«Προσέχετε ἀπό τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων, ἥτις ἐστίν ὑπόκρισις»[1]. Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπό τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων, ἥτις ἐστίν ὑπόκρισις. Ὁ διαβολος εἶναι ὁ μέγας ὑποκριτής καί ὁ μέγας συκοφάντης, ὁ μέγας διαβολεύς, συκοφάντης τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ. Πῶς θά μπορέσει ὁ χριστιανός νά διακρίνει τό σωστό ἀπό τό λάθος, τήν ἀλήθεια ἀπό τό ψέμα, τήν ὑποκρισία ἀπό τήν εἰλικρίνεια καί τήν ὑποκριτική συμπεριφορά ἀπό τήν εἰλικρινή συμπεριφορά, τήν ὑποκριτική ἀγάπη; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει νήψη, ἔχει ἐγρήγορση πνευματική, ὅταν παρακολουθεῖ τόν ἐαυτό του, ὅταν γνωρίσει ἀληθινά τόν ἑαυτό του, τότε δέχεται τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ καί τότε μπορεῖ νά διακρίνει καί τήν συμπεριφορά τῶν ἄλλων, ἄν εἶναι γνήσια ἤ ὄχι, ἄν εἰναι ὑποκριτική ἤ ἄν εἶναι ἀληθινή∙ τότε μπορεῖ νά ἔχει ἀληθινά καί σωστά κριτήρια, τά ὁποῖα δέν εἶναι ἄλλο παρά τά ἔργα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Ὅπως εἶπε ὁ Κύριος, «τό δέντρο γνωρίζεται ἀπό τούς καρπούς»[2] καί τούς ὑποκριτές καί τούς ἀνθρώπους πού φαίνονται καλοί ἀλλά εἰναι κακοί στήν πραγματικότητα, διαβρωμένοι ἀπο τόν ἀρχεκακο διάβολο, θά τούς διακρίνετε ἀπό τά ἔργα τους. Ὁ δάσκαλός μας Ἰησοῦς Χριστός, λέγει ὁ Ἅγιος Ἡσαΐας ὁ ἀναχωρητής, ἐπειδή γνωρίζει τήν μεγάλη ἀσπλαχνία τῶν δαιμόνων καί σπλαχνιζόμενος τό γένος τῶν ἀνθρώπων, προσέταξε μέ ἔντονη διάθεση λέγοντας, «νά γίνεστε ἕτοιμοι σέ κάθε ὥρα∙ γιατί δέν γνωρίζετε σέ ποιά στιγμή ἔρχεται ὁ ληστής, μήπως κάποτε ἔρθει καί σᾶς βρεῖ νά κοιμάστε»[3].
Ὁ διδάσκαλος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἴδως τήν μεγάλην αὐτῶν ἀνελεημοσύνη, τήν μεγάλη ἀσπλαχνία αὐτῶν, γιά τούς ὁποίους μιλοῦσε στήν προηγούμενη διδασκαλία Του (τήν 11η στόν ἀριθμό, στό βιβλίο του «Περί τηρήσεως τοῦ νοός, πού ὑπάρχει στή Φιλοκαλία), αὐτοί λοιπόν εἶναι οἱ δαίμονες, γνωρίζοντας ὁ Κύριος τήν ἀνελεημοσύνη τους, δηλαδή τήν σκληρότητά τους, τό ἀνέλαιον, τό ἄσπλαχνον πού εἶναι χαρακτηριστικό τους, καί οἰκτειρήσας τό γένος τῶν ἀνθρώπων, καί ἐπειδή σπλαχνίστηκε καί σπλαχνίζεται τό γένος τῶν ἀνθρώπων, ἐνετείλατο ἐν στρυφνότητι καρδίας λέγων, (προσέταξε μέ ἔντονο τρόπο, μέ ἔντονη διάθεση καί εἶπε(sad) «Γίνεσθε ἕτοιμοι ἐν πάσῃ ὥρα, ὅτι οὐκ οἴδατε ἐν ποία ὥρα ὁ ληστής ἔρχεται»[4]∙ μήποτε ἔρθει καί εὕρει ἡμᾶς κοιμωμένους. Ὁ ληστής εἶναι ὁ διάβολος, εἶναι τά ὄργανά του, οἱ ὁποῖοι ἐπιτίθενται ξαφνικά. Εἶναι μεγάλη ἡ πανουργία του καί ἡ πανουργία αὐτῶν πού τόν ἀκολουθοῦν. Γι’ αὐτό ὁ χριστιανός δέν πρέπει νά κοιμᾶται, ἀλλά νά νήφει, νά εἶναι σέ ἐγρήγορση πνευματική, ἔτσι ὥστε κάθε στιγμή νά εἶναι ἑτοιμοπόλεμος καί νά ἀποκρούει τόν ἐχθρό.
Καί πάλιν εἶπε ὁ Κυριος: προσέχετε νά μή βαρύνουν οἱ καρδιές σας μέ κραιπάλη καί μέθη καί βιοτικές μέριμνες καί φτάσει αἰφνιδίως γιά σᾶς ἡ ὥρα. «Βλέπετε μή βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καί μέθῃ καί μερίμναις βιοτικαῖς καί ἐπελεύσεται ὑμῶν ἄφνω ἡ ὥρα»[5], θά ἐρθει ξαφνικά, αἰφνιδίως ἡ ὥρα τοῦ θανάτου σας καί θά χαθεῖτε. Προσέχετε μήν γίνετε δοῦλοι στήν κραιπάλη καί τήν μέθη καί τίς βιοτικές μέριμνες καί ἔτσι χάσετε τήν νήψη, τήν πνευματική ἐγρήγορση, τήν προσοχή πού πρεπει νά ἔχετε στήν ψυχή σας, στήν καρδιά σας, στίς πράξεις σας, ἀλλά καί στίς σκέψεις σας καί στίς ἐπιθυμίες σας.
Στάσου λοιπόν ἐπανω στήν καρδιά σου, λέγει στή συνέχεια ὁ Ἅγιος ἀββάς Ἠσαΐας, προσέχοντας τίς αἰσθήσεις σου. Στῆθι οὔν ἐπί τήν καρδίαν σου, προσέχων τάς αἰσθήσεις σου. Καί ἄν ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ καταπαύσει μέσα σου, δηλαδή ἐγκατασταθεῖ μέσα σου, τότε συλλαμβάνεις τούς ληστές νά τήν κλέπτουν κρυφά. Γιατί ἐκεῖνος πού ἐξετάζει ἀκριβῶς τούς λογισμούς, ἀντιλαμβάνεται ἐκείνους πού πρόκειται νά εἰσέλθουν καί νά τόν μιάνουν, διότι ταράζουν τόν νοῦν, γιά νά γίνει μετέωρος καί ἀργός. Ἐκεῖνοι ὅμως οἱ ὁποῖοι ἀνακαλύπτουν τήν κακία αὐτῶν, παραμένουν ἀτάραχοι, προσευχόμενοι στόν Κύριο.
Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει νήψη καί ἐγρήγορση βλέπει τούς κλέπτες, τούς πνευματικούς κλέπτες, τούς πνευματικούς ληστές, τούς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι μέσῳ τῶν λογισμῶν, τῶν ἐπιθυμιῶν, τῶν κακῶν καί τῶν παθῶν, προσπαθοῦν νά κλέψουν τόν πνευματικό πλοῦτο, πού μέ πολύ κόπο συσσωρεύει ὁ πνευματικός ἀγωνιστής. Στῆθι οὔν ἐπι τήν καρδίαν σου, στάσου λοιπόν μέ προσοχή ἐπάνω στήν καρδιά σου, προσέχων τάς αἰσθήσεις σου, πρόσεχε τίς αἰσθήσεις σου, τίς αἰσθήσεις τίς ἐξωτερικές, ἀλλά καί τίς αἰσθήσεις τίς ἐσωτερικές, πρόσεχε τούς ὀφθαλμούς σου, τήν ἀκοή σου, τόσο τούς ἐξωτερικούς, τά ἐξωτερικά αἰσθητήρια ὄργανα, νά μήν μπεῖ κάτι τό ὁποῖο θά σέ ταράξει, θά μολύνει τήν ψυχή σου, τήν καρδιά σου. Πρόσεχε ὅμως καί τίς ἐσωτερικές αἰσθήσεις, οἱ ὁποῖες καί αὐτές πρέπει νά εἶναι καθαρές, ἀμόλυντες ἀπό κάθε φαντασία, ἀπό κάθε πονηρό λογισμό, νά εἶναι προσανατολισμένες πρός τόν Θεό, νά βλέπουν συνεχῶς πρός τόν Θεό. Ἐάν ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ κατάπαυσει μέσα σου, ἄν εἰρηνεύσει μετά σοῦ ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, καταλαμβάνεις τούς ληστάς ὑποσυλοῦντας αὐτήν. Ὅταν μέσα σου ἐγκατασταθεῖ εἰρηνικά ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, καί παραμένει μέσα σου, τότε ἀποκτᾶς πνευματική ἐγρήγορση, καί τότε καταλαβαίνεις τούς λῃστές, τούς δαίμονες τούς ἀντιλαμβάνεσαι, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν νά σέ κλέψουν∙ ὁ γάρ ἀκριβαζόμενος ἐν τοῖς λογισμοῖς, ἐπιγιγνώσκει τούς μέλλοντας εἰσελθεῖν καί μιᾶναι αὐτόν. Αὐτός ὁ ὁποῖος μέ ἀκρίβεια παρακολουθεῖ τούς λογισμούς του, καταλαβαίνει τούς ληστές τούς πνευματικούς, τούς δαίμονες, πού προσπαθοῦν νά εἰσέλθουν στήν ψυχή του καί νά τόν μιάνουν, νά τόν μολύνουν∙ ταράσσουσι γάρ τόν νοῦν ὅπως γίνεται μετέωρος καί ἀργός.
Τί προσπαθοῦν νά κάνουν οἱ πνευματικοί λῃστές; Νά ταράξουν τόν νοῦ, γιά νά γίνει μετέωρος καί ἀργός. Νά μήν κινεῖται δηλαδή στήν μνήμη τοῦ Θεοῦ, νά μήν ἐπικαλεῖται τό Πανάγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, νά μετεωρίζεται ἐδῶ καί ἐκεῖ. Οἱ δέ ἐπιγνοντες τήν κακίαν αὐτῶν, ἀτάραχοι μένουσι, δεόμενοι τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖνοι ὅμως πού ἔχουν νήψη, πού ἔχουν προσοχή πνευματική, προσοχή στήν καρδιά, προσοχή στίς αἰσθήσεις, αὐτοί ἀνακαλύπτουν καί ἀποκαλύπτουν τήν κακία τῶν ἐχθρῶν τους καί δέν ταράζονται, ἀλλά συνεχίζουν νά προσεύχονται στόν Κύριο.
Ἄν λοιπόν ἔχουμε νήψη, ἄν ἔχουμε ἐγρήγορση, τότε βλέπουμε τούς ἐχθρούς μας καί τούς καταλαβαίνουμε, τούς ἀντιλαμβανόμαστε, ἀντιλαμβανόμαστε τόν τρόπο τους καί τά σχέδιά τους καί τί προσπαθοῦν νά κάνουν, καί τούς διώχνουμε, ὑπακούοντας στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔδωσε αὐστηρή ἐντολή∙ εἶπε: «ἐκεῖνο δέ γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἄν καί οὐκ ἄν εἴασεν διορυχθῆναι τήν οἰκίαν αὐτοῦ∙ διά τοῦτο καί ὑμεῖς γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται»[6], «μή ἐλθών ἐξαίφνης εὕρῃ ὑμᾶς καθεύδοντας»[7]. Νά εἶστε ἕτοιμοι γιά κάθε ὥρα, γιατί δέν γνωρίζετε τί ὥρα θά ἔρθει ὁ λῃστής∙ μήπως ἔρθει καί σᾶς βρεῖ νά κοιμᾶστε. Μήπως ἔρθει καί ὁ θάνατος, μήπως ἔρθει καί ξαφνικά ὁ Κύριος κατά τήν Δευτέρα Του Παρουσία! Ἀλίμονο τότε, ἄν σᾶς βρεῖ νά κοιμᾶστε πνευματικά.
Καί σέ ἄλλο μέρος πάλι λέει: «Προσέχετε δέ ἑαυτοῖς μήποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καί μέθῃ καί μερίμναις βιοτικαῖς, καί αἰφνίδιος ἐφ᾿ ὑμᾶς ἐπιστῇ ἡ ἡμέρα ἐκείνη»[8]. Στάσου λοιπόν καλά καί πρόσεχε∙ πρόσεχε στήν καρδιά σου, στίς αἰσθήσεις σου∙ κι ἄν κρατήσεις σφιχτά στόν νοῦ σου τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ, τότε βλέπεις τούς λῃστές-δαίμονες πού προσπαθοῦν νά τήν ἀφαιρέσουν κρυφά, τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἐκεῖνος πού προσέχει μέ ἀκρίβεια τούς λογισμούς του, ἀντιλαμβάνεται ἐκείνους πού θέλουν νά μποῦν καί νά τόν μολύνουν. Οἱ κακοί λογισμοί ταράζουν τόν νοῦ γιά νά γίνει μετέωρος, φουσκωμένος καί ἀργός, ἀλλά ἐκεῖνοι πού γνωρίζουν τήν κακία τους, τήν κακία τῶν δαιμόνων, ἐπειδή ἔχουν νήψη καί ἐγρήγορση, μένουν ἀτάραχοι, προσευχόμενοι στόν Κύριο. Χρειάζεται λοιπόν νήψη, ἡ ὁποία δίνει ζωή καί καθιστᾶ ἄξια καί ἐπιτυχή τήν προσευχή. Γιατί προσευχή χωρίς νήψη, χωρίς εὐχή, εἶναι χωρίς ὠφέλεια.
Ὑπάρχουν διάφοροι τρόποι νήψεως, λέγει ὁ Ἅγιος Ἡσύχιος ὁ Πρεσβύτερος. Ἕνας τρόπος νήψεως εἶναι νά ἐξετάζεις συχνά καί προσεκτικά τήν φαντασία τοῦ πονηροῦ λογισμοῦ, τήν παράσταση τοῦ πονηροῦ λογισμοῦ, δηλαδή τήν προσβολή. Νά προσέχεις δηλαδή στήν ἀρχή, πρίν ἀκόμα μπεῖ ὁ λογισμός μέσα σου καί τόν δεχτεῖς. Γιατί ὁ σατανᾶς δέν μπορεῖ χωρίς φαντασία νά δημιουργεῖ λογισμούς καί νά τούς παρουσιάζει στόν νοῦ γιά νά τόν ἐξαπατήσει. Στάσου λοιπόν μακριά, διῶξε ἀμέσως κάθε φαντασία, κάθε προσβολή πονηροῦ λογισμοῦ πού ἔρχεται διά τῆς φαντασίας. Ἄλλος τρόπος εἶναι νά κρατᾶς τήν καρδιά σου πάντοτε σέ βαθιά σιωπή καί ἡσυχία ἀπό κάθε λογισμό καί νά προσεύχεσαι. Ἄλλος τρόπος εἶναι νά παρακαλεῖς συνεχῶς τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό μέ ταπείνωση νά ἔρθει σέ βοήθεια. Ἄλλος τρόπος εἶναι νά θυμᾶται κανείς ἀκατάπαυστα τόν θάνατο. Ὅλες αὐτές οἱ ἐργασίες, ἀγαπητέ, λέγει ὁ Ἅγιος Ἡσύχιος ὁ Πρεσβύτερος, ἐμποδίζουν τίς πονηρές σκέψεις σάν φοβεροί θυρωροί, τό νά προσβλέπεις στόν οὐρανό καί νά νομίζεις ὅτι ἡ γῆ δέν εἶναι τίποτε, εἶναι καί αὐτό ὠφέλιμο καί ἀποτελεσματικό μαζί μέ τά ἄλλα. Ἐκεῖνος πού γεννήθηκε τυφλός, δέν βλέπει τό φῶς τοῦ ἥλιου, καί ἐκεῖνος πού δέν ζεῖ μέ τή νήψη, δέν βλέπει τίς πλούσιες ἀκτινοβολίες τῆς Χάρης πού ἔρχεται ἀπό τόν οὐρανό, οὔτε θά ἐλευθερωθεῖ ποτέ ἀπό τά πονηρά ἔργα καί λόγια καί σκέψεις, πού μισεῖ ὁ Θεός∙ καί κατά τήν ἔξοδό του ἀπό τή ζωή δέν θά περάσει ἐλεύθερα ἀπό τούς ἄρχοντες τοῦ σκοτεινοῦ ταρτάρου, δηλαδή τά τελώνια.
Θεμέλια τοῦ σπιτιοῦ εἶναι οἱ πέτρες. Θεμέλιο καί ὀροφή τῆς ἀρετῆς, τῆς νήψεως, εἶναι τό προσκυνητό καί ἅγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἕνας ἀνόητος κυβερνήτης πλοίου, ἄν στήν τρικυμία διώξει τούς ναῦτες καί ρίξει στή θάλασσα τά κουπιά καί τά πανιά καί κοιμηθεῖ, εὔκολα θά ναυαγήσει∙ καί ἡ ψυχή εὐκολότερα θά καταποντιστεῖ ἀπό τούς δαίμονες, ἄν ἀμελήσει τήν νήψη καί δέν ἐπικαλεῖται μόλις φανεῖ ἡ δαιμονική προσβολή τό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἄς καταφεύγουμε λοιπόν μέ προσοχή στήν προσευχή. Ἄς ἐπικαλούμαστε τό ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί ἔτσι ἄς ἐξολοθρεύουμε κάθε προσβολή τῶν δαιμόνων πού γίνεται δια τῆς φαντασίας καί διά τοῦ ὅποιου λογισμοῦ. Καί ἔτσι θά ἀξιωθοῦμε τῆς καθαρότητας καί τῆς κατοικίσεως τῆς Θείας Χαρίτος ἐν ἡμῖν καί τῆς σωτηρίας.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου