10ο κεφ. Ἐπίσημες ἐπισκέψεις

Βίος καί πολιτεία

τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη

(9ο Μέρος)

Ἀπό τό βιβλίο «Ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης»

10ο κεφ. Ἐπίσημες ἐπισκέψεις

Τόσο πλούσια κατεῖχε ὁ ὅσιος Μάξιμος τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού τά μακρινά τά ἔβλεπε κοντινά, τά ἀφανῆ καί ἀόρατα τά διέκρινε σάν φανερά, τά μέλλοντα τά προγνώριζε καί τά προέλεγε σάν παρόντα.

Ἔτσι, προεῖπε καί τόν ἐρχομό τῶν βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων. Ἐπί πλέον ἀποκάλυψε καί τό σκοπό τῆς ἐπισκέψεώς τους.

1. «Οἱ βασιλεῖς τῶν Ρωμαίων θά ἔρθουν ἐδῶ νά μέ συναντήσουν. Θέλουν ὅμως ν᾿ ἀκούσουν προφητεῖες καί νά πληροφορηθοῦν τά μέλλοντα, καί ὄχι νά ὠφεληθοῦν ψυχικά.»

Σέ λίγο καιρό ἦρθαν στό Ἅγιον Ὄρος οἱ συναυτοκράτορες Ἰωάννης Ε΄ ὁ Παλαιολόγος (1341 – 76 καί 1379 - 91) καί Ἰωάννης ΣΤ΄ ὁ Καντακουζηνός (1347 – 54)*.

Ἀναζήτησαν τόν ὅσιο. Ἡ φήμη τῆς ἁγιότητός του τούς ἔκανε ν᾿ ἀφήσουν τά βασιλικά παλάτια, τούς πολύπειρους διπλωμάτες καί τούς σοφούς συμβούλους, καί νά ᾿ρθουν νά συναντήσουν προσωπικά, στό ἀπέριττο κελλάκι του, τόν ταπεινό καί ρακένδυτο ἐρημίτη, τοῦ ὁποίου ὅμως τό σκελετωμένο σῶμα, σάν μυροδοχεῖο πολύτιμο, εἶχε μέσα του τή θεία χάρη.

Ὁ ὅσιος τούς προφήτεψε ὅλα ὅσα ἐπρόκειτο νά συμβοῦν στήν αὐτοκρατορία, παρηγορώντας τους γιά τίς μελλοντικές δοκιμασίες. Ἔπειτα ἔστρεψε τό λόγο στά πνευματικά καί προσπάθησε νά τούς διδάξει ὅ,τι ἦταν κατάλληλο γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς καί χρήσιμο γιά τή διακυβέρνηση τοῦ κράτους:

» Χρωστᾶτε ἐσεῖς, πού εἴσαστε βασιλεῖς τῆς γῆς, νά ἔχετε πάντοτε τό νοῦ σας στόν ἐπουράνιο Βασιλιά.

» Σαν σκῆπτρο οὐράνιο νά ἔχετε τό Εὐαγγέλιό Του. Νά ἐκτελεῖτε ἐσεῖς πρῶτοι τά θεῖα Του προστάγματα, καθώς εἶναι γραμμένο στούς ψαλμούς:

“Δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ καί ἀγαλλιᾶσθε αὐτῷ ἐν τρόμῳ. Δράξασθε παιδείας, μήποτε ὀργισθῇ Κύριος·ἐν τάχει ὁ θυμός αὐτοῦ”.

» Νά διδάσκετε στούς ὑπηκόους σας τήν πίστη, τή δικαιοσύνη, τήν ἀγάπη, τήν εἰρήνη, τήν ἁγιότητα. Νά τιμᾶτε καί νά προστατεύετε τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Νά ἐνδιαφέρεστε γιά τούς φτωχούς καί τούς ἀρρώστους. Νά εἶστε ἐπιεικεῖς σ᾿ ὅσους φταῖνε. Ν᾿ ἀγαπᾶτε τούς μοναχούς καί νά τούς θεωρεῖτε στρατιῶτες τοῦ οὐρανίου Βασιλέως Χριστοῦ. Νά μήν ταράζεστε γιά τίς θλίψεις πού σᾶς συμβαίνουν, ἀλλά νά ὑπομένετε ἤρεμα τίς δύσκολες καταστάσεις, γιά νά στεφανωθεῖτε καί στήν αἰώνια βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα ν᾿ ἀναχωρήσουν οἱ αὐτοκράτορες, τούς συνόδεψε τιμητικά καί, δείχνοντας τόν Ἰωάννη Καντακουζηνό, εἶπε:

• Νά ἡγούμενος γιά μοναστήρι.

Ἔπειτα γύρισε στόν Ἰωάννη Παλαιολόγο καί τόν συμβούλεψε:

• Συγκατήσου, ἀσυγκράτητε, καί μήν πλανιέσαι. Γιατί ἡ βασιλεία σου θά εἶναι μακροχρόνια, ἀλλ᾿ ἀδύναμη καί πολυτάραχη.

Ἔτσι, φανερώνοντάς τους καί προσωπικά θέματα, τούς ἀποχαιρέτησε:

• Χαίρετε καί πηγαίνετε «εἰς ὁδόν εἰρήνης».

Ἀργότερα ἔστειλε στήν Κωνσταντινούπολη, στόν αὐτοκράτορα Καντακουζηνό, ἕνα παξιμάδι, ἕνα κρεμμύδι κι ἕνα σκόρδο! Ὅλοι τότε παραξενεύτηκαν, ἀλλά ὁ ὅσιος ἤθελε νά τοῦ προμηνύσει ἔτσι, ὅτι θά γινόταν ἀργότερα μοναχός καί θά ἔτρωγε στό μέλλον τέτοιες τροφές. Ὅταν ἡ προφητεία πραγματοποιήθηκε καί ὁ Ἰωάννης, ὡς μοναχός, ἔτρωγε παξιμάδι, θυμήθηκε τό παράδοξο δῶρο τοῦ ὁσίου καί θαύμασε τό προορατικό χάρισμά του.

Παρόμοια τόν θαύμαζε καί ὁ Παλαιολόγος, καθώς, μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου, ἔβλεπε νά ἐκπληρώνονται καί στή δική του ζωή οἱ θεόπνευστες προφητεῖες.

Ὁ ὅσιος δέν δέχτηκε ἐπίσκεψη μόνο ἀπό τούς ἀρχηγούς τῆς αὐτοκρατορίας, δέχτηκε καί πατριαρχική ἐπίσκεψη!

Πράγματι, ὁ ἅγιος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κάλλιστος Α΄** (1350-53 καί 1355-65), πηγαίνοντας μέ ἐπίσημους κληρικούς στή Σερβία, ἔκανε παράκαμψη, πέρασε ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί ἐπισκέφθηκε τόν ὅσιο στό κελλί του. Ἐκεῖνος τόν προϋπάντησε καί πῆρε τήν πατριαρχική εὐλογία. Μετά τόν ἀσπασμό, εἶπε στούς παρόντες, δείχνοντας τόν σεβάσμιο ἐπισκέπτη:

• «Οὗτος ὁ γέρων τήν γραῖαν του ἀπώλεσε».

Ἔπειτα συνομίλησε μαζί του πολλή ὥρα καί, προπέμποντάς τον, ἔψαλε νεκρώσιμους στίχους ἀπό τόν «Ἄμωμο». Ἤθελε νά προμηνύσει, ὅτι στή διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ θά πέθαινε καί θά θαβόταν ἐκεῖ. Ἔτσι κι ἔγινε. Ὅλοι ὅσοι συμμετεῖχαν στήν πατριαρχική ἀποστολή πέθαναν καί τάφηκαν στή Σερβία. Ὑπάρχει μάλιστα καί ἡ ἐκδοχή ὅτι δηλητηριάστηκαν.

* Ὁ Ἰ ω ά ν ν η ς Ε΄ ὁ Πα λ α ι ο λ ό γ ο ς γεννήθηκε τό 1332 στό Διδυμότειχο. Ἦταν γιός τοῦ αὐτοκράτορα Ἀνδρονίκου Γ΄, τόν ὁποῖο διαδέχθηκε σέ ἡλικία ἐννέα ἐτῶν τό 1341· γι᾿ αὐτό ἐπιτροπευόταν ἀπό τήν μητέρα του Ἄννα τῆς Σαβοΐας, τό μεγάλο δομέστικο Ἰ ω ά ν ν η τ ό ν Κ α ν τ α κ ο υ ζ η ν ό καί τόν πατριάρχη Ἰωάννη ΙΔ΄ τόν Καλέκα. Οἱ μηχανορραφίες ὅμως τοῦ τελευταίου ἀπομάκρυναν τό δομέστικο ἀπό τά ἀνάκτορα, γεγονός πού ἀπετέλεσε ἀφορμή ἐμφυλίου πολέμου. Ὁ Ἰωάννης Καντακουζηνός κατέφυγε στό Διδυμότειχο, αὐτοανακηρύχθηκε αὐτοκράτορας τό 1341 καί, μετά ἀπό πολεμικές ἐπιχειρήσεις ἕξι χρόνων, μπῆκε στήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου στέφθηκε καί τυπικά αὐτοκράτορας ὡς Ἰωάννης ΣΤ΄. Σεβάστηκε ὅμως τά δικαιώματα τοῦ Ἰωάννη Ε΄, τόν ὁποῖο ἀναγνώριζε ὡς συναυτοκράτορα. Μάλιστα τοῦ ἔδωσε ὡς σύζυγο τήν κόρη του Ἑλένη. Ἀργότερα παραιτήθηκε ἀπό τό θρόνο καί ἀποσύρθηκε στή μονή τῶν Μαγγάνων, ὅπου ἔγινε μοναχός μέ τό ὄνομα Ἰωάσαφ. Πέθανε στήν Πελοπόννησο τό 1383.

** Ὁ πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἅγιος Κ ά λ λ ι σ τ ο ς Α΄ ἀσκήθηκε στήν σκήτη τοῦ Μαγουλᾶ, ὅπου γνώρισε τόν ὅσιο Γρηγόριο τόν Σιναΐτη καί ἔγινε ὑποτακτικός του. Ὡς ἁγιορείτης μοναχός, ὑπέγραψε τόν Ἁγιορείτικο Τόμο τοῦ 1340 καί συμμετεῖχε ἐνεργά στήν προσπάθεια τῶν μοναχῶν γιά τή συμφιλίωση τῶν αὐτοκρατόρων Ἰωάννη Ε΄ τοῦ Παλαιολόγου καί Ἰωάννη ΣΤ΄τοῦ Καντακουζηνοῦ. Μέ ὑπόδειξη τοῦ δευτέρου ἔγινε πατριάρχης τό 1350. Ὅταν ὅμως πιέστηκε νά στέψει τόν Ματθαῖο Καντακουζηνό ὡς συναυτοκράτορα, ἀρνήθηκε καί προτίμησε νά παραιτηθεῖ. Τό 1355 ἀνακλήθηκε στόν πατριαρχικό θρόνο, ὅπου ἔμεινε μέχρι τήν κοίμησή του, τό 1364, πού συνέβη στή διάρκεια εἰρηνευτικῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀποστολῆς στή Σερβία.

συνεχίζεται…

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτηςhttp://HristosPanagia3.blogspot.com