Εἴσοδος στό Μοναστήρι καί οἱ πρῶτοι πνευματικοί ἀγῶνες.Ἡ προσωπικότης τοῦ 'Ηγουμένου Ἰωαννικίου

Εἴσοδος στό Μοναστήρι καί οἱ πρῶτοι πνευματικοί ἀγῶνες

Ἡ ζωή καί οἱ ἀγῶνες τοῦ Γέροντος π. Κλεόπα Ἡλίε

Κεφάλαιο δεύτερο

π.Ἰωαννίκιος  Μπάλαν

Περπατώντας μέ τά πόδια γιά τήν Συχαστρία οἱ 'Αδελφοί, ἔκαναν τόν πρῶτο σταθμό στό Μοναστήρι τοῦ 'Αγίου 'Ιωάννου τοῦ Νέου τῆς Σουτσεάβας. 'Εδῶ ἐπροσκύνησαν τ' ῞Αγια Λείψανά του, παρηκολούθησαν τήν Θεία Λειτουργία, ἐδιάβασαν τόν 'Ακάθιστο ῞Υμνο πρός τήν Θεομήτορα καί τήν νύκτα ἀναπαύθηκαν.
Συνεχίζοντας τόν δρόμο τους πρός τήν Συχαστρία, ἐστάθμευσαν καί πάλι στό Μοναστήρι Νεάμτς, ὅπου ἐπροσκύνησαν τήν Θαυματουργό Εἰκόνα τῆς Κυρίας Θεοτόκου, Προστάτιδα ὅλων τῶν 'Ιερῶν Μονῶν τῆς Μολδαβίας.
Κατόπιν, διασχίζοντες τήν κοιλάδα τοῦ Σέκου, εἰσῆλθαν στήν ὁμώνυμο Μονή, πού εἶναι κτητορικό ἔργο τοῦ Νέστορος Οὐρέκε καί τό βράδυ ἔφθασαν στήν Σκήτη Συχαστρία. ῏Ησαν εὐτυχισμένοι διότι  τούς ὡδήγησε ἡ Θεοτόκος σ' αὐτά τά εὐλογημένη βουνά, ὅπου ἀσκήτευσαν ἑκατοντάδες ἡσυχαστές διά μέσου τῶν αἰώνων. Γιά ὅλα αὐτά ἐδόξασαν τόν Θεό.
Στό Μοναστήρι συναντήθηκαν μέ τόν Οἰκονόμο, Μοναχό 'Ιλαρίωνα.
-Τούς ἐρώτησε: Τί ἐπιθυμεῖτε, 'Αδελφοί;
-Θέλουμε νά παραμείνουμε στό Μοναστήρι αὐτό, πάτερ, καί νά μᾶς κάνετε Μοναχούς.
-Θέλετε ν' ἀκολουθήσετε τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ;

-Ναί, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ὁσιώτατε, πάτερ.
-Περιμένετε ἐδῶ, μέχρι νά εἰδοποιήσω τόν 'Ηγούμενο.
'Ακούοντας ὁ Γέροντας γιά τήν ἄφιξι τῶν 'Αδελφῶν, εἶπε στόν Οἰκονόμο:  «Πήγαινέ τους στό 'Αρχονταρίκι, δῶσε τους φαγητό καί, ἀρχίζοντας ἀπό αὔριο τό πρωῒ, θά σταθοῦν ἐπί τρεῖς ἡμέρες καί νύκτες στήν εἴσοδο τῆς Μονῆς, θά κτυποῦν ὁ καθένας μ' ἕνα ραβδί ἕνα κούτσουρο, ἀπ' αὐτά πού εἶναι ἔξω στήν πόρτα καί νά λέγουν ἀκατάπαυστα  τήν εὐχή τοῦ 'Ιησοῦ. Στό διάστημα αὐτό τῶν τριῶν ἡμερῶν δέν θά τούς δώσης τίποτε νά φάγουν. 'Εάν θά ὑπομείνουν αὐτόν τόν κανόνα, θά τούς δεχθοῦμε στό Μοναστήρι μας».

'Ο Οἰκονόμος ἐπέστρεψε στούς 'Αδελφούς καί τούς ὡδήγησε στό 'Αρχονταρίκι γιά νά ἀναπαυθοῦν ὀλίγο. Τήν νύκτα ἐπῆγαν στόν ῎Ορθρο, ἐνῶ τήν δεύτερη ἡμέρα ἐπέστρεψαν στήν πύλη τῆς Μονῆς. 'Εκεῖ ἐπροσηύχοντο ἀκατάπαυστα καί ἐκτυποῦσαν τά κούτσουρα. Οἱ Μοναχοί καί Δόκιμοι τῆς Μονῆς περνοῦσαν ἀπό δίπλα τους, ἀλλά κανείς δέν τούς ἐρωτοῦσε τί κάνουν. Τό βράδυ ἐπέστρεψε ὁ Οἰκονόμος καί τούς ἐρώτησε:
-῎ Εε, 'Αδελφοί, σᾶς εἶπε κάτι τό κούτσουρο;
-῎Οχι, ἀπήντησαν ἐκεῖνοι.
-Δέν ἐζήτησε φαγητό τό κούτσουρο;
-Δέν μᾶς εἶπε τίποτε, ἀπήντησαν αὐτοί.
-'Ιδού, ἔτσι πρέπει νά ὑπομείνη ὁ Μοναχός στό Μοναστήρι.
Πηγαίνετε στό 'Αρχονταρίκι καί, ἀφοῦ κάνετε τόν Κανόνα σας, θ' ἀναπαυθῆτε λίγο. Κατόπιν ἔρχεσθε καί στόν ῎Ορθρο.

Οἱ ἑπόμενες δύο ἡμέρες ἐπέρασαν κατά τόν ἴδιο τρόπο. Τήν τρίτη ἡμέρα, τό βράδυ, ἦλθε ὁ 'Ηγούμενος π. 'Ιωαννίκιος Μορόϊ στήν εἴσοδο τῆς Μονῆς. Εὐλόγησε τούς τρεῖς 'Αδελφούς, κατόπιν τούς ὡδήγησε στήν ἐκκλησία καί τούς εἶπε νά προσκυνήσουν τήν Θαυματουργό Εἰκόνα τῆς Κυρίας Θεοτόκου.
Μετά, ἐξωμολογήθηκαν ἀρχίζοντες ἀπό τήν παιδική τους ἡλικία. ῎Ελαβαν τόν Μέγα 'Αγιασμό καί λίγη τροφή, ἐνῶ μετά ἀπό δύο ἡμέρες ἐκοινώνησαν τά ῎Αχραντα Μυστήρια.
Στήν συνέχεια οἱ 'Αδελφοί Βασίλειος καλί Κωνσταντῖνος ἐστάλησαν ἀπό τόν 'Ηγούμενο στό διακόνημα τῆς διαφυλάξεως  τῶν προβάτων, ἐνῶ ὁ 'Αδελφός Γεώργιος ὡρίσθηκε νά φυλάγη τά μοσχάρια. 'Αλλά, γιά διάστημα τριῶν μηνῶν, δέν εἶχαν εὐλογία νά βλέπωνται καί νά συνομιλοῦν μεταξύ των.
Μ' αὐτό τόν σκληρό τρόπο ἔγιναν δεκτοί στό Μοναστήρι αὐτοί οἱ τρεῖς κατά σάρκα 'Αδελφοί.

 

Ἡ προσωπικότης τοῦ 'Ηγουμένου Ἰωαννικίου

 

'Η σκήτη Συχαστρία θεμελιώθηκε τό 1655 ἀπό ἕνα ἅγιο 'Ησυχαστή, τόν 'Αθανάσιο μέ τούς μαθητάς του. Μέχρι τό 1947 ἡ Σκήτη αὐτή ἐξαρτᾶτο ἀπό τήν κυριάρχο Μονή Νεάμτς. ῎Εκτοτε ὠνομάσθηκε Μοναστήρι καί ἀπέκτησε ἀνεξαρτησία. Τό 1734 ἀνακαινίσθηκε ἀπό τόν 'Επίσκοπο Γεδεών τοῦ Χούς καί γιά δεύτερη φορά τό 1824, μετά τήν ἐθνική ἐξέγερσι τῶν Φιλικῶν, ἀπό τόν Μητροπολίτη Βενιαμίν Κωστάκε, διότι, μετά τήν δήμευσι τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας, στά χρόνια 1861-1863, εἶχε σχεδόν ἐγκαταλειφθῆ.
Τό ἔτος 1884, ἐπειδή ἐγκαταστάθηκε πολύ κοντά στήν Σκήτη ἕνα ἐργοστάσιο ξυλείας, ὀλίγοι ἡσυχαστές ἀνεχώρησαν σέ ἄλλους ἡσυχαστικωτέρους τόπους. Μόνον ἕνας Μοναχός ὁ π. 'Ιωνάθαν, παρέμεινε γιά νά φυλάξη τήν ἐκκλησία αὐτῆς τῆς Σκήτης ἐπί 25 χρόνια.
 'Εκείνη τήν περίοδο ἐγένετο στήν Σκήτη ἡ Θεία Λειτουργία μόνο μία φορά κατ' ἔτος, στήν 'Εορτή της, στίς 8 Σεπτεμβρίου.
Στήν περίοδο αὐτή ὁ μεγαλόσχημος ἱερομόναχος π. 'Ιωαννίκιος Μορόϊ, μεταβαίνοντας γιά προσκύνημα στούς 'Αγίους Τόπους καί μετά στό ῞Αγιον ῎Ορος, ἐγκατέλειψε τήν οἰκογένειά του καί ἔγινε μοναχός σ' ἕνα ἀπό τά ρουμανικά Κελλιά τοῦ ῎Αθωνος.
 Τό ἔτος 1900 ἐπανῆλθε στήν Ρουμανία καί εἰσῆλθε στήν 'Αδελφότητα τῆς Μονῆς Νεάμτς, διακονώντας ὡς δεύτερος ἐκκλησιαστικός.
Τό ἔτος 1900, ὁ Μητροπολίτης Μολδαβίας Ποιμήν Γκεωργκέσκου, ἀπεφάσισε τήν διάλυσι τοῦ ἐργοστασίου τῆς ξυλείας καί τήν ἀνασύστασι τῆς Σκήτης Συχαστρία. Γιά τόν σκοπό αὐτόν, ὁ π. 'Ιωαννίκιος Μορόϊ χειροτονήθηκε ἱερομόναχος καί ἐστάλη ὡς 'Ηγούμενος σ' αὐτή τήν Σκήτη.
῎Ετσι ἀναγεννήθηκε ἡ Σκήτη Συχαστρία, ἔχουσα ἐπικεφαλῆς ὡς 'Ηγούμενο, 'Αθωνίτη μοναχό, ὁ ὁποῖος ἔδειξε πολύ ζῆλο γιά ὅλες τίς δουλειές καί τίς 'Ακολουθίες.

