ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΟΦΑΓΟΥ: Προς Ρωμ. 13,11-14 και 14,1-4
Ερμηνεία του Ιερού Χρυσοστόμου στην αποστολική περικοπή
από την «Προς Ρωμαίους» επιστολή του αποστόλου Παύλου,κεφ.13,εδαφ. 11-14
[ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ]
Ας αποτινάξουμε λοιπόν τον πονηρό αυτόν ύπνο. Γιατί, αν η ημέρα μας πιάσει να κοιμόμαστε, θα ακολουθήσει θάνατος αιώνιος. Αλλά και πριν από την ημέρα εκείνη θα είμαστε ευάλωτοι σε όλους τους εχθρούς που προέρχονται από εδώ, και στους ανθρώπους και στους δαίμονες· και αν θελήσουν να μας εξοντώσουν, δεν υπάρχει κανείς που θα τους εμποδίσει. Γιατί, αν ήταν πολλοί οι επάγρυπνοι, δε θα ήταν τόσο μεγάλος ο κίνδυνος, επειδή όμως ένας και ίσως και δεύτερος, έχει ανάψει λυχνάρι και μένει επάγρυπνος, ενώ οι άλλοι κοιμούνται όπως ακριβώς στα βαθιά μεσάνυχτα, γι' αυτό επιβάλλεται σε εμάς πολλή επαγρύπνηση και πολλή ασφάλεια, για να μην πάθουμε ανεπανόρθωτα κακά. Δε φαίνεται τώρα πως είναι φωτεινή η ημέρα; Δε νομίζουμε όλοι ότι έχουμε ξυπνήσει και είμαστε νηφάλιοι; Αλλά όμως (ίσως και να περιγελάσετε τον λόγο, εγώ όμως θα τον πω), μοιάζουμε όλοι με εκείνους που κοιμούνται μέσα στη βαθειά νύχτα και ροχαλίζουν. Και αν υπήρχε δυνατότητα να δούμε ουσία ασώματη, θα σας έδειχνα πως οι περισσότεροι ροχαλίζουν, ενώ ο διάβολος τρυπάει τους τοίχους και κατασφάζει όσους κοιμούνται και αφαιρεί αυτά που υπάρχουν μέσα, κάνοντας όλα με ασφάλεια σαν μέσα σε βαθύ σκοτάδι. Ή καλύτερα, επειδή και στα μάτια αυτό είναι αδύνατο να το δουν, ας το περιγράψουμε με τον λόγο και ας σκεφτούμε πόσοι έχουν ενοχληθεί από κακές επιθυμίες, πόσοι κατέχονται από τη φοβερή νάρκη της ασέλγειας και πόσοι σβήνουν εντελώς το φως του Πνεύματος. Γι' αυτό λοιπόν βλέπουν άλλα αντί άλλων, ακούν άλλα αντί άλλων και δεν προσέχουν σε τίποτε από τα λεγόμενα εδώ.
Αλλά αν εγώ ψεύδομαι λέγοντας αυτά και στάθηκες ξυπνητός, πες μου, τι έγινε εδώ σήμερα, αν δεν άκουσες αυτά σαν σε όνειρο; Και ξέρω βέβαια, ότι θα το πουν μερικοί, γιατί δεν τα λέγω αυτά εναντίον όλων. Αλλά εσύ που είσαι ένοχος για τα προηγούμενα, που μπήκες εδώ ανώφελα, πες, ποιος προφήτης, ποιος απόστολος μας μίλησε σήμερα και για ποια πράγματα. Αλλά δεν μπορείς να πεις, γιατί ασφαλώς πολλά μίλησες εδώ σαν σε όνειρο, χωρίς να ακούσεις τα αληθινά πράγματα. Αυτά όμως ας τα πω και στις γυναίκες, καθόσον και σε εκείνες είναι πολύς ο ύπνος· και είθε να είναι ύπνος.
Γιατί όποιος κοιμάται ούτε κακό λέγει ούτε καλό, ενώ όποιος είναι ξυπνητός έτσι όπως εσείς, λέγει πολλά και για δικό του κακό, μετρώντας τόκους, κάνοντας υπολογισμούς δανείων, φέρνοντας στη μνήμη του αναίσχυντο εμπόριο, φυτεύοντας πυκνά τα αγκάθια στη δική του ψυχή, μην αφήνοντας ποτέ τον σπόρο ούτε για λίγο να βγει. Αλλά ξύπνησε τελείως, και κατάστρεψε από τη ρίζα τα αγκάθια αυτά και αποτίναξε τη μέθη· γιατί και από εδώ προέρχεται ο ύπνος. Μέθη όμως δεν εννοώ μόνο του κρασιού, αλλά και των βιοτικών φροντίδων, και μαζί με αυτές και τη μέθη που προέρχεται από το κρασί.
Και αυτά τα συμβουλεύω όχι μόνο στους πλουσίους, αλλά και στους φτωχούς και ιδιαίτερα σε εκείνους που κάνουν τα φιλικά συμπόσια. Γιατί δεν είναι αυτό απόλαυση ούτε ανάπαυση αλλά ποινή και τιμωρία. Γιατί απόλαυση δεν είναι να πούμε αισχρά λόγια, αλλά να μιλήσουμε σεμνά, να χορτάσουμε, όχι να σκάσουμε. Εάν όμως το νομίζεις αυτό ηδονή, δείξε μου το βράδυ την ηδονή. Αλλά δεν μπορείς να τη δείξεις. Και δε λέγω ακόμη τις βλάβες που προέρχονται από εδώ, αλλά πρώτα σου μιλάω για την ηδονή που μαραίνεται αμέσως. Γιατί συγχρόνως και το συμπόσιο διαλύεται και η χαρά εξαφανίζεται. Αλλά όταν αναφέρω και τον εμετό και τους πονοκεφάλους και τις άπειρες αρρώστιες και την αιχμαλωσία της ψυχής, τι θα πεις σε αυτά; Μήπως λοιπόν, επειδή είμαστε φτωχοί, πρέπει να φερόμαστε και άσεμνα; Και τα λέγω αυτά όχι για να εμποδίσω να συγκεντρώνεστε, ούτε να κάνετε κοινά δείπνα, αλλά για να εμποδίσω να φέρεστε άσεμνα, και γιατί θέλω η απόλαυση να είναι πραγματική απόλαυση, και να μην είναι ποινή ούτε τιμωρία και μέθη και διασκέδαση. Ας πληροφορηθούν οι εθνικοί ότι οι Χριστιανοί προπάντων ξέρουν να διασκεδάζουν, και να διασκεδάζουν με σεμνότητα. «Δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ(:Υπηρετείστε τον Κύριο με φόβο)», λέγει, «καὶ ἀγαλλιᾶσθε αὐτῷ ἐν τρόμῳ(:για να δοκιμάσετε στην καρδιά σας την αγαλλίαση, που φέρει η ευλάβεια προς τον Θεό και ο φόβος, μήπως τυχόν Τον παροργίσετε με κάποιαν αμαρτία σας)»[Ψαλμ. 2,11]. Και πώς είναι δυνατό να χαιρόμαστε; Λέγοντας ύμνους, κάνοντας προσευχές, εισάγοντας ψαλμούς στη θέση των αισχρών εκείνων ασμάτων.
Έτσι και ο Χριστός θα παραβρεθεί στο τραπέζι και θα γεμίσει με ευλογία όλη την ευωχία, όταν προσεύχεσαι, όταν τραγουδάς πνευματικά, όταν προσκαλείς φτωχούς στη συμμετοχή των προσφερομένων φαγητών, όταν επιβάλλεις μεγάλη πειθαρχία και σεμνότητα στο συμπόσιο. Έτσι και εκκλησία θα κάνεις το φαγοπότι υμνώντας τον Κύριο όλων στη θέση των άκαιρων κραυγών και επαίνων. Και μη μου λέγεις ότι επικράτησε άλλος νόμος, αλλά διόρθωνε τα βρισκόμενα σε κακή κατάσταση. «Εἴτε οὖν ἐσθίετε(: Είτε λοιπόν τρώτε)», λέγει, «εἴτε πίνετε εἴτε τι ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε(:είτε πίνετε είτε κάνετε οτιδήποτε άλλο, όλα για τη δόξα του Θεού να τα κάνετε)»[Α΄ Κορ. 10,31]. Καθόσον από τέτοια τραπέζια προέρχονται σε σας οι κακές επιθυμίες, από εδώ οι ασέλγειες, από εδώ οι γυναίκες σας είναι σε περιφρόνηση, ενώ οι πόρνες σε τιμή από μέρους σας· από εδώ η διάλυση στις οικογένειες, και τα άπειρα κακά, και όλα έγιναν άνω-κάτω, και αφού αφήσατε την καθαρή πηγή, τρέχετε στο αυλάκι του βούρκου. Το ότι βέβαια το σώμα της πόρνης είναι βούρκος, δεν ερωτώ κανέναν άλλο, αλλά εσένα τον ίδιο που κυλιέσαι στο βούρκο, αν δεν ντρέπεσαι τον εαυτό σου, αν δε νομίζεις πως είσαι ακάθαρτος μετά την αμαρτία.
Γι' αυτό, σας παρακαλώ, αποφεύγετε την πορνεία και τη μητέρα της τη μέθη. Γιατί σπέρνεις όπου δεν είναι δυνατό να θερίσεις ή μάλλον και αν ακόμη θερίσεις, σου φέρνει πολλή ντροπή ο καρπός; Γιατί και αν ακόμη γεννηθεί παιδί, και σένα ντρόπιασε και αυτό έχει αδικηθεί εξαιτίας σου, αφού γεννιέται νόθο και με κακή καταγωγή. Και αν ακόμη του αφήσεις άπειρα χρήματα, περιφρονημένος στο σπίτι, περιφρονημένος στην πόλη, περιφρονημένος στο δικαστήριο είναι και εκείνος που γεννιέται από πόρνη και εκείνος που γεννιέται από δούλη. Αλλά και εσύ πάλι περιφρονημένος είσαι, και όταν ζεις και όταν έχεις πεθάνει· γιατί, και αν ακόμη πεθάνεις, μένουν οι αναμνήσεις της αισχρής πράξεώς σου. Γιατί λοιπόν τα καταντροπιάζεις όλα; Γιατί σπέρνεις όπου η γη προσπαθεί να καταστρέψει τον καρπό; Όπου είναι πολλά τα άγονα μέρη; Όπου πριν από τη γέννηση υπάρχει φόνος; Καθόσον και την πόρνη δεν την αφήνεις να παραμείνει πόρνη μόνο, αλλά την κάνεις και δολοφόνο. Είδες πορνεία από τη μέθη, μοιχεία από την πορνεία, φόνο από τη μοιχεία; Ή μάλλον και κάτι χειρότερο από τον φόνο, γιατί δεν μπορώ πώς να το ονομάσω αυτό. Γιατί δεν το σκοτώνει αφού γεννηθεί, αλλά και να γεννηθεί το εμποδίζει. Γιατί λοιπόν περιφρονείς και τη δωρεά του Θεού, και πολεμάς τους νόμους Του, και αυτό που είναι κατάρα, το επιδιώκεις εσύ σαν ευλογία, και το ταμείο της γεννήσεως το κάνεις ταμείο σφαγής, και τη γυναίκα που δόθηκε σε σένα για τη γέννηση των παιδιών την προετοιμάζεις για φόνο; Γιατί για να είναι πάντοτε στους εραστές ευχάριστη και ποθητή και για να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα ούτε αυτό δεν αποφεύγει να κάνει, μαζεύοντας από εδώ πολλή φωτιά πάνω στο κεφάλι σου. Γιατί, αν και το τόλμημα είναι δικό της, όμως η αιτία γίνεται δική σου.
Από εδώ προέρχονται οι ειδωλολατρίες. Γιατί πολλές, για να γίνουν θελκτικές, επινοούν και ξόρκια και σπουδές και μαγικά ερωτικά μέσα και άπειρα άλλα. Αλλά όμως ύστερα από τόσο μεγάλη ασχημοσύνη, ύστερα από φόνους, ύστερα από ειδωλολατρίες, στους πολλούς το πράγμα φαίνεται πως είναι αδιάφορο, μολονότι πολλοί έχουν και γυναίκες. Εδώ είναι και περισσότερο το μέγεθος των κακών. Γιατί και μαγείες προκαλούνται στη συνέχεια, όχι στην κοιλιά της πόρνης, αλλά στην αδικημένη γυναίκα, και χίλιες επιβουλές, και επικλήσεις δαιμόνων, και νεκρομαντείες, και καθημερινοί πόλεμοι και άγριες μάχες και καθημερινές φιλονικίες. Γι' αυτό και ο Παύλος αφού είπε «όχι με ακολασίες και ασέλγειες», πρόσθεσε, «όχι με έριδες και ζηλοτυπίες», επειδή γνώριζε τους πολέμους που προέρχονται από εδώ, τη διάλυση των οικογενειών, τις αδικίες των ευγενών παιδιών, τα άπειρα κακά.
Για να αποφύγουμε λοιπόν όλα αυτά, ας ντυθούμε τον Χριστό και ας είμαστε παντοτινά μαζί Του. Επειδή και αυτό σημαίνει ντύσιμο, το να μην Τον εγκαταλείψουμε ποτέ, το να φαίνεται από παντού Αυτός μέσα μας με την αγιοσύνη μας, με την αγαθότητά μας. Έτσι και στους φίλους λέμε «ο τάδε ντύθηκε τον τάδε» εννοώντας τη μεγάλη αγάπη και την αδιάκοπη συναναστροφή. Γιατί εκείνος που ντύθηκε, φαίνεται εκείνο, εκείνο που έχει ντυθεί.
Ας φαίνεται λοιπόν από παντού μέσα μας ο Χριστός. Και πώς θα φαίνεται; Εάν κάνεις τα δικά Του. Και τι έκαμε Εκείνος; «ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ(: ο υιός του ανθρώπου [δηλαδή εγώ που γεννήθηκα χωρίς πατέρα αλλά μόνον από την Παρθένο και είμαι ο κατεξοχήν άνθρωπος, γνωστός από την υπόσχεση του Θεού προς τον Αδάμ] δεν έχει πού να ακουμπήσει το κεφάλι του. Μην περιμένεις λοιπόν κι εσύ σωματικές ανέσεις και αναπαύσεις, αλλά πάρε τις αποφάσεις σου γνωρίζοντας από πριν ότι η ζωή των πιστών μου είναι γεμάτη από στερήσεις και θυσίες όπως η δική μου)», λέγει[Λουκ.9,58]. Αυτόν και συ να μιμηθείς. Έπρεπε να ζει απολαμβάνοντας φαγητό, και έτρωγε κριθαρένια ψωμιά. Χρειαζόταν να ταξιδέψει, και πουθενά δεν υπήρχαν άλογα και υποζύγια, αλλά τόσο πολύ βάδιζε, ώστε και να κουραστεί. Χρειαζόταν να κοιμηθεί και σε προσκέφαλο ξάπλωνε πάνω στην πλώρη του πλοίου. Χρειαζόταν να καθίσουν για φαγητό, και διέτασσε να ξαπλώσουν επάνω στο χορτάρι. Αλλά και τα ρούχα του ήταν ευτελή· και σε πολλές περιπτώσεις έμενε μόνος Του, χωρίς να φέρνει κανένα μαζί του. Και αφού μάθεις όλα όσα έγιναν στο σταυρό και τις ύβρεις και γενικά όλα να τα μιμηθείς. Και έτσι ντύθηκες τον Χριστό, αν δε φροντίζεις για τη σάρκα προς ικανοποίηση των επιθυμιών της. Γιατί ούτε ευχαρίστηση έχει το πράγμα. Καθόσον οι επιθυμίες αυτές γεννούν πάλι άλλες δριμύτερες, και ποτέ δε θα χορτάσεις, αλλά θα προκαλέσεις μεγάλη δοκιμασία στον εαυτό σου. Γιατί, όπως ακριβώς εκείνος που διψάει διαρκώς και αν ακόμη έχει κοντά του άπειρες πηγές, τίποτε δεν κερδίζει από εδώ, αφού δεν μπορεί να σβήσει το πάθος του, έτσι και εκείνος που ζει διαρκώς με επιθυμίες.
Εάν όμως βρίσκεσαι μέσα στη στέρηση, ποτέ δε θα δεχθείς αυτόν τον πυρετό, αλλά όλα εκείνα θα φύγουν, και η μέθη και οι ασέλγειες. Τόσο λοιπόν να τρως όσο να σταματήσεις την πείνα, τόσο να ντύνεσαι όσο να σκεπάζεσαι μόνο, και να μη στολίζεις με ρούχα τη σάρκα, για να μην την καταστρέψεις. Καθόσον και πιο αδύνατη την κάνεις και την υγεία της βλάπτεις, αφού την αδυνατίζεις με πολλή ανοησία. Για να την έχεις λοιπόν καλό όχημα της ψυχής, για να κάθεται με ασφάλεια ο κυβερνήτης στο τιμόνι και για να μεταχειρίζεται με ευκολία ο στρατιώτης τα όπλα, κάνε τα όλα όπως πρέπει. Γιατί δε μας κάνει ακατανίκητους το να έχουμε πολλά, αλλά το να χρειαζόμαστε λίγα. Γιατί εκείνος, και αν ακόμη δεν αδικηθεί, φοβάται, ενώ αυτός, και αν ακόμη αδικηθεί, θα είναι σε καλύτερη κατάσταση από εκείνους που δεν έχουν αδικηθεί, και γι' αυτό θα βρίσκεται και σε περισσότερη ευθυμία.
Ας μην επιζητούμε λοιπόν αυτό, πώς δηλαδή να μη μας βλάψει κανείς, αλλά πώς, και αν ακόμη θέλει να μας βλάπτει, να μην μπορεί. Και αυτό από πουθενά αλλού δε θα συμβεί, παρά μόνο από το να ανεχόμαστε τη στέρηση και να μην επιθυμούμε περισσότερα. Γιατί έτσι και εδώ θα μπορέσουμε να ζήσουμε μία ζωή γεμάτη απολαύσεις, και τα μελλοντικά αγαθά θα επιτύχουμε, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μέσω του οποίου και μαζί με τον οποίο στον Πατέρα και συγχρόνως στο Άγιο Πνεύμα ανήκει η δόξα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- https://greekdownloadsfiles.wordpress.com/2014/08/in-epistulam-ad-romanos.pdf
- Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στην Προς Ρωμαίους επιστολήν , πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1985, τόμος 17, ομιλία ΚΕ΄,σελίδες 538-547.
- http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
- Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
- http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
- http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου