Δέν εἶναι ὅμως ἡ τεχνολογία καὶ ἡ ἐπιστήμη αὐτὴ ἡ ὁποία πρέπει νὰ μᾶς κατευθύνει, ἀλλὰ εἶναι ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ πίστις.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Γιά τόν νέο βαρλααμισμό μέσα στήν ἁγία μας Ἐκκλησία, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου (Ἀπόσπασμα)

28/03/2021 ( ἀπόσπασμα) 

Ὅπως ἀκούσαμε στὸν βίο τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, μεταξὺ τῶν ἄλλων στὴν ἐποχή του, ἐμφανίστηκε ἕνας μεγάλος αἱρετικὸς ποὺ λεγότανε Βαρλαὰμ, καὶ ὁ ὁποῖος ἐδίδασκε ὅτι μπορεῖ ὁ Θεὸς νὰ προσεγγιστεῖ μὲ τὴν λογικὴ, μὲ συλλογισμοὺς, μὲ τὴν φιλοσοφία. Καὶ ἄν δὲν πάει ἔτσι ὁ ἄνθρωπος, δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ τὸν Θεό. 

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς κατάλαβε ὅτι κρύβεται μιὰ μεγάλη αἵρεση πίσω ἀπ’αὐτὲς τὶς διδασκαλίες καὶ τὸν κατατρόπωσε. Καὶ τοῦ εἶπε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν προσεγγίζεται μὲ τὴν διάνοια, μὲ τὴν σκέψη, μὲ τοὺς συλλογισμοὺς, μὲ τὴν λογικὴ τοῦ Ἀριστοτέλους, παρόλο ποὺ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς γνώριζε πολὺ καλὰ τὴ φιλοσοφία καὶ τὸν Ἀριστοτέλη καὶ τὸ δίδαξε, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλους μας, σὲ ὅλη τὴν Ἐκκλησία, καὶ δόξα τῷ Θεῷ γι’αὐτὸ, ὅτι ὁ Θεὸς προσεγγίζεται μὲ τὴν καρδία καὶ ὄχι μὲ τὸν ἐγκέφαλο· δηλαδὴ, μὲ τὸν νοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὑψηλότερη δύναμη τῆς ψυχῆς καὶ ἔχει τὴν ἕδρα του εἰς τὴν καρδία, τὴν οὐσία του εἰς τὴν καρδία. Καὶ ὅταν ὁ νοῦς εἶναι καθαρὸς, ὅταν ἡ καρδία εἶναι καθαρὰ, τότε ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ δεῖ τὸν Θεὸ, κατὰ τὸ «μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται» ποὺ μᾶς εἶπε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. 

Καί ἔτσι κατατροπώθηκε αὐτὴ ἡ πλανεμένη διδασκαλία τοῦ Βαρλαὰμ, ὁ ὁποῖος μεταξὺ τῶν ἄλλων, δίδασκε καὶ κατὰ τῆς νοερᾶς προσευχῆς, καὶ κατὰ τῆς εὐχῆς τοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με», ποὺ ἀσκοῦσαν καὶ ἀσκοῦνε μέχρι σήμερα συστηματικὰ οἱ ἡσυχασταὶ ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ εὐλαβεῖς καὶ εὐσεβεῖς Χριστιανοί. 

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶναι ἐπίκαιρος καὶ στὶς μέρες μας γιατὶ καὶ σήμερα ἔχουμε μιὰ παρόμοια αἵρεση, ποὺ μᾶς λέει ὅτι πάνω ἀπ’ ὅλα εἶναι ἡ ἐπιστήμη, ποὺ δὲν εἶναι βέβαια τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνα δημιούργημα τῆς λογικῆς ἡ ἐπιστήμη, καὶ ὄχι τῆς καρδιᾶς. Γι’αὐτὸ καὶ βλέπουμε οἱ μηχανὲς ποὺ εἶναι ἄψυχα σίδερα καὶ ἀντικείμενα, τείνουν νὰ κάνουν ἄψυχο καὶ σιδερένιο καὶ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν καρδιά του, τὴν ψυχή του, χωρὶς συναισθήματα, χωρὶς ἀγάπη, χωρὶς οἶκτο, χωρὶς ἔλεος . 

Δέν εἶναι ὅμως ἡ τεχνολογία καὶ ἡ ἐπιστήμη αὐτὴ ἡ ὁποία πρέπει νὰ μᾶς κατευθύνει, ἀλλὰ εἶναι ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ πίστις. Καὶ ὅμως κάποιοι εἶπαν ὅτι καὶ μὲς στὴν Ἐκκλησία, πρέπει νὰ ἐφαρμόσουμε τὴν ἐπιστήμη. Γι’αὐτὸ καὶ ἔχουμε τὸν νέο Βαρλααμισμὸ, ὅτι τάχατες μποροῦμε νὰ μολυνθοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἐνῷ οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς λέγουν ὅτι ὄχι, ὁ ναὸς εἶναι χῶρος ὅπου ἐμπεριπατεῖ ὁ Θεὸς, κατοικεῖ ὁ Θεὸς, ὅπου ὅλα εἶναι ἁγιασμένα. Ὅπου καὶ ὁ ἀέρας ἀκόμα ἁγιάζεται μὲ μόνο τὸ θυμίαμα, καὶ βεβαίως μὲ τὴν Θεία καὶ φρικτὴ Ἱερουργία τῆς Θείας Λειτουργίας. Γι’αὐτὸ καὶ ἕνας μεγάλος σύγχρονος Ἅγιος διὰ Χριστὸν σαλὸς, ὁ Ἅγιος Γαβριὴλ ὁ Γεωργιανὸς, ἔλεγε ὅτι «ἄν βλέπατε πόση χάρη ἔχει ὁ ναὸς μὲ τὴ Θεία Λατρεία, θὰ παίρνατε καὶ τὴ σκόνη ἀπὸ τὸ πάτωμα νὰ χρισθεῖτε». 

