Πρωτ. Στέφανος Στεφόπουλος
Όταν η τέχνη περιπατεί εν τη σκοτία!
“Εγώ ειμί το φως του κόσμου, ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής” (Ιωά. η’ 12) διαβεβαίωσε ο Κύριος.
Πολλούς αιώνες μετά, κατά την δεκαετία του 1960, ένας μεγάλος Έλληνας καλλιτέχνης, ο Μ. Χατζηδάκις έγραψε και ο Δ. Χορν ερμήνευσε το τραγούδι “Ο ηθοποιός” με στίχους: “Ο ηθοποιός σημαίνει φως… Έλα στο φως, παίζω, θα δεις… Ηθοποιός ό, τι κι αν πεις είναι καημός πολύ πικρός και στεναγμός πολύ βαθύς… Πιές το κρασί, στάλα χρυσή απ την ψυχή ως την ψυχή”!!!
“ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΦΩΣ”!!!
Αλλά 60 χρόνια μετά, έπεσε βαθύ σκοτάδι και συσκότισε τις ψυχές κάποιων άλλων ηθοποιών, κάποιων που επειδή δεν φωτίστηκαν οι ίδιοι, δεν μπόρεσαν να μεταλαμπαδεύσουν το φως γιατί το φως αυτό είναι ήθος και ξεκινάει από μέσα απ’ την ψυχή και δεν είναι δεδομένο. Είναι χάρισμα του Θεού το φως της ψυχής και ο Θεός δεν υπάρχει πια στις ψυχές πολλών ηθοποιών.
Οπότε περάσαμε στο σκοτάδι ή στο συνώνυμό του “άτιμον φως” του Πλάτωνα (Πολιτεία 508, 2 – patris.gr 10/2/2021 του Γιάννη Τσερεβελάκη).
Ψάχνοντας πληροφορίες για το τραγούδι αυτό, ανέσυρα ένα εξαίρετο κείμενο του κ. Τσερεβελάκη ο οποίος τοποθετεί το θέμα αυτό στις σωστές του βάσεις. Αποδίδει, αν και δεν το αναφέρει ξεκάθαρα, το χάρισμα του φωτός στα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος υπογραμμίζοντας με βεβαιότητα πως μόνο όποιος καθαρίστηκε ψυχοσωματικά και φωτίστηκε από τον Θεό έχει την δυνατότητα να είναι ο ίδιος φωτεινός αλλά και να μεταδίδει αυτό το φως της καρδιάς του στους θεατές αλλά και στους νεώτερους μαθητευόμενους ηθοποιούς.
Παρουσιάζει, μάλιστα, τη μεγάλη μορφή του Αλέξη Μινωτή και συγκρίνει με την σύγχρονη εποχή που δεν μας έχει δώσει (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) φωτισμένους ανθρώπους-ηθοποιούς.
Η σκοτεινή εποχή που αναφέρει ο κ. Τσερεβελάκης είναι εκείνη με τους κ. Λιγνάδη, Φιλιππίδη, κ.λ.π που έθεσαν ηθελημένα ή άθελά τους την ποιότητα και την αποστολή της ένθεης υποκριτικής, του θεάτρου, της ηθοποιίας εν αμφιβόλω.
Ο κ. Τσερεβελάκης με επίγνωση, όπως φαίνεται, παραθέτει αγιογραφικά χωρία που παραπέμπουν ουσιαστικά στο θέμα του ησυχασμού!
Επικαλείται εμμέσως τον τρόπο σωτηρίας των ανθρώπων κατά τη διδασκαλία του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος από το στάδιο της κάθαρσης της ψυχής, αξιώνεται του θείου φωτισμού για να του δοθεί η εμπειρία της του Θεού θέας, δηλαδή της θεώσεως.
Στο στάδιο του φωτισμού ο άνθρωπος φωτίζεται όλος. Όχι μόνο η ψυχή αλλά και το σώμα του. Ολόκληρος γίνεται φωτεινός και λάμπει. Λούζεται όπως οι Άγιοι και οι αγιασμένοι γεροντάδες που γνωρίσαμε όπως οι Όσιοι Παΐσιος, Πορφύριος, Ιάκωβος ο Νέος, Ιωσήφ ο Ησυχαστής και τόσοι άλλοι στο Θαβώρειο φως και όλοι φωτίζονται τότε γύρω τους. Οι συνάνθρωποι, η φύση, τα ζώα, ο κόσμος όλος.
Όπως ακριβώς συνέβη, φανερώνει ο Άγιος Γρηγόριος, με τα ιμάτια του Κυρίου και τη φύση γύρω Του, κατά την αγία Του Μεταμόρφωση.
Αυτή όμως είναι η ιδανική κατάσταση για τους ανθρώπους και συχνά ανέφικτη λόγω κυρίως της αμαρτωλής ζωής και της άρνησης να συνεργαστούμε με την χάρη του Αγίου Πνεύματος ώστε να διασχίσουμε το στάδιο των αρετών, του καθαρισμού.
Το γνωρίζει αυτό ο κ. Τσερεβελάκης και γι’ αυτό υπογραμμίζει πολύ σωστά πως η θέση του Χατζηδάκι ότι “ηθοποιός σημαίνει φως”, θα έπρεπε μάλλον να είναι “ηθοποιός πρέπει να σημαίνει φως”!
Δυστυχώς, όμως, δεν είναι έτσι και γι αυτό οι περισσότεροι ηθοποιοί μένουν στην τεχνική της υποκριτικής, σπουδάζουν, παίζουν σε πολλά έργα θεατρικά και τηλεοπτικά και υποτιμούν το φως που άλλωστε δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να γνωρίσουν.