοδράτου καὶ Στρατονίκου, Γρηγορίου Ἐπισκόπου, Ἀδριανοῦ, Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ἄσσου, Γερασίμου ἐκ Ρωσίας, Βασιλείου βασιλέως, Βασιλείου καὶ Ἰωάσαφ Ὁσιομαρτύρων, Δανιὴλ Πρίγκηπος, Μετακομιδὴ λειψάνων Ἁγίου Βιασεσλάβου Πρίγκηπος.

A' Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν (τῆς Ὀρθοδοξίας)

Λέγεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, γιατί γιορτάζουμε την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως κατά της φοβερής αιρέσεως των Εικονομάχων, των αιρετικών δηλαδή εκείνων που δεν εδέχοντο να τιμούν τις άγιες Εικόνες. Το «Ωρολόγιο» της Εκκλησίας γράφει: Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της Αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο. Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό. Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίσθηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο.

Tό ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα της Κυριακής 04-03-12.

Ἡ καθημερινή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι ἀπαραίτητη γιά τόν Χριστιανό. Ὅπως ὁ ἄρτος γιά τό σῶμα ἔτσι καί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ γιά τήν ψυχή ἀποτελεῖ ζωτική ἀνάγκη. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ μόνο μέ ψωμί. ἀλλά καί μέ κάθε λόγο πού ἐκπορεύεται ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 4, 4): «Οὐκ ἐπ' ἄρτῳ μόνο ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλ' ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦ».
Εἴθε καθημερινά νά μελετοῦμε τό λόγο Του καί νά τρέφουμε τήν ψυχή μας μ' αὐτόν. Μαζί μέ τά Ἅγια Μυστήρια καί τόν Πνευματικό ἀγῶνα, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ συντηρεῖ ἀναμμένη τήν λαμπάδα τῆς πίστεως μέσα μας καί μᾶς καθιστᾶ ζωντανά κυτταρα τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.
Σύν Θεῷ θά ἀναρτῶνται τά ἀναγνώσματα πού ἔχει ὁρίσει ἡ Ἁγία Μας Ἐκκλησία νά ἀναγινώσκονται καθημερινά ἀπό τούς Χριστιανούς γιά τό 2011.
Κάνετε κλίκ πάνω στήν εἰκόνα καί μεγενθύνετε γιά νά διαβάσετε τό κείμενο.

Απόστολος: Προς Εβραίους κεφ. ια΄ 24 - 26 & 32 - 40 

ια΄ 24 - 26 & 32 - 40



Ευαγγέλιον: Κατά Ιωάννην Κεφ. Α΄ 44 - 52

Α΄ 44 - 52



Εὐχαριστοῦμε τήν ἀδελφότητα Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ» γιά τήν ὁλοπρόθυμη ἄδεια χρήσης καί ἀναδημοσίευσης τοῦ κειμένου μετά τῆς συντόμου ἑρμηνείας, πού ἔχει ἐκπονήσει ὁ μακαριστός Θεολόγος Π. Τρεμπέλας.