Σέ διάστημα 20 ἐτῶν λειτουργοῦσε καθημερινά, διότι ἦτο ὁ μόνος ἱερομόναχος τῆς Σκήτης. 'Επίσης, ἐφρόντιζε γιά τήν καλή ἀνατροφή καί πνευματική πρόοδο τῶν ὑποτακτικῶν του καί γιά ὅλα τά ἀναγκαῖα τῆς Σκήτης.
'Επειδή ἔγινε γνωστή ἡ ἄσκησίς του, ἤρχοντο στήν Σκήτη του πολλοί Χριστιανοί. 'Ανάμεσά τους ἦσαν καί πολλοί νεαροί, οἱ ὁποῖοι ζητοῦσαν πνευματική ζωή. Σ' αὐτούς ἀπαριθμοῦμε καί τούς τρεῖς 'Αδελφούς τό γένος 'Ηλίε, οἱ ὁποῖοι εἰσῆλθαν στήν 'Αδελφότητα, διότι ἐπιζητοῦσαν μέ πόθο ἀπό τήν παιδική τους ἡλικία, μιά ὑψηλή μοναχική πολιτεία καί ἕνα 'Ηγούμενο ἔμπειρο στά πνευματικά.
Μπαίνοντας τό ἔτος 1909 καί μέχρι τό τέλος τοῦ 1944, ὅσο δηλαδή ἦτο ἡγούμενος ὁ π. 'Ιωαννίκιος Μορόϊ, ἐπέτυχε νά ἀναδείξη τήν Σκήτη μία πραγματική πνευματική ἡσυχαστική κυψέλη, κατά τά πρότυπα τοῦ 'Αγίου ῎Ορους.
'Η Θεία Λειτουργία ἐτελεῖτο καθημερινῶς, ὁ ῎Ορθρος ἐτελεῖτο τό μεσονύκτιο καί οἱ ἄλλες 'Ακολουθίες στόν καιρό τους. 'Ο Γέροντας δέν ἔδινε εὐλογία ν' ἀρχίση ἡ 'Ακολουθία, μέχρις ὅτου νά ἔλθουν ὅλοι οἱ 'Αδελφοί στήν ἐκκλησία. 'Η ἐξομολόγησις γινόταν μία φορά τήν ἑβδομάδα, ἐνῶ ἡ θεία Κοινωνία συνήθως μία φορά τόν μῆνα καί κατά τόν πόθο τοῦ καθενός. Τράπεζα φαγητοῦ γινόταν μία φορά τήν ἡμέρα κάθε Δευτέρα, Τετάρτη καί Παρασκευή, στίς 3 τό ἀπόγευμα, χωρίς λάδι, ἐνῶ στίς ἄλλες ἡμέρες ὑπῆρχε διφαγία μέ λάδι, τυρί, κατά τήν τάξι τῆς 'Εκκλησίας.
Στό κελλί του ὁ κάθε Μοναχός ἦτο ὑποχρεωμένος νά κάνη τόν διατεταγμένο κανόνα του. Δηλαδή 300 μεγάλες μετάνοιες, 600 μικρές, προσκυνητές, καθώς καί τήν ἀνάγνωσι τοῦ Ψαλτηρίου. Αὐτοί πού δέν ἤρχοντο στόν ῎Ορθρο καί δέν ἔκαναν τόν Κανόνα τῆς προσευχῆς τους, ἐκείνη τήν ἡμέρα δέν ἔμπαιναν στήν τράπεζα γιά φαγητό. 'Ομοίως, δέν εἶχε εὐλογία νά δεχθῆ στό κελλί του κάποιο συγγενῆ, οὔτε νά κρατῆ χρήματα ἤ νά συνομιλῆ γιά κοσμικά πράγματα.
῞Ολοι οἱ μοναχοί τῆς Σκήτης ἐδιάβαζαν τό Ψαλτήριο καί ἔλεγαν τήν εὐχή: <Κύριε 'Ιησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν> μέ σιωπή καί ταπείνωσι. 'Ακόμη ἦσαν πέντε 'Αδελφοί καί Μοναχοί, οἱ ὁποῖοι ἐγνώριζαν τό Ψαλτήριο ἀπό στήθους καί τό ἔλεγαν μία φορά κάθε ἡμέρα. Καθένας ἀγωνιζόταν κατά τήν δύναμί του. Μερικοί ἔφευγαν γιά τήν ἔρημο μέ λίγη τροφή, ἐνῶ ἄλλοι ἀναχωροῦσαν γιά τίς σπηλιές τοῦ δάσους στήν γύρω ἐκεῖ περιοχή. ῞Ομως τά ἔκαναν ὅλα μ' εὐλογία τοῦ 'Ηγουμένου.
 'Αλλά καί ὁ 'Ηγούμενος π. 'Ιωαννίκιος εἶχε ἐπιβάλει μία πολύ σκληρή ἄσκησι στόν ἑαυτό του. ῎Ελεγε ὁ π. Κλεόπας γιά τόν Γέροντά του: «'Επειδή λειτουργοῦσε καθημερινῶς, δέν ἔτρωγε τίποτε ἀπό τήν Δευτέρα μέχρι τό Σάββατο, ἀρκούμενος στήν Κοινωνία τοῦ  Σώματος καί Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καί στό πρόσφορο μέ τό ὁποῖον ἐπροσκόμιζε. Σ' αὐτές τίς πέντε ἡμέρες ὁ Γέροντάς μου ἐρχόταν στήν τράπεζα τοῦ φαγητοῦ καί μᾶς ἐδιάβαζε τούς λόγους τοῦ 'Αγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου. ῞Ομως τό Σάββατο καί τήν Κυριακή, καθώς καί στίς μεγάλες 'Εορτές, ἔτρωγε μαζί μας στήν Τράπεζα».

Μετάφρασις-ἐπιμέλεια ὑπό Μοναχοῦ Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου

Ἱερά Μονή Ὁσίου Γρηγορίου 

Ἅγιον Ὅρος Ἄθω 

1999

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις