Νοσηλευτική δεοντολογία.Σχέσεις νοσηλευτή μέ τούς ἀσθενεῖς.α' μέρος

ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΩ: Η Αγία Φοίβη εις Κεχριές της Κορίνθου, η διακόνισσα του Αποστόλου Παύλου και προστάτης των νοσοκόμων που γιορτάζει στις 3 Σεπτεμβρίου.

Α. ΣΧΕΣΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Η νοσηλευτική τέχνη και επιστήμη που «έχει τας ρίζας της εις τας ανάγκαςτης ανθρωπότητος και θεμελιούται επί του ιδεώδους της διακονίας»¹ δεν είναι απλά ένα βιοποριστικό επάγγελμα άλλα είναι πρώτα και κύρια ένα «λειτούργημα» και αποστολή υψίστης πνευματικής και κοινωνικής σημασίας διότι « η επιδέξια νοσηλεία αναφέρεται εις ολόκληρον τον άνθρωπον, εις την σωματικήν, ψυχικήν καιπνευματικήν του ευεξίαν»² γι΄ αυτό και είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση.

Στο πρόσωπο του νοσηλευτή και της νοσηλεύτριας οι ασθενείς θα πρέπει να βλέπουν έναν πολύ δικό τους (οικείο) άνθρωπο, όπως π.χ. την αδελφή τους και τον αδελφό τους.
Και ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους που παλιότερα κυρίως οι νοσοκόμες ονομάζονταν Αδελφές, ότι δηλαδή αντιμετώπιζαν τους ασθενείς με τέτοιο τρόπο σαν να είναι δικοί τους άνθρωποι σαν να είναι αδέλφια μεταξύ τους. Και πράγματι είμαστε όλοι αδέλφια εν Χριστώ αφού ο Χριστός είναι αυτός που μας ενώνει σε μια μεγάλη οικογένεια. Ο νοσηλευτής όμως δεν θα πρέπει να μείνει μόνο στην σχέση οικειότητας άλλα να επιδείξει τέτοια συμπεριφορά απέναντι στονασθενή σαν να πρόκειται για τον ίδιο του τον εαυτό, σαν να πρόκειται για την δικήτου την ψυχή και το δικό του σώμα. Ο Χριστός μας δίνει τον βασικό κανόνα της νοσηλευτικής μας συμπεριφοράς προτρέποντας όλα όσα θα θέλαμε να κάνουν σε μας οι άνθρωποι έτσι και εμείς όμοια να κάνουμε σε αυτούς.³ Αυτό το παράδειγμα ακολούθησαν πολλοί νοσηλευτές και γιατροί Άγιοι της Εκκλησίας μας. Άλλα για να γίνει αυτό απαιτείται μεγάλη ψυχική και πνευματική δύναμη, γιατί πραγματικά είναι παρά πολύ δύσκολο να αισθανθούμε τον άλλον σαν να είναι το δικό μας σώμα και η δική μας ψυχή αν δεν μας το χαρίσει ο Θεός με την προσπάθεια μας (δηλ. Με εξομολόγηση, θεια κοινωνία, πολλή προσευχή και έργα αγάπης). Για να επιτελέσει λοιπόν σωστά και επιτυχημένα το έργο του ο νοσηλευτής χρειάζεται πέρα από τις σπουδές και την οποία άλλη τυπική, τεχνική, θεωρητική και πρακτική κατάρτιση να έχει ή τουλάχιστον να προσπαθεί να καλλιεργεί μια πληθώρα πνευματικών αρετών που θα τον κάνουν να αισθανθεί τον άλλον σαν τον εαυτό του..

Καταρχάς πρέπει ο νοσηλευτής να έχει τον ζήλο και την βαθιά επιθυμία ναδιακονεί όπως ό Χριστός που ήρθε να διακονήσει και όχι να διακονηθεί⁴ ώστε να μην το κάνει σαν αγγαρεία ή με μισή καρδιά. Την αγγαρεία αργά ή γρήγορα την καταλαβαίνουν οι ασθενείς και τους επιβαρύνουμε έτσι περισσότερο την κατάσταση της υγείας τους δημιουργώντας τους μια δυσάρεστη ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα αν πρόκειται για ευαίσθητες ψυχές κάνοντας τους να αισθάνονται σαν ένα αναγκαστικό βάρος.

Ο Άγιος Λουκάς, γιατρός χειρούργος που τιμήθηκε με το Α΄ βραβείο Στάλιν, καθηγητής πανεπιστημίου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας ( η φωτογραφία του πάνω ), ένα εξαίρετο παράδειγμα διακονίας στον χώρο της υγείας, γράφει:«Το βασικό στοιχείο του χαρακτήρα μου ήταν η έντονη, έκδηλη επιθυμία να υπηρετώ τον Θεό και τους ανθρώπους, και μόνο χάρη σ’ αυτό, παρά την μεγάλη αντιπάθεια μου προς τις φυσικές επιστήμες, έδωσα εξετάσεις στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Κιέβου και τελείωσα με άριστα.⁵» Τίποτε δεν δεχόταν και δεν έκανε μισό, με μισή καρδιά. Σε ό,τι έκανε δινόταν ολοκληρωτικά.⁶ Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα ζήλου νοσηλευτικής και όχι μόνο διακονίας αποτελούν της Αγίας Φοίβης της διακόνισσας, που είναι και η προστάτιδα των νοσηλευτών καθώς και άλλων Αγίων νοσοκόμων , όπως του Αγίου Ζωτικού, του Αγίου Σαμψών του ξενοδόχου⁷ κ.τ.λ.. που θυσίασαν κυριολεκτικά την ζωή τους στην διακονία των συνανθρώπων τους.

άγρυπνη δραστηριότητα, αγάπη προς την εργασία, αφοσίωση στο καθήκον, το θάρρος και την ψυχραιμία του στρατιώτου, μητρική τρυφερότητα καιΔεν αρκεί όμως μόνο η επιθυμία για διακονία. Αύτη απλά αποτελεί μια απαραίτητη προϋπόθεση και θεμέλιος λίθος του έργου του νοσηλευτή. Η Florence Nightingale είναι η πρώτη νοσηλεύτρια που έθεσε τις βάσεις της επιστημονικής νοσηλευτικής τονίζει ότι η αδελφή πρέπει να διαθέτει μέθοδο, ταπεινοφροσύνη..⁸ δεν επιτρέπεται να κατακρίνει ούτε να αργολογεί.. οφείλει να είναι.. σοβαρά και τίμια, προ πάντων δε πρέπει να είναι πιστή και αφοσιωμένη χριστιανή και να σέβεται την κλήση της, διότι το πολύτιμο θείο δώρο της ζωής εναποτίθεται εις τας χείρας της..δια τούτο η αδελφή πρέπει να έχει λεπτά και ευγενή αισθήματα.⁹

 ( Στην φωτογραφία  η νοσοκόμαFlorence Nightingale, 1820-1910)Η Florence Nightingale ίδρυσε Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων Nightingale,στο νοσοκομείο Άγιος Θωμάς στην Φλωρεντία της Ιταλίας, που ήταν μια σχολή πρωτοποριακή στο είδος της σε όλο τον κόσμο. Στη Σχολή αυτή Πολλές φορές τις συμβούλευε (τις υποψήφιες Αδελφές) τα εξής:«Η αληθινή περιποίηση είναι μια υψηλή κλήση, μια αξιότιμη κλήση. Αλλά πώς βρίσκεται η τιμή; Να εργαστείτε σκληρά κατά τη διάρκεια της κατάρτισής σας, να μάθετε και να κάνετε όλα τα πράγματα τέλεια. Η τιμή δε βρίσκεται στην τοποθέτηση, απλά στην περιποίηση ή στη στολή σας.Η τιμή βρίσκεται στην αγάπη της τελειότητας, της συνέπειας, στο να εργαστείτε σκληρά, στο να εργαστείτε υπομονετικά, στο να είστε έτοιμες να πείτε όχι «Πόσο έξυπνη είμαι» αλλά «Δεν είμαι ακόμα αντάξια και θα ζήσω για να αξίζω να κληθώ εκπαιδευμένη νοσοκόμα».¹⁰

1.Tournier, The Healing of persons, p.135. Βλέπε και Μαρίνου Γερουλάνου, Η ιατρική από πνευματικής επισκοπήσεως (Αθήναι. Εκδόσεις :«Η Δαμασκός», 1956) Σελ.56.
2.Louise McManus, «Society’s Demands of Nurses that Influence Nursing Edycation», Problems of Graduate Nurse Education, Work Conference Report No. 2. (New York: Teachers College Press, copyright 1952 by Teachers College, Columbia University), p.12.
3.Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφ. Ζ΄ στιχ.12.
4. Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφ. Κ΄στιχ.28.
5. «Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΚΡΙΜΑΙΑΣ», ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΑΓΜΑΤΑ 2009, ΣΕΛ.12.
6. «ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΟΥΚΑΣ», Αρχιμανδρίτη Νεκταρίου Αντωνόπουλου, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΚΡΙΤΑΣ, ΣΕΛ.97.
7. « απ’ όλα τα επαγγέλματα», ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ,ΕΚΔΟΣΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΛΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ « Ο ΣΤΑΥΡΟΣ», ΣΕΛ. 103 ΓΙΑ ΑΓΙΟ ΖΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΕΛ.236 ΓΙΑ ΑΓΙΟ ΣΑΜΨΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΟ.

8. Florence Nightingale, Oration No 2. (delivered by Mrs. Lucy Seymer, 1947), The writings of Florence Nightingale. ( London.: The corwall Press, Ltd, n.d.) p. 9.

9. Florence Nightingale, Notes of Nursing: what it is and what it is not. ( New York: D. Appleton Century Co., 1912), p.125-126.

10. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Florence Nightingale ΣΤΟ INTERNET.

συνεχίζεται...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΘΗΚΑΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ Η΄ ΣΧΕΔΟΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΜΕ ΜΩΒ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Πηγή:Τό λάβαμε μέσω ἠλεκτρονικοῦ ταχυδρομείου