Ὅλα ἁγιάζονται καὶ σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν ἰσχύει ἡ λογικὴ καὶ ἡ ἐπιστήμη μέσα στὸν ναὸ καὶ πέριξ τοῦ ναοῦ ἀλλὰ ἰσχύει ἡ πίστις, καὶ ὄχι μόνο ἐδῶ ἀλλὰ καὶ παντοῦ. Ὁ πιστὸς ἄνθρωπος ξεπερνάει τὴ λογικὴ. Ὑπερβαίνει τὴν ἐπιστήμη καὶ ζεῖ μέσα στὸν χῶρο τῆς πίστης, μέσα στὸν χῶρο τοῦ θαύματος. 

Πρόσφατα μάλιστα καὶ ἕνας ἐπίσκοπος στὴν Ἀμερικὴ, κατηγόρησε τὴν προσευχὴ, παρόμοιο μὲ τὸν Βαρλαὰμ, πρὶν ἀρκετὰ χρόνια, καὶ εἶπε ὅτι τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ» δὲν εἶναι σωστὴ προσευχὴ. Ἄν εἶναι δυνατὸν, Ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος νὰ λέει τέτοια λόγια. Ἔχουμε ἑπομένως ἕνα νέο Βαρλααμισμὸ μέσα στὴν Ἁγία μας Ἐκκλησία. Γι’αὐτὸ καὶ σήμερα ὁ Ἅγιος Γρηγόριος εἶναι ἐπίκαιρος. Καὶ πρέπει πολὺ νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν μελετοῦμε γι’αὐτὰ ποὺ μᾶς δίδαξε, καὶ τὰ ἄξια γεγραμμένα στὰ θεόπνευστα συγγράμματά του. 

Ἄς ἔχουμε πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἄς πορευόμαστε σταθερὰ μὲ αὐτἠ τὴν πίστη εἰς πεῖσμα ὅλων τῶν νεοβαρλααμιτῶν, καὶ ὅλων αὐτῶν οἱ ὁποῖοι ἐπιτίθενται στοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανοὺς ἐπειδὴ δὲν θέλουν νὰ ὑποκύψουν σ’αὐτὰ τὰ ἀντίχριστα καὶ ἄνομα μέτρα, μὲ τὰ φίμωτρα καὶ τὶς ἀποστάσεις καὶ τὶς κορδέλες καὶ τὶς ἀπαγορεύεις τῆς προσκύνησης τῶν Ἁγίων Εἰκόνων μέσα στοὺς ναοὺς, καὶ τὰ πολλαπλὰ πλαστικὰ κουταλάκια γιὰ τὴ μετάδοση τῆς Θείας Κοινωνίας` ὅλα αὐτὰ τὰ ἀπαράδεκτα, τὰ ὁποῖα εἶναι ἀντίθετα μὲ τὴν πίστη μας, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Φῶς, εἶναι Ζωὴ, εἶναι Ἁγιασμὸς, εἶναι ἀπολύτρωσις, εἶναι τὸ πᾶν. Καὶ στὸν Θεὸ δὲν ὑπάρχει μολυσμὸς οὔτε μέσα στὸν χῶρο ποὺ μένει ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ ὑπάρξει μολυσμὸς· νὰ μολυνθοῦμε, νὰ μολύνουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Γιατὶ ὅπως ὁ Θεὸς εἶναι Ἅγιος, καὶ τὰ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ ἁγιάζονται μέσα στὸν ναὸ, ὅπως διαβάζουμε καὶ στὴ Θεία Μετάληψη, ποὺ λένε οἱ Ἅγιοι ὅτι τὸ Σῶμα Του μᾶς θεώνει· «Θεοῦ τὸ Σῶμα καὶ θεοῖ με καὶ τρέφει, θεοῖ τὸ πνεῦμα, τὸν δὲ νοῦν τρέφει ξένως ». Ἕνας ἄνθρωπος θεωμένος μπορεῖ νὰ μολυνθεῖ ἀπὸ τίποτα ἤ νὰ μολύνει τὸν ἄλλον; Σὲ καμμία περίπτωση. 

Ἄς δοξάζουμε τὸν Πανάγιο Θεὸ ποὺ μᾶς ἔδωσε τοὺς Ἁγίους Πατέρες καὶ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο ποὺ τιμᾶμε σήμερα, καὶ μᾶς ἀποκάλυψε τὴν Ἀλήθειά Του, καὶ μᾶς στερεώνει σ’ Αὐτὴν μὲ τὴν Θεία Μετάληψη, μὲ τὰ Ἅγια Μυστήρια καὶ μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ἄσκηση καὶ ζωή. 

Ἄς μείνουμε σταθεροὶ σ’αὐτὰ ποὺ γνωρίζουμε ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες, οἱ ὁποῖοι ἀκολούθησαν τὸν Χριστό μας, καὶ ἔτσι θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ζοῦμε συσταυρωμένοι ἀλλὰ καὶ συναναστημένοι μὲ τὸν Χριστό μας καὶ μαζί Του στὴν Βασιλεία Του. 

Χρόνια πολλὰ καὶ εὐλογημένα. 

Δι’εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν. 

Ἡ Ἁγία Τριὰς διαφυλάξοι πάντας ἡμᾶς.