Π. Σάββας 2011-03-10_1.Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ & 2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ
Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 10-03-11 (Συνάξεις Κυκλαρχισσῶν στό Πνευματικό Κέντρο τοῦ Ι. Ν. Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης).
Για να κατεβάσετε και να αποθηκεύσετε την ομιλία σε mp3 πατήστε ΕΔΩ (δεξί κλίκ αποθήκευση ως, ή αποθήκευση δεσμού ως)1ο κείμενο:
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΞΕΙΣ
ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΕΤΟΣ 2010-2011
Βιβλίο πρός μελέτην: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ,
Ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα, PG 150, 368-492.
Σύναξη ΙΔ’
α΄ Ποιό εἶναι συνοπτικά τό νόημα ὅλης τῆς Θείας Λειτουργίας
Παράγραφοι 4-10
4.Ἐφόσον λοιπόν γιά τήν ἀπόκτηση τῶν μυστηρίων ἦταν τόσο ἀναγκαῖο νά εἴμαστε καλά διατεθειμένοι καί ἑτοιμασμένοι, ἔπρεπε καί αὐτή ἡ προπαρασκευή νά ὑπάρχει μέσα στή διευθέτηση τῆς ἱερῆς τελετῆς, ὅπως καί ὑπάρχει. Καί αὐτό πράγματι μποροῦν νά ἐπιτύχουν σέ ἐμᾶς οἱ προσευχές, οἱ ψαλμωδίες καί ὅλα ὅσα ἱερά γίνονται καί λέγονται σ’ αὐτήν. Διότι αὐτά μᾶς ἁγιάζουν καί μᾶς διαθέτουν, ἀφ’ ἑνός μέν νά δεχθοῦμε ὅπως πρέπει τόν ἁγιασμό, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά διατηρήσουμε τόν ἁγιασμό καί νά μείνουμε κάτοχοί του.
Σχόλιο: Ἡ ἀνθρώπινη ψυχοσωματική ὀντότητα χρειάζεται μία προετοιμασία γιά νά δεχθεῖ τήν Θεία Χάρη μέσῳ τῶν Μυστηρίων. Αὐτή ἡ προπαρασκευή ὑπάρχει μέσα στήν ἱερά τελετή τοῦ Ὄρθρου καί τῆς Θείας Λειτουργίας. Βέβαια κάθε Χριστιανός χρειάζεται νά κάνει τόν γενικότερο πνευματικό ἀγῶνα καθώς καί εἰδική προσευχή-νηστεία τήν προηγούμενη ἡμέρα στό σπίτι του. Τά ψάλματα, οἱ προσευχές καί ὅσα ἄλλα ἱερά γίνονται πρίν τήν Θεία Μετάληψη μᾶς βοηθοῦν τόσο στό νά δεχθοῦμε τόν ἁγιασμό ὅσο καί στό νά τόν διατηρήσουμε.
5. Μᾶς ἁγιάζουν δέ μέ δύο τρόπους. Ὁ ἕνας εἶναι ὅτι ὠφελούμαστε ἀπό αὐτές τίς προσευχές, τίς ψαλμωδίες καί τίς ἀναγνώσεις. Οἱ προσευχές μᾶς στρέφουν πρός τόν Θεό καί μᾶς προξενοῦν τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί οἱ ψαλμωδίες ὁμοίως κάνουν τόν Θεό εὐμενῆ ἀπέναντί μας καί ἕλκουν σέ μᾶς τή βοήθεια ἀπό Αὐτόν. Διότι λέγει: «Πρόσφερε στόν Θεό θυσία δοξολογίας· θά σέ λυτρώσω καί θά μέ δοξάσεις»[1]. Οἱ δέ ἀναγνώσεις τῶν ἁγίων Γραφῶν, οἱ ὁποῖες διακηρύσσουν τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀγάπη Του πρός τούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί τήν δικαιοσύνη καί τήν κρίση Του, ἐμπνέουν στίς ψυχές μας τόν φόβο Του καί ἀνάβουν τήν ἀγάπη πρός Αὐτόν καί ἔτσι βάζουν μέσα μας πολλή προθυμία νά τηροῦμε τίς ἐντολές Του. Ὅλα αὐτά, μέ τό νά κάνουν πιό καλή καί πιό ἅγια τήν ψυχή καί τοῦ ἱερέως καί τοῦ λαοῦ, τούς κάνουν ἱκανούς νά δεχθοῦν καί νά διατηρήσουν τά τίμια δῶρα, πρᾶγμα πού εἶναι καί ὁ σκοπός τῆς Θείας Λειτουργίας· ἰδιαιτέρως δέ, κάνουν τόν ἱερέα ἄξιο νά τελέσει τή θυσία ἡ ὁποία εἶναι τό ἔργο τῆς μυσταγωγίας ὅπως ἔχει λεχθεῖ. Αὐτό ἀκριβῶς καί περιέχεται σέ πολλά μέρη τῶν εὐχῶν, καί παρακαλεῖ ὁ ἱερεύς νά μή βρεθεῖ ἀνάξιος τῆς λειτουργίας, ἀλλά μέ καθαρά χέρια καί ψυχή καί γλώσσα νά ὑπηρετήσει τό Μυστήριο. Καί ἔτσι λοιπόν ἀπό τό ἴδιο τό νόημα τῶν λόγων, ὅσων λέγονται καί ὅσων ψάλλονται, ὠφελούμαστε κατά τήν ἱερουργία.
Σχόλιο: Τό νόημα ὅσων λέγονται καί ὅσων ψάλλονται μᾶς προετοιμάζουν καί μᾶς ἁγιάζουν ὥστε νά δεχθοῦμε ἀλλά καί νά φυλάξουμε τόν ἁγιασμό πού θά ἔλθει μέσῳ τῶν Τιμίων Δώρων.
6. Ὁ ἄλλος τρόπος, μέ τόν ὁποῖο ἁγιαζόμαστε ἀπό αὐτά, καί ἀπό ὅλα ὅσα γίνονται στήν ἱερουργία, εἶναι τό ὅτι μέσα σ’ αὐτά βλέπουμε τήν ἀναπαράσταση τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἔργων πού ἔκανε γιά μᾶς καί τῶν παθῶν Του. Διότι μέσα στίς ψαλμωδίες καί στά ἀναγνώσματα καί σέ ὅλα ὅσα πράττει ὁ ἱερεύς σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας φανερώνεται ἡ Οἰκονομία[2] τοῦ Σωτήρα. Τό πρῶτο μέρος τῆς Θείας Λειτουργίας φανερώνει τίς ἀρχές αὐτῆς τῆς Οἰκονομίας, τό δεύτερο φανερώνει τή συνέχεια, καί τό τελευταῖο ἐκεῖνα πού ἐπακολούθησαν στό τέλος. Καί ἔτσι μποροῦν οἱ θεατές νά ἔχουν ὅλα ἐκεῖνα ἐμπρός στά μάτια τους. Διότι ὁ ἁγιασμός τῶν δώρων, ἡ ἴδια δηλαδή ἡ θυσία, διακηρύττει τόν θάνατό Του καί τήν Ἀνάσταση καί τήν Ἀνάληψη, διότι μεταβάλλει τά τίμια αὐτά δῶρα σέ αὐτό τοῦτο τό σῶμα τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο δέχθηκε ὅλα αὐτά, τό ὁποῖο σταυρώθηκε, ἀναστήθηκε καί ἀναλήφθηκε στόν οὐρανό. Ὅσα προηγοῦνται τῆς θυσίας, φανερώνουν τά γεγονότα πού προηγήθηκαν τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου, δηλαδή τήν ἔλευσή Του στόν κόσμο, τήν πρώτη του ἐμφάνιση καί κατόπιν τή τέλεια φανέρωσή Του. Καί ἐκεῖνα πού εἶναι μετά τή θυσία φανερώνουν τήν «ἐπαγγελία τοῦ Πατρός», ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος[3], δηλαδή τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στούς Ἀποστόλους καί τήν μέσῳ αὐτῶν ἐπιστροφή τῶν ἐθνῶν στόν Θεό καί τήν κοινωνία τους μέ Αὐτόν.
Ἡ Θεία Λειτουργία μᾶς ἁγιάζει καί μέ τό ὅτι ἀποτελεῖ μυστηριακή ἀναβίωση ὅλης τῆς Θείας Οἰκονομίας καί μάλιστα τῶν Παθῶν τοῦ Σωτῆρος Μας.
7. Καί ὅλοι ἡ μυσταγωγία εἶναι σάν κάποια ἑνιαία ἀπεικόνιση ἑνός σώματος, τό ὁποῖο εἶναι ἡ ζωή τοῦ Σωτήρα. Αὐτή θέτει κάτω ἀπό τά μάτια μας τά διάφορα μέρη αὐτῆς τῆς ζωῆς ἀπό τήν ἀρχή μέχρι τό τέλος, σύμφωνα μέ τήν τάξη καί ἁρμονία πού ἔχουν μεταξύ τους.
8. Γι’ αὐτό οἱ ψαλμοί πού ψάλλονται στήν ἀρχή, καί πρίν ἀπό αὐτούς, ὅσα γίνονται καί λέγονται στήν πρόθεση τῶν τιμίων δώρων συμβολίζουν τήν πρώτη περίοδο τῆς Οἰκονομίας τοῦ Χριστοῦ. (Δηλ. τήν Γέννηση, τήν περίοδο μέχρι 30 ἐτῶν) Ἐνῶ ὅσα ἐπακολουθοῦν μετά τίς ψαλμωδίες, ἀναγνώσματα δηλαδή τῶν ἁγίων Γραφῶν καί λοιπά, συμβολίζουν τήν περίοδο πού ἀκολουθεῖ. (τήν δημόσια δράση).
9. Ἀλλά καί ἄν ἔχει λεχθεῖ ὅτι ὑπάρχει καί ἄλλη χρησιμότητα τῶν ἀναγνώσεων καί τῶν ψαλμωδιῶν-διότι εἶναι φανερό ὅτι αὐτά ἔχουν παραδοθεῖ γιά νά μᾶς ἐνισχύουν στήν ἀρετή καί γιά νά ἐξιλεώσουν τόν Θεό-, τίποτε ὡστόσο δέν ἐμποδίζει νά κάνουν καί τό ἕνα καί τό ἄλλο, καί τούς πιστούς δηλαδή νά κατευθύνουν στήν ἀρετή καί τοῦ Χριστοῦ τήν Οἰκονομία νά συμβολίζουν. Ὅπως καί τά ἐνδύματα χρησιμεύουν μέν γιά ἔνδυση καί κάλυψη τοῦ σώματος, καμμιά φορά δέ, ἀπό τό γεγονός ὅτι εἶναι τέτοια ἤ τέτοια, φανερώνουν καί τό ἐπάγγελμα, τήν κατάσταση, ἤ τό ἀξίωμα ἐκείνων πού τά φοροῦν. Τό ἴδια συμβαίνει καί ἐδῶ. Διότι δέ τό νά εἶναι θεῖες Γραφές καί νά περιέχουν λόγια θεόπνευστα καί ὕμνους τοῦ Θεοῦ καί νά προτρέπουν στήν ἀρετή, ἁγιάζουν ἐκείνους πού τά διαβάζουν ἤ τά ψάλλουν. Μέ το νά ἐπιλέγουν δέ αὐτά πού ἐπελέγησαν καί νά λάβουν τέτοια διάταξη πού ἔλαβαν, ἔχουν καί τήν ἄλλη ἰδιότητα καί μποροῦν νά συμβολίζουν τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ καί τή ζωή Του. Διότι ὄχι μόνον οἱ ψαλμωδίες καί τά ἀναγνώσματα, ἀλλά καί οἱ ἴδιες οἱ πράξεις τῆς ἱερουργίας ἔχουν αὐτό τό ἰδίωμα. Τό καθένα γίνεται γιά τήν παρούσα περίπτωση, ἀλλά συγχρόνως συμβολίζει καί κάτι ἀπό τά ἔργα ἤ τίς πράξεις ἤ τά πάθη τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως γιά παράδειγμα ἡ εἰσαγωγή τοῦ Εὐαγγελίου στό θυσιαστήριο, κατόπιν ἡ εἰσαγωγή τῶν τιμίων δώρων. Αὐτά γίνονται γιά τήν ἀνάγκη, τό μέν Εὐαγγέλιο γιά νά ἀναγνωθεῖ, τά δέ τίμια δῶρα γιά νά τελεσθεῖ ἡ θυσία. Συμβολίζουν ὅμως τήν ἀνάδειξη καί φανέρωση τοῦ Σωτήρα. Τό πρῶτο τή φανέρωση, ἀμυδρή ἀκόμη καί ἀτελή, στήν ἀρχή τῆς ζωῆς Του· τό δεύτερο, τήν τελειότατη καί τελευταία φανέρωσή Του. Ὑπάρχουν ὅμως καί ὁρισμένα ἀπό τά τελούμενα ἐδῶ, τά ὁποῖα δέν ἀναποκρίνονται σέ καμμία πρακτική ἀνάγκη, παρά μόνο εἶναι συμβολικά· ὅπως εἶναι ἡ κέντιση τοῦ ἄρτου καί ἡ σχεδίαση ἐπάνω σ’ αὐτόν τοῦ σχήματος τοῦ σταυροῦ, τό μαχαίρι τῆς κεντήσεως καμωμένο σάν λόγχη, καί τέλος τό χύσιμο θερμοῦ νεροῦ μέσα στά ἁγιασμένα δῶρα.
10. Καί στά ἄλλα μυστήρια πολλά τέτοια μπορεῖς νά βρεῖς, ὅπως στό βάπτισμα οἱ ὑποψήφιοι νά λύνουν τά παπούτσια τους καί νά γδύνονται, νά βλέπουν πρός δυσμάς, νά ἁπλώνουν τά χέρια τους καί νά φυσοῦν. Αὐτά ἐκεῖ μᾶς διδάσκουν πόσο μεγάλο μίσος πρέπει νά ὑπάρχει μέσα μας κατά τοῦ διαβόλου καί πόσο πρέπει νά τόν ἀποστρέφεται ἐκεῖνος πού μέλλει νά εἶναι ἀληθινός χριστιανός. Καί ὅ,τι ἄλλο παρόμοιο ὑπάρχει στά μυστήρια, ἔχει κάποια ἄλλη σημασία.
Σχόλιο: Στήν Θεία Λειτουργία ὑπάρχουν πράγματα πού γίνονται συμβολικά καί ἄλλα πού εἰκονίζουν κάτι ἀπό τήν ζωή τοῦ Σωτῆρος. Ἀμφότερα μᾶς διδάσκουν καί μᾶς ἁγιάζουν.
Δίδαγμα: Ἄς εἴμαστε πρόθυμοι στό νά μετέχουμε τοῦ ἁγιασμοῦ πού ἔρχεται μέσα ἀπό : τά ψάλματα, τά ἀναγνώσματα, τά συμβολικά σχήματα-πράξεις πού κάνει ὁ ἱερέας (π.χ. ζέον πού δηλώνει τήν ζῶσα πίστη πού πρέπει νά ἔχουμε) καθώς καί τά σχήματα-πράξεις πού εἰκονίζουν κάτι ἀπό τή ζωή τοῦ Σωτῆρος Μας.
ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!
[1] Ψαλμ. 49, 14-15
[2] Θεία Οἰκονομία ὀνομάζεται ἀπό τούς Πατέρες τό σύνολο τῶν πράξεων μέ τίς ὁποῖες ὁ Θεός ἐνήργησε τήν ἀπολύτρωση καί τή σωτηρία μας: Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἡ ζωή, ἡ διδασκαλία, τά Πάθη, ἡ Σταύρωση, ἡ Ἀνάσταση, ἡ Ἀνάληψή Του, ἡ ἴδρυσις τῆς Ἐκκλησίας Του.
[3] Λουκ. 24,49
2ο κείμενο
Εἰκόνα : Ἕνα παράθυρο πρός τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
«Εἶδον εἶδος Θεοῦ τό ἀνθρώπινον καί ἐσώθη μου ἡ ψυχή»(«Εἶδα τήν ἀνθρώπινη μορφή τοῦ Θεοῦ καί σώθηκε ἡ ψυχή μου»)
(Ἅγ. Ιωάννης ὁ Δαμασκηνός).
Ἡ εἰκόνα στήν ὀρθόδοξη θεολογία ἔχει χαρακτήρα παιδευτικό καί ἐκφαντορικό (ἀποκαλυπτικό). Παιδαγωγεῖ τόν πιστό μιλῶντας του μέ γλώσσα εὐαγγελική, μέ τήν γλώσσα τῆς Θείας Ἀποκάλυψης. Ἀπευθύνεται ταυτόχρονα καί στήν ψυχή καί στό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Ἀποκαλύπτει (ἐκφαίνει-φανερώνει) τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί τά μέλη Της.
Βιβλίο λοιπόν εἶναι ἡ εἰκόνα, ἕνα βιβλίο γιά ὅλους, ἐγγράμματους καί ἀγράμματους. Εἶναι διδαχή πάρα πολύ σπουδαία. Μέ τήν εἰκόνα διακηρύσσεται καί ἐπιβεβαιώνεται τό μεγάλο δόγμα τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἀποτυπώνοντας - εἰκονίζοντας τόν Χριστό Μας διατρανώνουμε τό μεγάλο μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, πού σκοπό ἔχει τήν ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου καί τήν χαρισματική ἕνωσή του μέ τόν Δημιουργό.
Ἡ εἰκόνα δέν εἶναι ἁπλῶς ἀπεικόνιση τοῦ παρελθόντος, ἤ ἑνός προσώπου. Διά μέσου τῆς εἰκόνος καθίσταται χαρισματικά παρών ὁ εἰκονιζόμενος. Ἔχεις μπροστά σου τό ἴδιο τό πρόσωπο χαρισματικά (διά τῆς Θείας Χάριτος) παρόν. Ὅταν λοιπόν κατασκευάζουμε τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ δέν φτιάχνουμε ἕνα εἴδωλο ἀλλά ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος μέ τήν ἀνθρώπινη μορφή Του εἶναι χαρισματικά παρών στήν εἰκόνα Του.
Διά μέσου τῆς εἰκόνας ὁμολογοῦμε τήν ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ. Ὅποιος ἀρνεῖται τίς εἰκόνες, ἀρνεῖται οὐσιαστικά τό μυστήριο τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως. Ὁ εἰκονομάχος μέ τό νά ἀρνεῖται τήν προσκύνηση τῶν Ἁγίων εἰκόνων, ἀρνεῖται τή σάρκωση τοῦ Λόγου. Ὁδηγεῖται κατά συνέπεια στήν ἄρνηση ὅλης τῆς Πίστης.
Τά κύρια χαρακτηριστικά τῶν εἰκόνων:
1) Οἰ εἰκόνες ἀποτυπώνουν μέ ἀκρίβεια τά ἰδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά τοῦ Χριστοῦ Μας καί τῶν Ἁγίων. Δέν ἀρκεῖ νά γραφεται μόνο τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου, ἐνῶ ὁ Ἅγιος ἀπεικονίζεται μ’ ἕνα ὁποιοδήποτε πρόσωπο. Αὐτό συμβαίνει στήν παπική θρησκευτική ζωγραφική, ὅπου χρησιμοποιοῦνται ὡς πρότυπα γιά τήν ἀπεικόνιση τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων κοσμικοί ἄνδρες ἤ γυναῖκες. Για νά εἶναι πράγματι εἰκόνα ἡ ὅποια θρησκευτική ἀπεικόνιση, θά πρέπει νά ἀποτυπώνει μέ ἀκρίβεια τά ἰδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά τοῦ εἰκονιζόμενου προσώπου. Βέβαια κάθε εἰκονογράφος ἔχει τό δικό του στύλ, ἀλλά ὅλοι ὀφείλουν νά διασώζουν στίς εἰκονογραφούμενες μορφές τά ἰδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά τῶν εἰκονιζομένων προσώπων.
2) Στίς εἰκόνες δέν ἀποτυπώνονται φανταστικά πρόσωπα, ὅπως π.χ. ἡ δικαιοσύνη, ἤ ἠ ἀλήθεια, ἤ ἡ ἀρετή. Τέτειες εἰκόνες δέν ὑπάρχουν. Στίς εἰκόνες πάντα ἀποτυπώνονται ἱστορικά, ὑπαρκτά πρόσωπα.
3) Δέν ὑπάρχουν φωτοσκιάσεις γιατί τό φῶς στίς εἰκόνες δέν ἔρχεται ἀπό ἕνα σημεῖο. Ἀντίθετα ἔρχεται ἀπό μέσα ἀλλά καί ἀπό ἔξω. Τό φῶς ἔρχεται ἀπό παντοῦ, ἀφοῦ ἡ εἰκόνα εἶναι μία ἀπεικόνιση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ τό φῶς εἶναι τό Ἄκτιστο Φῶς, τό Ὁποῖο ἔρχεται ἀπό τόν πανταχοῦ Παρόντα Θεό καί φωτίζει τά πάντα. Ὁ Ἅγιος φωτίζεται ἀπό παντοῦ. Γι’ αὐτό δέν ἔχουμε προοπτική καί σκιές στίς βυζαντινές εἰκόνες.
4) Ἡ εἰκονιζόμενη μορφή εἶναι ἐξαϋλωμένη, γιά νά φανερωθεῖ ἡ πνευματικότητα, ἡ Θεία Χάρη καί τό Θεῖο κάλλος τοῦ εἰκονιζομένου. Οἱ Ἅγιοι ἀπεικονίζονται ὄχι ρεαλιστικά ἀλλά μέ τρόπο πού νά φανερώνεται τό πνευματικό ὕψος τους καί ἡ ἀποκατάσταση τοῦ κατ’ εἰκόνα σ’ αὐτούς.
Τά δύο πρῶτα (1)ἀποτύπωση τῶν ἰδιαίτερων φυσικῶν χαρακτηριστικῶν καί 2)ὑπαρκτά-ἱστορικά τά εἰκονιζόμενα πρόσωπα) εἶναι τά δύο βασικά καί ἀπαραίτητα στοιχεῖα γιά νά εἶναι μία θρησκευτική ζωγραφική παράσταση, εἰκόνα. Αὐτή ἡ εἰκόνα εἶναι ἁγιασμένη ἀπό τό πρόσωπο τό ὁποῖο εἰκονίζει, π.χ. ἀπό τόν Χριστό μας, τήν Παναγία μας, τούς Ἅγιους (οἱ ὁποῖοι εἶναι κατοικητήρια τῆς Θείας Χάρης).
Γι’ αὐτό καί δέν χρειάζεται ἁγιασμό. Ἡ εἰκόνα, εἶναι ἅγια ἐξ αἰτίας τοῦ εἰκονιζομένου προσώπου. Δέν χρειάζεται νά τήν πᾶμε στήν Ἐκκλησία γιά νά ἁγιασθεῖ.
Ὅταν βλέπουμε μία εἰκόνα, ὁ νοῦς μας, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς, βοηθιέται νά ἀνέβει στόν Θεό. Ὅταν τιμοῦμε μία εἰκόνα, δέν τιμοῦμε οὔτε τά χρώματα, οὔτε τό ἀσήμι, οὔτε τό ὁποιοδήποτε ἄλλο ὑλικό μέ τό ὁποῖο εἶναι κατασκευασμένη. Ἀντίθετα τιμοῦμε τό πρωτότυπο, πού εἰκονίζει, δηλαδή τόν Χριστό τήν Παναγία, τόν Ἅγιο κ.λ.π. «Ἡ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει» σύμφωνα μέ τήν ρήση τοῦ Μ. Βασιλείου.
Προσκυνώντας τούς Ἁγίους τιμᾶμε καί προσκυνοῦμε τήν Θεότητα, τήν ἄκτιστη θεοποιό Χάρη ἡ ὁποία καί τούς κατέστησε Ἁγίους.
Οἱ εἰκόνες λοιπόν δέν εἶναι διακοσμητικά στοιχεῖα ἀλλά μᾶς βοηθοῦν ὥστε νά ἀνεβαίνει ὁ νοῦς μας στόν Θεό. Γι’ αὐτό θά πρέπει νά τίς βάζουμε παντοῦ στό σπίτι μας.
Οἱ εἰκόνες εἶναι παράθυρα μέσω τῶν ὁποίων βλέπουμε τήν ἄκτιστη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
http://hristospanagia3.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου