Πρωτ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μία ἄλλη «παγκοσμιοποίηση»: Ἡ Ὀρθόδοξη Ρωμιοσύνη - Σφοδρὴ ἐναντίωση στὴν εἰδωλολατρία καὶ τὴν αἵρεση [28]

Πρωτ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ

Ή ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ

Κριτικὲς τοποθετήσεις στό βιβλίο

«Παγκοσμιότητα καί Ορθοδοξία»

Ἀρχιεπ. Αλβανίας κ. Αναστασίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

δ) Μία ἄλλη «παγκοσμιοποίηση»: Ἡ Ὀρθόδοξη Ρωμιοσύνη - Σφοδρὴ ἐναντίωση στὴν εἰδωλολατρία καὶ τὴν αἵρεση.

Εἶναι ἐντυπωσιακὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἅγιος Ἀλβανίας μιλώντας στὸ βιβλίο «Π.Ο.» σὲ πλεῖστα σημεῖα γιὰ τὴν παγκοσμιοποίηση, δὲν προβάλλει οὔτε καν ὡς μοντέλο γιὰ συζήτηση στὸ θέμα τῆς παγκοσμιοποιήσεως τὴ Ρωμιοσύνη μας, τὴν Ὀρθόδοξη οἰκουμένη. Ἡ Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, μεταμορφωμένη διὰ τῆς Πίστεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μὲ ἐργαλεῖα ἀληθινῆς παιδείας τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα, τὴν κλασσικὴ παιδεία καὶ φιλοσοφία, μὲ μέσα διοικητικῆς συνοχῆς τῆς τὰ παλαιὰ διοικητικὰ σχήματα βελτιωμένα καὶ προσαρμοσμένα στὰ καινούργια δεδομένα, τὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο, βαθειὰ ἐπηρεασμένο ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, ἀγκαλιάζει γιὰ χίλια χρόνια ἕνα μεγάλο τμῆμα τῆς μεσογειακῆς λεκάνης μὲ πολλοὺς λαοὺς καὶ ποικίλες ἐθνότητες, ἔχει τὴν αἴσθηση τῆς ρωμαϊκῆς συνέχειας καὶ μία βεβαιότητα οἰκουμενικότητας. Διατηρεῖ αὐτὴ τὴν αἴσθηση ἀκόμα κι ὅταν συρρικνώνεται σὲ μικρὲς κρατικὲς νησίδες μέσα στὴ μουσουλμανικὴ καὶ φραγκικὴ πλημμυρίδα.

Μὲ βάση αὐτὴ τὴ συνείδηση διαβάζουμε στὴν ἐπικεφαλίδα ἑνὸς λόγου στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ποὺ συνέγραψε ὁ Θεόδωρος Λάσκαρις: «Τοῦ εὐσεβοῦς καὶ σοφωτάτου Αὐτοκράτορος Βασιλέως τῶν Ρωμαίων, κυροῦ Θεοδώρου Δούκα τοῦ Λάσκαρι...»¹¹⁵. Πρόκειται γιὰ τὸν αὐτοκράτορα τοῦ κράτους τῆς Νικαίας, στὸ ὁποῖο ἔχει μεταφερθεῖ μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους ὁλόκληρη ἡ βασιλικὴ στρατιωτικὴ καὶ πνευματικὴ ἡγεσία τῆς Ρωμανίας. Τὸ κρατίδιο αὐτὸ παρὰ τὴ μικρή του ἔκταση διατηροῦσε ἀκέραιη τὴν Ὀρθόδοξη ρωμαίικη συνείδηση.

Πολλὰ χρωστᾶμε στὸ μακαριστὸ πατέρα Ἰωάννη Ρωμανίδη, ἕνα ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους θεολόγους τοῦ καιροῦ μας, σχετικὰ μὲ τὴν ἔρευνά του πάνω σ' αὐτὴ τὴν ἱστορικὴ καὶ θεολογικὴ πορεία τῆς Ρωμιοσύνης¹¹⁶.

Ὅλα στὸ Ρωμαίικο δὲν ἤσαν τέλεια καὶ ρόδινα. Ὅμως στόλιζε καὶ φώτιζε τὴν Ρωμαϊκὴ Οἰκουμένη κάτι τὸ τέλειο καὶ ρόδινο. Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη, τὴν ὁποία μὲ ἀγῶνες, ἱδρῶτες καὶ αἷμα διεφύλαξαν ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, κλῆρος καὶ ὁ λαός. Παρὰ τὰ λάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες τοὺς οἱ αὐτοκράτορες προσπαθοῦσαν νὰ φυλάξουν στὰ ὅρια τῆς αὐτοκρατορίας ἀλώβητη τὴν πίστη. Συγκαλοῦσαν Οἰκουμενικὲς καὶ τοπικὲς Συνόδους, ὀργάνωναν ἱεραποστολή, βοηθοῦσαν τὰ μοναστήρια. Πολλοὶ ἀπ' αὐτοὺς ἤσαν ἄριστοι θεολόγοι. Ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν κύριο μέλημά τους. Καὶ ὅλη ἡ ζωή τους καὶ τῶν ὑπηκόων τοὺς ἦταν ποτισμένη ἀπ' αὐτὴ τὴν πίστη. Κι ὅταν οἱ βασιλεῖς ἐπλανῶντο περὶ τὴν πίστη, σταδιακὰ αὐτὴ ἡ Ὀρθόδοξη πίστη, μὲ τοὺς ἀγῶνες τῶν χριστιανῶν, νικοῦσε καὶ κυριαρχοῦσε μέσα στὸ Ρωμαίικο, παρὰ τοὺς οἰουσδήποτε διωγμούς, καὶ στὸ βασιλικὸ θρόνο ἀνέβαινε στὸ τέλος ὀρθόδοξος ἡγεμόνας.

Ὁ συγγραφεὺς τοῦ «Π.Ο.» ἐπαινεῖ τὸν βυζαντινὸ πολιτισμὸ καὶ τὸ ἄνοιγμά του στὸν ὑπόλοιπο κόσμο. Γράφει ὅτι οἱ Βυζαντινοὶ μετέδωσαν στοὺς ἄλλους λαοὺς μαζὶ μὲ τὸ Εὐαγγέλιο τὶς πολιτιστικές τους δημιουργίες, τὴν τέχνη, τὴν ἀρχιτεκτονική, τὴ ζωγραφικὴ καὶ τὴ μουσική, ὅτι ἐνδιαφέρθηκαν γιὰ τὴν κοινωνικὴ καὶ πολιτικὴ διάσταση τῆς ζωῆς τῶν λαῶν αὐτῶν (σ. 123) κι ὅτι «ἡ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία θυσιάζει τὸν οἰκουμενισμὸ τῆς γλώσσας τῆς» κατὰ τὴ συνάντησή της μὲ τὸ σλαβικὸ κόσμο «γιὰ νὰ διατηρήσει τὴν παγκοσμιότητα τοῦ πολιτισμοῦ τῆς» (σ. 263). Κάπου ὅμως, ἴσως στὸ πιὸ κρίσιμο σημεῖο, διστάζει καὶ γίνεται ἀρνητικὸς ἀπέναντι στὴ «βυζαντινὴ αὐτοκρατορία».

Στὴ μελέτη τοῦ «Ὀρθοδοξία καὶ δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου» διαβάζουμε: «Οἱ βυζαντινοὶ αὐτοκράτορες, προσπαθώντας νὰ διοικήσουν καὶ νὰ ἑνοποιήσουν μία ἀπέραντη αὐτοκρατορία ποὺ τὴν ἀποτελοῦσαν διάφορες ἐθνότητες μὲ ποικίλες θρησκευτικὲς παραδόσεις, καὶ ἀντιμετωπίζοντας συνεχεῖς κινδύνους διχασμοῦ, ἐπιχείρησαν νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἑνότητα καὶ τὴ γαλήνη ἐπιβάλλοντας σ' ὁλόκληρο τὸ κράτος τὴ θρησκεία ποὺ πίστευαν ὅτι εἶναι ἡ ἀνώτερη. Τὸ "ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν" ...πολλὲς φορὲς λησμονήθηκε καὶ παραθεωρήθηκε. Ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία δὲν ἔγινε πάντοτε σεβαστὴ ἀπὸ τοὺς βυζαντινοὺς ἡγεμόνες. Ὑπῆρξαν βέβαια μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ποὺ διαμαρτυρήθηκαν, ὅπως ὁ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός¹¹⁷, κ. α. ἀλλὰ ἡ γενικὴ γραμμὴ ἦταν ἡ βίαιη ἐκρίζωση τῆς εἰδωλολατρίας... Ἀσφαλῶς ἡ ἄρνηση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, ἡ ὁποία συνοδευόταν ἀπὸ κατάσχεση τῆς κινητῆς ἢ ἀκίνητης περιουσίας, δὲν ἀνήκει στὶς καλλίτερες σελίδες τοῦ Βυζαντίου» (σ. 87).

Ἐδῶ ὡς ὕψιστο ἀγαθὸ προβάλλεται ἡ περιβόητη θρησκευτικὴ ἐλευθερία. Κατηγοροῦνται οἱ αὐτοκράτορες, διότι προκειμένου νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἑνότητα τοῦ κράτους, ἐπέβαλαν «τὴ θρησκεία ποὺ πίστευαν ὅτι εἶναι ἀνώτερη» καὶ διότι ἡ γενική τους γραμμὴ ἦταν «ἡ βίαιη ἐκρίζωση τῆς εἰδωλολατρίας». Προσπαθεῖ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας νὰ εἶναι ἀντικειμενικὸς κριτὴς τῆς ἱστορίας.

Καὶ σ' αὐτὲς τοῦ τὶς κρίσεις λειτουργεῖ σὰν θρησκειολόγος καὶ τίποτε περισσότερο. Ἀλλιῶς πῶς ἐξηγεῖται ἡ φράση: «τὴ θρησκεία ποῦ πίστευαν ὅτι εἶναι ἀνώτερη»; Καὶ πῶς ἐξηγεῖται ἡ θλίψη του γιὰ τὴ βίαιη ἐκρίζωση τῆς εἰδωλολατρείας, ὅταν ὡς ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος γνωρίζει ὅτι αὐτὴ ἡ βίαιη ἐκρίζωση τῆς εἰδωλολατρείας ἦταν κατ' οἰκονομίαν Θεοῦ τὸ ἀντίδοτο στὴ βίαιη ρίζωση τῶν εἰδώλων στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τοὺς δαίμονες;

Πῶς λησμονεῖ ὁ συγγραφεὺς τὴν καταδυνάστευση τῶν λαῶν ἀπὸ τὴν εἰδωλομανία; τὴ λατρεία τῶν κτισμάτων καὶ τῶν παθῶν ἀντὶ τοῦ Κτίσαντος; τὶς ψευδοεπιφάνειες τῶν θεῶν στὶς ἀποκρυφιστικὲς τελετὲς τῶν Ἐλευσίνιων, τὰ μαντεῖα, τὶς ἀνθρωποθυσίες στὸ Μίθρα καὶ τὴν Κυβέλη, τὰ ὁποία κατατρομοκρατοῦσαν τοὺς ἀνθρώπους; Πῶς ξεχνᾶ τὶς 1000 «ἱερὲς» πόρνες στὸ ναὸ τῆς Ἀφροδίτης στὴν Κόρινθο καὶ τοὺς «ἱεροὺς» φαλλοὺς ποῦ φυλάσσονταν στὸ Σεραπεῖο τῆς Ἀλεξανδρείας; Μήπως ξέχασε ἀκόμη τὰ φρικτὰ μαρτύρια τῶν ἑκατομμυρίων ἁγίων μαρτύρων;

