…Μανώλης Μελινός: Παρακαλώ , σ’ αυτό το σημείο λοιπόν , να μας μιλήσετε για τη σημασία του Μοναχισμού σήμερα.
-Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Βατοπαιδινός: Δεν με κουράζεις, αλλά με ξεκουράζεις με την καλή σου προαίρεση να ενημερώνεις τους αναγνώστες σου, συντελώντας στην πνευματική προκοπή τους. Ο Θεός διά πρεσβειών της Παναγίας Μητρός Του να ευλογεί και σένα κι αυτούς∙ Όλους μας.
Όσον αφορά το ερώτημα σου, η σημασία του Μοναχισμού σήμερα είναι αυτή που ήτο πάντοτε: Ν ‘αποτελεί και να δίνει μαρτυρία για την ευαγγελική Αλήθεια και για την ορθόδοξη πνευματική παράδοση. Ο σκοπός του Μοναχισμού είναι να οδηγήσει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό, στον ύψιστο δυνατό βαθμό και με την ασφαλέστατο τρόπο. Αυτό , στη γενική ιδεολογική σύγχυση που επικρατεί σήμερα, κάνει ίσως πιο επίκαιρο τον Μοναχισμό. Η ευαγγελική Αλήθεια πρέπει όχι μόνο να διδάσκεται με δογματική ακρίβεια και πληρότητα, αλλά πρέπει και να επιδεικνύεται βιούμενη. Επίσης η ορθόδοξη παράδοση δικαιώνεται εφ’ όσον η εφαρμογή της οδηγεί τον άνθρωπο στη θέωση και αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί ν’αποκρυβεί∙ Τουλάχιστον όχι για πάντα…
Ο Μοναχισμός είναι- σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρας- κατάσταση πνευματική. Στους κύκλους του Μοναχισμού ο άνθρωπος μπορεί να έχει μία μεγάλη , μία βαθειά εμπειρία περί του Θεού. Δυστυχώς ο Μοναχισμός είναι παρεξηγημένος σήμερα από πολλούς, οι οποίοι νομίζουν ότι ο θεσμός φιλοξενεί απελπισμένους , ερωτικώς απογοητευμένους, , δειλούς, ιδιόρρυθμους sui generic, ριψάσπιδες της ζωής. Όλ’ αυτά δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια, διότι ο Μοναχισμός φιλοξενεί ανθρώπους οι οποίοι πραγματικά ποθούνε ν’ ασκητεύσουν, ν’ αγωνισθούν , να βιάσουν τον εαυτό τους. Γνωρίζεις την παροιμία «βαριά η καλογερική». Αυτό ο λαός μας δεν το το είπε τυχαίως, αλλά είναι καρπός μεγάλης εμπειρίας. Ο Μοναχισμός για να είναι σωστός, πρέπει α περάσει από τρεις γέφυρες: Τη γέφυρα της αποταγής , τη γέφυρα της παρθενίας και τη γέφυρα της υπακοής. Η ακτημοσύνη, η παρθενία και η υπακοή δεν είναι μικρά πράγματα, ιδιαίτερα σήμερα στον αιώνα που ζούμε. Για ν’ ασκήσει κανείς τις αρετές αυτές, οπωσδήποτε χρειάζεται την παρουσία της υπέρ φύσιν χάριτος.
Κάποιοι γονείς, συγγενείς αδελφών , κατηγορούν εμάς εδώ – από άγνοια, ασφαλώς- ότι προσηλυτίζουμε ανθρώπους. Αυτό , πόσον αφίσταται της αλήθειας…δεν προσηλυτίζουμε ανθρώπους. Όμως έναν νέο που προσέρχεται, είμαστε υποχρεωμένοι να του ερμηνεύσουμε-ενώπιον Θεού- τι σημαίνει Μοναχισμός. Ο Μοναχισμός είν’ εν’ απόρρητο, ένα μεγάλο μυστήριο. Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτητς λέγει ότι η προσφορά του Μοναχισμού δεν είναι να έχει μοναχούς να φιλοξενούν απλώς τον κόσμο και να τον παραμυθούν με διάφορα λόγια, που ασφαλώς κι αυτό είναι μέσα στους σκοπούς του Μοναχισμού. Ο Μοναχισμός κατ’ ουσία προσφέρει , αν μέσα στους κύκλους του υπάρχουν μοναχοί οι οποίοι καθαρίζουν την καρδιά τους, γεύονται την απάθεια, δέχονται τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, αποκτούν δύναμη προσευχής. Στο απολυτίκιο του καθηγητού της ερήμου αγίου Αντωνίου, λέει μεταξύ άλλων: «…Ευχαίς σου την οικουμένην εστήριξας…». Ένας μοναχός ο οποίος έχει δύναμη προσευχής, οπωσδήποτε συντηρεί τον κόσμο! Αυτή είναι η απόρρητος προσφορά του Μοναχισμού την οποίαν αγνοούν , διότι απλούστατα δεν έχουν μελετήσει τον Μοναχισμό. Συχνά- όπως είπα και πριν- πολλοί μας φαντάζονται εκκεντρικούς, ιδιοτελείς, ιδιόρρυθμους που..καταφεύγουμε εδώ διότι τάχα δεν μπορούμε να συνεργαστούμε με τον κόσμο!… όταν κάποιος επισκεφθεί τον Άγιον Όρος- που είναι κατ’ εξοχήν εν ενεργεία μοναστική πολιτεία που υπάρχει στην Ορθοδοξία- βλέπει την πραγματική εικόνα. Δόξα τω Θεώ, σήμερα στο Άγιον Όρος είναι σε ανοδική πορεία, με χίλιους οκτακόσιους μοναχούς. Όλα τα μοναστήρια μας είναι κοινοβιακά, ήρθαν στην πατερική γραμμή με πρώτο το Βατοπαίδι το οποίο- ας το πούμε έτσι – ήταν το κέντρο της ιδιορρυθμίας.
(…)
Ο μοναχισμός δεν διδάσκει μίσος προς τους ανθρώπους, δεν προτείνει περιφρόνηση των ανθρώπων, αλλά φυγή από τα αίτια κα τα αιτιατά. Δεν αποστρέφεται τους ανθρώπους∙ όχι! Αν μερικοί φεύγοντας δεν το λένε στους γονείς τους, αυτό γίνεται διότι δεν μπορούνε να το αντέξουνε οι γονείς.
Μ .Μ.: Ποια είναι η σημασία , η έννοια του Αγίου Όρους; Ποια ήταν χθές και ποιά είναι σήμερα και ποιά θα είναι αύριο;
Αρχ. Εφ. Βς. Κατ’ ουσίαν το Άγιον Όρος , αγαπητέ μου Μανώλη, έχει ένα σκοπό. Να φιλοξενεί φιλόθεους ψυχάς που αγωνίζονται για να ομοιάσουν με τον Θεόν. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι έρχονται εδώ για ν’ακολουθήσουν μετά πάσης ακρίβειας και λεπτομερείας τον Χριστό μας, συμβάλουν ώστε αυτό ο τόπος να είναι κέντρο εφαρμογής κι επαλήθεύσεως της ευαγγελικής διδασκαλίας. Αυτό είναι το Άγιον Όρος. Πολλοί αναρωτιούνται: Είναι σήμερα εφαρμόσιμο το Ευαγγέλιο; Μπορεί η Διδασκαλία του Χριστού να εφαρμοσθεί από τους σύγχρονους ανθρώπους; Κι εμείς απ’ εδώ , τώρα, σήμερα τους απαντούμε μ’ ένα τρόπο εμπειρικό: Μάλιστα, το Ευαγγέλιο είν’ εφικτό να το κατέχουν όλοι. Είν’ εφαρμόσυμο, εφαρμόζεται. Αυτό κάνουμε ως μοναχοί. Το εφαρμόζουμε κι εμπειρικό το παρουσίαζουμε στους ανθρώπους. Αυτή είναι η σημασία του Αγίου Όρους . Από εμπειρία λέμε ότι η ασφάλεια του ανθρώπου είναι να βιώσει τον Θεόν ακολουθώντας την ορθόδοξη παράδοση.
Μ.Μ : Λέγεται τακτικά η έκφραση ότι το Άγιον Όρος είναι τόπος εμπειρίας του Θεού. Τι ακριβώς σημαίνει;
Αρχμ. Εφ. Βς.: Είναι όντως τόπος εμπειρίας του Θεού, διότι οι αθωνίται μοναχοί που το οικούν , έχουν στόχο τους τον αγιασμό. Λέγοτας αγιασμόν, εννοούμε βιώματα πνευματικά, βιώματα της χάριτος. Τα μοναστήρια του και τα λοιπά ιερά σκηνώματα του είναι κέντρα επαληθεύσεως της ευαγγελικής διδασκαλίας. Πως επαληθεύεται η ευαγγελική διδασκαλία; Δια των προσωπικών βιωμάτων. Σήμερα που η αμαρτία για τους πολλούς έχει γίνει άρτος ημέρας τε και νυκτός, υπάρχει εν τούτοις διακαής πόθος πολλών εξ αυτών να δούν αγίους ανθρώπους∙ Μέγας ο πόθος…γι’ αυτό έρχονται συχνά-πυκνά και ρωτούν: Υπάρχει σήμερα , πάτερ, κάποιος στο Άγιον Όρος που έχει προορατικό χάρισμά; κάποιος με διορατικό; Θέλουμε να δούμε κάποιον ασκητή , κάποιον ενάρετο Γέροντα.κλπ. όλ’ αυτά καταδεικνύουν τον διακαή πόθο τους να συναντήσουν κάποιον άγιον άνθρωπο. Επίσης εδώ στο Αγιον Όρος. εξομολογούνται με κάποιαν άνεσιν οι άνθρωποι, μακριά από την τρυφή και τις συνήθειες χωροταξικές αναστολές… κι εμείς οι μοναχοί έχουμε περισσότερο χρόνο να τους δούμε και να τους ακούσουμε. Ε, όλ’ αυτά συντελούν στην ανάπτυξη της πνευματικής αυτής επικοινωνίας. Αυτή η συνεχής βία του εαυτού μας, η συνεχής προσκόλληση στη λατρεία του Θεού, η συνεχή ενατένιση και ο θείος πόθος που έχουμε, οδηγούν στο επιθυμητό. Μερικοί μάλιστα που επιδίδονται κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο στην επικοινωνία μετά του Θεού- έχουν εμπειρίες του Θεού. Αυτοί δίδουν σωστή μαρτυρία με τρόπο εμπειρικό , βιωματικό , προβληματίζοντας σωστά τους ανθρώπους.
Πιστεύω ότι σήμερα είναι η ώρα του Μοναχισμού! Όχι διότι ο Μοναχισμός θέλει να μοναστηκοποιήσει τον κόσμο αλλά επειδή ο Μοναχισμός δι’ ενός εμπειρικού μηνύματος θέλει να προβληματίσει σοβαρά τον κόσμον ο οποίος άγεται και φέρεται από την ψυχρή λογική. Ο Μοναχισμός θέλει γόνιμα να συνταράξει τον σύγχρονό άνθρωπο και αυτό γίνεται μόνο για του εμπειρικού βιώματος∙ δεν γίνεται διά των απλών λόγων , δια της θεωρίας δηλαδή. Βλέπεις ότι και σήμερα οι άμβωνες δεν σιγούν και όμως ο λαός ζητά και κάτι άλλο. Χθές ήρθε κάποιος ευλαβής ιερεύς εξ Αθηνών . μου είπε ότι η ενορία του έχει πενήντα χιλιάδες ψυχές. Απ’ αυτούς εκκλησιάζονται οκτακόσιοι , το πολύ χίλιοι άνθρωποι! « Οι δε εννέα , πού;» κάποιος πρέπει να τους πει, να τους δώσει να καταλάβουν ότι η κύρια αποστολή του καθενός είναι η σωτηρία της αθανάτου ψυχής του και όχι η ακατάσχετη υλοφροσύνη. Σ’ αυτό πολύ μας βοηθεί η εμπειρία των σύγχρονων εναρέτων ανθρώπων , η εφηρμοσμένη Θεολογία η βιωματική.
(…)
Η ζωή του μοναχού θέλει αγώνα, πίστη , αποφασιστικότητα, ελπίδα. Ένας άνθρωπος που προσέρχεται στον Μοναχισμό απλώς γιατί έξω έχει προβλήματα, είναι καταδικασμένος ν’ αποτύχει. Το πρόγραμμα της ζωής του μοναχού , η σκληρή εργασία, οι πολύωρες ακολουθίες , η αδιάκριτη υπακοή που χρωστά στους προϊσταμένους του και η πνευματική εργασία που πρέπει να επιτελέσει, δεν κάνει τη μοναχική ζωή κατάλληλη για δειλούς ανθρώπους που θέλουνε να βολευτούν ή να ξέχάσουν ή έστω να περάσουν μια ήσυχη ζωή.
Βιβλίο : Πείρα Aγιορειτών Πατέρων
Συζητήσεις σε Μοναστήρια του Άθωνα.
Μανώλη Μελινός.
Σειρά : Πείρα Πατέρων
ΠΗΓΗ: Γέροντες της εποχής μας
http://vatopaidi.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου