Η υπόληψη του εαυτού μας και η παρακίνηση του διαβόλου μας κάνουν να κρίνουμε με αυθάδεια τον πλησίον. ( Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου)
Από την ρίζα της φιλαυτίας, την οποία έχουμε αναφέρει πολλές φορές, δηλαδή από την αγάπη και την τιμή που έχουμε για τον εαυτό μας, προέρχεται μία άλλη κακία που μας προξενεί πάρα πολύ μεγάλη ζημία· αυτή είναι η αυθάδης κρίση και κατάκριση που κάνομε σε βάρος του πλησίον μας. Από την κατάκριση αυτή φθάνουμε στο σημείο να εξευτελίζουμε τους αδελφούς, να τους καταφρονούμε και να τους ταπεινώνουμε. Αυτό το ελάττωμα όπως προέρχεται από την υπερηφάνεια, από αυτήν θάλπεται και τρέφεται με προθυμία. Γιατί αυτή η υπερηφάνεια μαζί με την κατάκριση, αυξάνεται συνέχεια, επειδή, χωρίς να το καταλάβουν, αρέσκεται η μία με την άλλη και πλανώνται συγχρόνως.
Όση μεγαλύτερη υπόληψη και τιμή έχουμε για τον εαυτό μας, τόσο περισσότερο παρακινούμαστε να κατακρίνουμε και να καταφρονούμε τους άλλους, νομίζοντας ότι εμείς είμαστε μακριά από εκείνες τις ατέλειες και τα ελαττώματα που νομίζουμε ότι έχουν αυτοί.