Ἡ κριτικὴ γιὰ τὴ βίαιη ἐκρίζωση τῆς εἰδωλολατρίας ἀφορᾶ κυρίως στὸ Μέγα Θεοδόσιο καὶ τὸν Ἰουστινιανὸ ποὺ ἀπαγόρευσαν μὲ αὐστηρὲς ποινὲς τὴ λατρεία τῶν εἰδώλων καὶ διέταξαν ἢ ἐπέτρεψαν τὸ γκρέμισμα κάποιων ναῶν καὶ τὴ συντριβὴ τῶν εἰδώλων. Ἀπ' ὅσο γνωρίζω, στὴν πράξη τουλάχιστον, κανεὶς δὲν ἐξαναγκάστηκε νὰ γίνει Χριστιανός, οὔτε φονεύθηκε γιὰ τὴ πίστη στὰ εἴδωλα. Οὐδεὶς ἰδιώχθη γιὰ τὴν κλασσικὴ τοῦ μόρφωση. «Ὃλα τὰ κείμενα τῆς ἀρχαιοελληνικῆς γραμματείας ἀντιγράφηκαν καὶ φυλάχθηκαν ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ. Εὐνοήθηκε βέβαια ἡ «καθολικὴ πίστις», ὅπως ὀνομάζεται ἡ Ὀρθοδοξία στὸν Θεοδοσιανὸ Κώδικα καὶ στὶς Νεαρές του Ἰουστινιανοῦ καὶ οἱ πιστεύοντες ὀρθοδόξως προτιμήθηκαν στὰ ἀξιώματα καὶ στὴν προστασία ἀπὸ τοὺς νόμους. Ἔτσι τὸ ψεῦδος ἀφανίστηκε, καὶ ἡ ἐδραιωθεῖσα πίστις διὰ τῶν Συνόδων, τῶν θεοφόρων Πατέρων καὶ τῆς Χάριτος διαπότισε ὅλη τὴν αὐτοκρατορία, τοὺς θεσμούς, τὴν τέχνη, τὴν κοινωνικὴ ὀργάνωση, τὴν παιδεία. Παρὰ τὶς ἀτέλειες ποὺ ἔχει κάθε τί τὸ ἀνθρώπινο, ἡ Ὀρθόδοξη Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, ἡ Ρωμανία εἶναι τὸ καλύτερο πρότυπο οἰκουμενικότητος καὶ παγκοσμιότητος. Τί ἔδωσε αὐτὴ τὴ διάσταση; Ἡ διατρανωθεῖσα καὶ κυριαρχήσασα Ὀρθόδοξη πίστη. Καὶ γιὰ νὰ γίνει αὐτὸ παραχώρησε ὁ Θεὸς καὶ τὴν ἀσκηθεῖσα βία ἐκ μέρους τῶν αὐτοκρατόρων.

Στὶς περιπτώσεις πάντως ἀπαξιώσεως καὶ καταδίκης της ἐκριζώσεως τῆς εἰδωλολατρείας πρέπει νὰ περιλάβουμε καὶ τὴ συντριβὴ τοῦ χρυσοῦ μόσχου ἀπὸ τὸ Μωυσῆ, γιατί οἱ Ἑβραῖοι περιμένοντας τὸν νὰ γυρίσει ἀπὸ τὸ ὅρος Σινὰ εἶχαν κάνει τὴ θρησκευτική τους ἐπιλογή, τὴν ὁποία ὁ Μωυσῆς δὲν σεβάστηκε (!) καθὼς ἐπίσης καὶ ὅλους τους εὐσεβεῖς βασιλεῖς τοῦ Ἰσραὴλ ποὺ μὲ πρώτη εὐκαιρία κατέστρεφαν τὰ εἰδωλολατρικὰ «ἱερὰ» ἰδίως μέσα στὰ ἄλση κατ' ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ.

Πρέπει νὰ περιλάβουμε τὸ δίκαιο Φινεές, ὁ ὁποῖος μὲ τὸ δόρυ τοῦ φόνευσε τὸν ἁμαρτάνοντα μὲ εἰδωλολάτρισσα Ἑβραῖο καὶ γλύτωσε ἀπὸ τὸ θανατικὸ τὸν Ἰσραηλιτικὸ λαό. Γι' αὐτὸ ἐπαινεῖται ἀπὸ τὸν Ψαλμωδό, «ἔστη Φινεὲς καὶ ἐξιλάσατο καὶ ἐκόπασεν ἡ θραῦσις. καὶ ἐλογίσθη αὐτῶ εἰς δικαιοσύνην εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν ἕως τοῦ αἰῶνος» (Ψάλμ. 105,30-31) ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν πατέρα Παΐσιο τὸν Ἁγιορείτη¹¹⁸.

Πρέπει ἐπίσης νὰ περιλάβουμε τοὺς ἁγίους Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ἐπανειλημμένως μὲ μόνη τὴν προσευχὴ τοὺς μέσα στὰ εἰδωλεία συνέτριβαν τὰ δαιμονικὰ ξόανα, καταισχύνοντας τὰ δαιμόνια καὶ ἐξαγριώνοντας τοὺς εἰδωλολάτρες ποὺ ἔβλεπαν νὰ γίνονται συντρίμμια τὰ «Ἱερά» τους.

Πρέπει νὰ περιλάβουμε τὴν κατὰ τοῦ Βάαλ καὶ τῶν λοιπῶν εἰδώλων δράση τοῦ ἔνδοξου προφήτου Ἡλιοῦ, ὁ ὁποῖος, φαίνεται, δὲν μποροῦσε νὰ διακρίνει τίς... θρησκευτικὲς ἀνατάσεις καὶ τὶς μεγαλειώδεις συλλήψεις τῶν ἱερέων τῶν εἰδώλων καὶ κατ' ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ τοὺς κατέσφαξε! (Γ' Βασιλ. 18,40).

Πρέπει νὰ περιλάβουμε τὶς προσευχὲς τῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν, ὅπως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, τὸν ὁποῖο προαναφέραμε, ποὺ κι αὐτοὶ ἐκαθάρισαν τοὺς ναοὺς τῶν εἰδώλων ἀπὸ τὰ δαιμόνια στερώντας τή... θρησκευτικὴ ἐλευθερία ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες.

Πρέπει νὰ περιλάβουμε τὴ δράση τοῦ ἁγίου Πορφυρίου ἐπισκόπου Γάζης, ὁ ὁποῖος μαζὶ μὲ τὰ θαύματα καὶ τὴν ἀποστολική του προσπάθεια στὴ Γάζα, κάλεσε τοὺς Ρωμαίους αὐτοκράτορες νὰ καταστρέψουν τὰ εἰδωλεία, νὰ περιορίσουν τὴ δράση τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ νὰ ἐκδιώξουν τοὺς αἱρετικούς. Πρὸς τοῦτο μὲ εἰδικοὺς ἀπεσταλμένους κατέφυγε στὸν αὐτοκράτορα Ἀρκάδιο καὶ πέτυχε τὸ γκρέμισμα τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν. Παρέμεινε ὅμως τὸ φοβερὸ Μαρνεῖο, τὸ ἱερό του Κρητογενοὺς Διός, ποὺ λειτουργοῦσε σὰν Μαντεῖο κι εἶχαν γίνει ἀνθρωποθυσίες. Γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὴν τελικὴ συντριβὴ τῆς εἰδωλολατρείας ταξίδευσε ὁ ἴδιος στὴ Βασιλεύουσα καὶ μὲ τὴ μεσολάβηση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου κατάφερε νὰ λάβει διαταγὴ τῶν αὐτοκρατόρων καθὼς καὶ ἰσχυρὴ στρατιωτικὴ δύναμη. Καὶ ἐπιστρέφοντας κατέκαυσε τὸ Μαρνεῖο καὶ οἰκοδόμησε στὴ θέση τοῦ ὀρθόδοξο ναό. Ἀξίζει κανεὶς νὰ διαβάσει τὸν ὡραῖο βίο τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου καὶ νὰ δοξάσει τὸν Θεὸ ποὺ ἔδωσε τέτοιους ἀληθινοὺς ποιμένες στὴν Ἐκκλησία του¹¹⁹.

Στὰ πλαίσια τῆς προσπάθειας ἐκριζώσεως τῆς εἰδωλολατρίας πρέπει ἐπίσης νὰ περιλάβουμε καὶ τοὺς 67^ο καὶ 92^ο Κανόνες τῆς ἐν Καρθαγένη Συνόδου, ἐπικυρωμένους ὑπὸ τῆς Ἕκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Τί γράφει ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς δύο;

«Αἰτῆσαι δεῖ τοὺς θρησκευτικωτάτους Βασιλεῖς, ὥστε τὰ ἐγκαταλείμματα τῶν εἰδώλων τὰ κατὰ πάσαν Ἀφρικήν, κελεῦσαι παντελῶς ἀνακοπῆναι. Καὶ γὰρ ἐν πολλοῖς τόποις παραθαλασσίοις καὶ διαφόροις κτήσεσιν ἀκμάζει ἐτι τῆς πλάνης ἡ ἀδικία, ἴνα παραγγελθῶσι καὶ αὐτὰ ἁπαλειφθῆναι, καὶ οἱ ναοὶ αὐτῶν οἱ ἐν τοῖς ἀγροῖς καὶ ἐν ἀποκεκρυμμένοις τόποις, χωρὶς τινὸς εὐκοσμίας καθεστῶτες, παντὶ τρόπω κελευθῶσι καταστραφῆναι»¹²⁰, δήλ. «πρέπει νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τοὺς εὐλαβέστατους βασιλεῖς νὰ προστάξουν, ὥστε νὰ καταστραφοῦν τελείως τὰ ὑπολείμματα τῶν εἰδώλων σ' ὅλη τὴν Ἀφρική. Διότι σὲ πολλοὺς τόπους παραθαλάσσιους καὶ διάφορες ἰδιοκτησίες ἀκμάζει ἀκόμη ἡ ἀδικία τῆς πλάνης. Πρέπει λοιπὸν νὰ παραγγείλουν νὰ ἀπαλειφθοῦν κι αὐτά. Ἐπίσης νὰ δοθεῖ ἐντολή, ὥστε οἱ εἰδωλολατρικοὶ ναοὶ ποὺ βρίσκονται στοὺς ἀγροὺς καὶ σὲ ἀπόκρυφους τόπους, ἀκόμη κι αὐτοὶ ποὺ δὲν εἶναι καλοφτιαγμένοι, μὲ κάθε τρόπο νὰ καταστραφοῦν».

Πρέπει νὰ περιλάβουμε καὶ τὴ δράση τοῦ ἁγίου Βλαδίμηρου, ὁ ὁποῖος πέταξε ὅλα τὰ εἴδωλα τῶν Ρώσων στὸ Δνείπερο καὶ παρακίνησε ὅλο τὸ λαὸ νὰ βαπτισθεῖ. Μήπως θὰ ἔπρεπε αὐτός, ἕνας ὑπεύθυνος γιὰ τὸ λαὸ τοῦ ἡγέτης, ποὺ γνώρισε τὴν Ὀρθόδοξη πίστη νὰ ἀφήσει τοὺς μάγους καὶ τοὺς Σαμάνους γιὰ κάμποσους αἰῶνες νὰ ταλανίζουν τὸ Ρωσικὸ λαό, σεβόμενος τὴ «θρησκευτικὴ ἐλευθερία» τους νὰ καταστρέφουν τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων;

Πάντως μετὰ τὴν παράθεση τῶν ἀνωτέρω παραδειγμάτων τυραννίας ἐκ μέρους τῆς εἰδωλολατρίας θεωροῦμε τὴν κριτικὴ περὶ μὴ σεβασμοῦ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τουλάχιστον κοντόφθαλμη (βλέπουμε τὸ δέντρο καὶ χάνουμε τὸ δάσος). Στὶς μέρες μᾶς γίνεται διαρκὴς πλύση ἐγκεφάλου γιὰ τὴν παραχώρηση πλήρους θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, γιὰ παραχώρηση εὐκτήριων οἴκων στὸν ὁποιοδήποτε, γιὰ θρησκευτικὸ πλουραλισμὸ καὶ ἀνοχή.

Τὸ ἐρώτημα μᾶς εἶναι: Τὸ παράδειγμα τῆς ἰσλαμοκρατούμενης Γαλλίας καὶ Ὀλλανδίας δὲν μᾶς λέγει τίποτε; Θὰ ἀπεμπολήσουμε τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐξισώνοντας ὅλα τὰ θρησκεύματα καὶ παραδίδοντας τοὺς ὀρθοδόξους λαοὺς στὴν πλάνη τοῦ Ἰσλὰμ τοῦ Βουδισμοῦ κ.λ.π.; Εἴμαστε ἀντικειμενικότεροι καὶ μακροθυμώτεροι τῶν εὐσεβῶν ὀρθοδόξων βασιλέων, τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων;

Ἡ σκληρότητα τῶν Ἁγίων πρὸς τὴν εἰδωλολατρία δὲν προερχόταν ἀπὸ ἰδεολογικὲς προκαταλήψεις καὶ θρησκευτικὸ φονταμενταλισμό. Προερχόταν πρωτίστως ἀπὸ τὴν θεοπτία τῶν Ἁγίων καὶ τὴν ἐκ μέρους τοὺς θέα τῶν δαιμόνων ποὺ ταλάνιζαν ποικιλοτρόπως τοὺς ἀνθρώπους. Οἱ Ἅγιοι ἔβλεπαν τὰ ἔργα τῶν δαιμόνων καὶ ἐφείδοντο τῶν ψυχῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔβλεπαν τὸν Θεό, ζοῦσαν στὴ χαρὰ τοῦ Χριστοῦ, ἐθεῶντο τὴ δόξα Του. Οἱ ἅγιοι δὲν ἤσαν ἀνεκτικοὶ στὴν πλάνη, γιατί ἤσαν ἀληθῶς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἐμπεπιστευμένοι τὴ σωτηρία τῶν ψυχῶν. Καὶ γι' αὐτὸ τὸ λόγο ὡς ἀληθεῖς, ὑπεύθυνοι ποιμένες δὲν μποροῦσαν νὰ εἶναι ἀντικειμενικοί, ψυχροὶ παρατηρητές, ἀλλὰ μὲ κάθε τρόπο, ὅπως γράφει καὶ ὁ προαναφερθεῖς Κανὼν κατέστρεφαν τὴν πλάνη.

Γι' αὐτό, μὲ τὴν κυριαρχία τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἔχουμε τὴν ἀνάπτυξη τῆς θεολογίας ὡς τὴν Ἅλωση, κι ἀκόμη μέσα στὴν Τουρκοκρατία ἔχουμε ζωντανὴ τὴ νηπτικὴ παράδοση καὶ τὸ κραταιὸ φρόνημα τῶν νεομαρτύρων κι ὡς τὶς μέρες μας τοὺς μεγάλους Γέροντες ποὺ συνεχίζουν μὲ ζῆλο τὴν Ὀρθόδοξη βιωτὴ φωτίζοντας τὶς ψυχές μας.

Γι' αὐτὸ ὑπάρχει ὡς σήμερα ἔστω καὶ τραυματισμένο ὄχι μόνο μέσα στὸν Ἑλλαδικὸ χῶρο ἀλλὰ καὶ στὴν Κύπρο καὶ στὰ ὀρθόδοξα πατριαρχεῖα καὶ στὴ Διασπορὰ τὸ πιστὸ λείμμα τοῦ Ρωμαίικου.

---

115. Θεοδώρου Β' Λασκάρεως, Λόγος εἰς τὸ Μέγα Σάββατον..., Ἐκδόσεις «Ἔρεισμα» 2000 μ.Χ. (ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Χρυσοποδαριτίσσης Νεζερῶν Πατρών), σέλ. 30.

116. Σημαντικότερη ἱστορικὸ-θεολογικὴ προσέγγιση ἀποτελεῖ τὸ βιβλίο τοῦ «Ρωμιοσύνη» (Ἐκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1975) καθὼς καὶ ἡ μελέτη - κριτικὴ στὴ συμφωνία τοῦ Balamand: «Ὀρθόδοξος καί, Βατικάνειος Συμφωνία περὶ Οὐνιτισμοῦ», ἐν «Καιρὸς» - Τόμος τιμητικοί: στὸν Καθηγητὴ Δ. Δόϊκο, σέλ. 261-282 .Ἡ μελέτη αὐτὴ ἀπετέλεσε ἀληθινὴ ὁμολογία πίστεως, ἡ ὁποία στοίχισε πολὺ στὸν μακαριστὸ π. Ἰωάννη (Ἰδὲ στὸ περιοδικὸ «Παρακαταθήκη» τεύχ. 20, Νοεμ-Δέκ. 2001 , σ. 12·14 τὸν ἐπικήδειό του π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ «Μνήμη π. Ἰωάννου Ρωμανίδη» καὶ τὴν ἐπιστολὴ τοῦ Οἰκουμ. Πατριάρχου ποὺ ἀκολουθεῖ).

117. Ἐπειδὴ ὁ συγγραφεὺς δὲν παραπέμπει σχετικῶς, δὲν μπορέσαμε νὰ ἀνιχνεύσουμε τέτοια διαμαρτυρία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου κατὰ τῆς ἐκριζώσεως τῆς εἰδωλολατρίας. Ἀντ' αὐτοῦ στὸν Ἃ’ Στηλητευτικὸ τοῦ Λόγο κατὰ τοῦ Ἰουλιανοῦ (Κέφ. 88-90) διαβάσαμε ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐπαινεῖ ὡς «θαυμάσιο» καὶ «αἰδέσιμο» τὸν ἅγιο Μάρκο ἐπίσκοπο Ἀρεθουσίων, ὁ ὁποῖος μὲ τὴ δεδομένη ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Κωνστάντιο τὸν «πάνυ», (δήλ. τὸν μεγάλο καὶ σπουδαῖο) ἐξουσία, γκρέμισε ἕνα εἰδωλολατρικὸ ναὸ («δαιμόνων τί οἰκητήριον») καὶ μὲ τὸ λόγο καὶ τὴν πολιτεία τοῦ κέρδισε πολλοὺς ἐθνικοὺς στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Κι ὅταν ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἰουλιανοῦ συνελήφθη καὶ βασανίστηκε, δὲν ὑποχώρησε στὴν ἀπαίτηση τῶν εἰδωλολατρῶν νὰ προσφέρει ἀπὸ τὰ χρήματα τῆς Ἐκκλησίας οὔτε ἕνα ἐλάχιστο συμβολικὸ ποσὸ γιὰ τὴν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ τους. Τὸ ἀποτέλεσμα; Τὸ ἀναφέρει ὁ Θεοδώρητος Κύρου στὴν ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία του: «ἡττηθέντες ἀπέλυσαν [αὐτὸν] ὑπεραγασθέντες τὴν καρτερίαν καὶ διὰ τῶν ἐναντίων εἰς τάναντια μετατεθέντες. δία γὰρ τῆς ἐκείνου γλώττης μετέμαθον τὴν εὐσέβειαν» (Βιβλίο Γ' κέφ. ς'). Θαύμασαν δήλ. τὴν πίστη καὶ τὴν καρτερία του καὶ τὸν ἔκαμαν πατέρα καὶ διδάσκαλό τους!

118. «Ὅταν [ὁ Φινεὲς] εἶδε τὸν Ἰσραηλίτη Ζαμβρὶ νὰ ἁμαρτάνη μὲ τὴ Μαδιανίτιδα Χασβὶ μπροστὰ στὸν Μωϋσῆ καὶ σὲ ὅλους τους Ἰσραηλίτες δὲν κρατήθηκε? σηκώθηκε ἀπὸ τὴ συναγωγὴ καὶ τοὺς φόνευσε, καὶ ἔτσι σταμάτησε ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Ἂν δὲν τοὺς σκότωνε καὶ τοὺς δύο, θὰ ἔπεφτε ὀργὴ Θεοῦ σὲ ὅλον τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ. Φοβερό! Ἐγὼ ὅταν διαβάζω στὸ Ψαλτήρι τὸν στίχ. "Καὶ ἐστη Φινεὲς καὶ ἐξιλάσατο, καὶ ἐκόπασεν ἡ θραῦσις", ἀσπάζομαι πολλὲς φορὲς τὸ ὄνομά του». (Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Β', Ι. Ἡσυχαστήριο «Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», σέλ.51-52).

119. Βίος καὶ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου ἐπισκόπου Γάζης Ἔκδ. Ἑπτάλοφος Ἀθῆναι 1991

120. Πηδάλιο, σ. 497. Παρόμοια διαλαμβάνει καὶ ὁ 92 Κανὼν τῆς ἰδίας Συνόδου: «ἤρεσε αἰτηθῆναι ἀπὸ τῶν ἐνδοξότατων Βασιλέων, ἴνα τὰ λείψανα τῆς εἰδωλολατρείας μὴ μόνον τὰ ἐν ξοάνοις ἀλλὰ καὶ τὰ ἐν οἰοισδήποτε τόποις, ἢ ἄλσεσιν, ἢ δένδροις, παντὶ τρόπω ἑξαλειφθῶσι», ὡς ἄνω, σ. 509. Ὁ ἅγιος Νικόδημος σχολιάζοντας τὸν Κανόνα λέγει: «Ἀπὸ τὸν παρόντα Κανόνα φαίνεται νὰ δίδεται ἐκείνη ἡ εὐλογία ὅπου ὑπεσχέθη ὁ Θεὸς νὰ δώση εἰς τὸν Ἰακώβ, ὅταν σύντριψη ὅλα τὰ λείψανα τῶν εἰδώλων. «Αὔτη ἐστὶν ἡ εὐλογία αὐτοῦ ὅταν θῶσι πάντας τοὺς λίθους τῶν βωμῶν κατακεκομμένους ὡς κονίαν λεπτήν, καὶ οὐ μὴ μείνη τὰ δένδρα αὐτῶν καὶ τὰ εἴδωλα αὐτῶν ἐκκεκομμένα ὥσπερ δρυμὸν μικρᾶν» (Ἠσαΐας Κέφ. κζ' 3).

Ἀντιαιρετικὸν Ἐγκόλπιον    www.egolpion.com

24   ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ  2012