«Ὁ ὀνειδισμὸς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μᾶς ἐξαγνίζει» Ἁγίου Μάρκου Ἀσκητοῦ.Ἀρχιμανδρίτου Σάββα Ἁγιορείτου

«Ὁ ὀνειδισμὸς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μᾶς ἐξαγνίζει»

Ἁγίου Μάρκου Ἀσκητοῦ

Τὰ 200 κεφάλαια περὶ τοῦ πνευματικοῦ νόμου, Φιλοκαλία τόμος Α’

Ἀρχιμανδρίτου Σάββα Ἁγιορείτου

Κήρυγμα 28/12/21

«Ὁ ὀνειδισμὸς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους δίνει θλίψη στὴν καρδία ἀλλὰ γίνεται πρόξενος καθαρότητος σ’ ἐκεῖνον ποὺ τὸν ὑπομένει», λέει ὁ Ἀββᾶς Μάρκος ὁ Ἀσκητὴς στὸ 49ο ἀπόφθεγμά του· «Ὀνειδισμὸς ἀνθρώπων, θλίψιν παρέχει τῇ καρδίᾳ, ἁγνείας δὲ γίνεται αἴτιος τῷ ὑπομένοντι». Προξενεῖ ἁγνεία, δηλαδὴ ἁγνότητα ὁ ὀνειδισμός, οἱ παρατηρήσεις, τὰ ντροπιάσματα, τὰ μαλώματα, οἱ κατηγορίες, δίκαιες ἤ ἄδικες, οἱ προσβολές, οἱ ἀτιμώσεις ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους· ὅλα αὐτὰ περικλείονται στὴν ἔννοια τοῦ ὀνειδισμοῦ. Καὶ ὅπως λέει ὁ Ἀββᾶς Μάρκος, «αὐτά», λέγει, «καθαρίζουν τὴν καρδιά, προξενοῦν ἁγνότητα διότι ταπεινώνουν», καὶ ἔρχεται ἡ καθαρτικὴ Χάρις ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινώνεται καὶ τὸν καθαρίζει. Καὶ ἀπαλλάσεται ἔτσι, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴν ἔπαρση, ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, ἀπὸ τὴν κατάκριση καὶ ἀπὸ ὅλα τὰ πάθη. Γι’ αὐτὸ λέγει καὶ ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, «πίνε, πίνε ἀχόρταγα τὴν ἀτίμωση ποὺ σοῦ παρέχει ὁ Γέροντας, ὦ ὑποτακτικέ, διότι μέσῳ αὐτῆς ἀπαλλάσσεσαι ἀπὸ τὴν λαγνεία, ἀπὸ τὴν σαρκικότητα, ἀπὸ τὴν φιληδονία».

Ἔτσι, δὲν πρέπει νὰ στεναχωριόμαστε ἀλλὰ νὰ χαιρόμαστε ὅταν μᾶς παρατηροῦν, ὅταν μᾶς μαλώνουν, ὅταν μᾶς ντροπιάζουν, ὅταν μᾶς κατηγοροῦν δίκαια ἤ ἄδικα, ὅταν μᾶς προσβάλλουν, ὅταν μᾶς ἀτιμάζουν μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο. Ἐκεῖνο μόνο πρέπει νὰ προσέχουμε, νὰ μὴ συμβαίνει αὐτὸ ἐξ αἰτίας δικῶν μας ἁμαρτιῶν καὶ πταισμάτων, μικρῶν ἤ μεγάλων. Τότε, πρέπει νὰ λυπούμαστε πολὺ καὶ νὰ μετανοοῦμε. Ἀλλὰ ὅταν δὲν φταῖμε ἐμεῖς καὶ δεχόμαστε ὅλους αὐτοὺς τοὺς ὀνειδισμούς, τὶς προσβολές, τὶς ἀτιμώσεις, πρέπει νὰ χαιρόμαστε πολὺ γιατὶ μέσῳ αὐτῶν ταπεινωνόμαστε, καθαριζόμαστε καὶ ἐξαγνιζόμαστε.

Αυτὰ πρέπει νὰ τὰ γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος. Ἄν βρίσκεται σὲ ἄγνοια, θὰ ἀντιτίθεται σ’ αὐτά, θὰ δημιουργεῖ μέσα του λογισμούς, θὰ δημιουργεῖ μέσα του ἀντιπάθειες ἐναντίον αὐτῶν ποὺ τὸν ὑβρίζουν, τὸν ἀτιμάζουν, τὸν προσβάλλουν, τὸν ὀνειδίζουν. Γι’ αὐτὸ λέγει καὶ στὸ ἑπόμενο ἀπόφθεγμά του ὁ Ἀββᾶς Μάρκος, «ἡ ἄγνοια προξενεῖ τὴν ἀντιλογία πρὸς τὰ ὠφέλιμα καὶ ὅταν ἀποθρασύνεται, αὐξάνει τὰ ἔργα τῆς κακίας». Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει πνευματικὴ ἄγνοια, ἀντιλέγει σ’ αὐτὰ τὰ ὁποῖα πραγματικὰ τὸν ὠφελοῦν. Ἀντιτίθεται καὶ ἐπιτίθεται σ’ αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι χωρὶς νὰ τὸ θέλουν ἴσως καὶ οἱ ἴδιοι, τοῦ προξενοῦν μεγάλα καλὰ ὅταν τὸν ὀνειδίζουν καὶ τὸν ἀτιμάζουν καὶ τὸν προσβάλλουν καὶ τὸν ἀδικοῦν μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο. «Ἄγνοια, ἀντιλέγειν πρὸς τὰ ὠφέλιμα παρασκευάζει· καὶ θρασυνομένη, αὔξει τῆς κακίας τὰ προκείμενα»· «καὶ ὅταν ἀποθρασύνεται ἡ ἄγνοια, αὐξάνει τὰ ἔργα τῆς κακίας». Καὶ ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος θὰ μποροῦσε πάρα πολὺ νὰ ὠφεληθεῖ ἀπὸ τὶς διάφορες περιστάσεις, αὐτὸς ἀντίθετα ἀποθρασύνεται καὶ βλάπτει οὐσιαστικὰ τὸν ἑαυτό του, χάνοντας τὴν εὐκαιρία μὴ ἐξαγοράζοντας τὸν καιρό, καὶ ἔτσι δὲν προχωράει πνευματικά. Ἐνῷ ὁ Θεὸς ἔτσι βοηθάει τὸν ἄνθρωπο νὰ προχωρήσει· μέσα ἀπὸ ταπεινώσεις, μέσα ἀπὸ προσβολές, μέσα ἀπὸ ἀδικίες ὁ ἄνθρωπος καθαρίζεται καὶ προχωράει πνευματικὰ καὶ φωτίζεται καὶ θεώνεται.

Ἄς ἀποκτήσουμε λοιπόν, τὴν ἀληθινὴ πνευματικὴ γνώση μέσα ἀπὸ τοὺς Ἅγιους Πατέρες, μέσα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἄς χαιρόμαστε ὅταν ἀδικούμαστε. Καὶ ἄς φροντίζουμε ὄχι νὰ πλάθουμε λογισμοὺς ἐναντίον αὐτῶν ποὺ μᾶς ἀδικοῦν, ἀλλὰ νὰ ταπεινωνόμαστε καὶ νὰ ζητᾶμε συγχώρηση γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, καὶ ἔτσι νὰ ἐξαγνιζόμαστε, νὰ φωτιζόμαστε καὶ νὰ προχωρᾶμε εἰς τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας εἴθε ὅλοι νὰ ἐπιτύχουμε.

Τῷ δὲ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.