«Σκέψεις βασισμένες στήν πρώτη ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός τόν Τιμόθεο» Μέρος η΄ τελευταῖο

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

«Οἱ δέ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμόν καί παγίδα καί ἐπιθυμίας πολλάς ἀνοήτους καί βλαβεράς, αἵτινες βυθίζουσι τούς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καί ἀπώλειαν. ῥίζα γάρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία, ἧς τινες ὀρεγόμενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπό τῆς πίστεως καί ἑαυτούς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς» (στ΄ : 9-10).

Ὅσοι θέλουν νά πλουτίσουν, ρίχνονται στούς κινδύνους καί πέφτουν στίς παγίδες πού τούς ἑτοιμάζει ἡ ἴδια ἡ ἐπιδίωξη τοῦ πλουτισμοῦ. Ὁ πρῶτος καρπός αὐτῆς τῆς ἐπιδιώξεως εἶναι τό πλῆθος τῶν μεριμνῶν καί τῶν φροντίδων, πού ἀπομακρύνουν τόν νοῦ καί τήν καρδιά ἀπό τόν Θεό. Ἡ ψυχή πού ἀσχολεῖται μέ τόν Θεό ἐλάχιστα, ψυχρά καί ἀπρόσεκτα, γίνεται σκληρή, πέφτει στήν ἀναισθησία, χάνει τόν θεῖο φόβο καί τή μνήμη τοῦ θανάτου. Ὁ νοῦς σκοτίζεται καί παύει νά βλέπει τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἡ πίστη χάνεται καί ἡ ἐλπίδα, ἀντί νά στηρίζεται στόν Κύριο, στρέφεται στό εἴδωλο τοῦ χρήματος, θυσιάζοντας σ᾿ αὐτό καί τήν ἀγάπη. Τότε ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει ὡς πρός τήν ἀγάπη.

Τότε ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει ὡς πρός τήν ἀρετή καί παραδίνεται στό ψεῦδος, στήν πονηρία, στή σκληρότητα, κοντολογίς σ᾿ ὅλα τά πάθη. Γίνεται ὄργανο τοῦ διαβόλου καί καταστρέφεται ὁλοκληρωτικά. Γιατί ἡ ρίζα ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ἡ φιλαργυρία, πού περιέχει τίς αἰτίες καί τίς ἀφορμές γιά τή διάπραξη ὅλων τῶν ἁμαρτημάτων.

Ἀλλά κι ἐκεῖνοι πού δέν καταστράφηκαν τελείως ἀπό τή φιλαργυρία –ἐπειδή δέν παραδόθηκαν ἀπόλυτα σ᾿ αὐτήν, ἀλλά ἐπιδίωξαν ἕναν μέτριο πλουτισμό–, δέν ἀπέφυγαν τίς συμφορές. Γιατί κι αὐτοί μπλέχτηκαν στά δίχτυα πολλῶν φροντίδων, δοκίμασαν ποικίλες θλίψεις, ἀναγκάστηκαν ὄχι σπάνια νά καταπατήσουν τή συνείδησή τους, γνώρισαν μεγάλη πνευματική ὀπισθοδρόμηση καί συνειδητοποίησαν ὅτι ξέφυγαν ἀπό τόν σωστό δρόμο τῆς πίστεως καί τῆς πνευματικῆς σκέψεως. Γιά τόν χριστιανό ἡ εὐαγγελική φτώχεια εἶναι πιό ἐπιθυμητή ἀπ᾿ ὅλους τούς θησαυρούς τοῦ κόσμου, γιατί ὁδηγεῖ στήν τέλεια πίστη καί ἐξασφαλίζει τούς καρπούς αὐτῆς τῆς πίστεως. Ὁ ἀσκητής τοῦ Χριστοῦ ὅσο πιό ἀπελευθερωμένος εἶναι ἀπό τόν κόσμο,τόσο λιγότερους κινδύνου διατρέχει· ἀπεναντίας, ὅσο πιό πολύ εἶναι δεμένος μέ τόν κόσμο, τόσο ἔχει ἤδη νικηθεῖ.

«Τήν παρακαταθήκην φύλαξον, ἐκτρεπόμενος τάς βεβήλους κενοφωνίας καί ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως» (στ΄ : 20).

Ἡ ψευδώνυμη γνώση εἶναι μορφή σκέψεων καί κρίσεων πού ἄρχισαν νά σχηματίζονται στόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου μετά τήν προπατορική πτώση. Ὡς ἐπακόλουθο τῆς πίστεως ἡ γνώση αὐτή χαρακτηρίζεται ἀπό τήν πλάνη καί τό ψεῦδος, γι᾿ αὐτό καί δέν δέχεται τήν Ἀλήθεια, τόν Χριστό. Ὑπερεκτιμᾶ ὅλα τά γήινα, παραβλέποντας πώς ἡ γῆ εἶναι πρόσκαιρος τόπος ἐξορίας τῶν πεσμένων ἀνθρώπων. Γι᾿ αὐτό εἶναι ἀντίθετη στήν πίστη καί τή θυγατέρα της πνευματικῆ γνώση, πού βλέπει τά ἐγκόσμια μέ τό μάτι τοῦ περαστικοῦ ταξιδιώτη.

Τά ἀντικείμενα μέ τά ὁποῖα ἀσχολεῖται ἡ ψευδώνυμη γνώση, ὡς γήινα, εἶναι φθαρτά. Κι ἄν καμιά φορά ἀσχοληθεῖ μέ κάτι τό πνευματικό καί αἰώνιο, ἡ κρίση της εἶναι ἐντελῶς ἀβάσιμη καί ἐσφαλμένη. Στερεῖται, βλέπετε, τόν θεῖο φωτισμό, πού ἑρμηνεύει σωστά τά πνευματικά ζητήματα. Αὐτά τά ζητήματα εἶναι ἀπρόσιτα χωρίς τήν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ.

Τό ἀλλόκοτο φῶς πού διαθέτει ἡ ψευδώνυμη γνώση εἶναι τό φῶς τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων τοῦ ψεύδους. Ὅλες τίς πληροφορίες της ἡ ψευδώνυμη γνώση τίς ἀποκτᾶ μέ τίς σωματικές αἰσθήσεις, οἱ ὁποῖες ἔχουν βλαφθεῖ λόγω τῆς προπατορικῆς πτώσεως. Μά κι ὅταν ἀποκτήσει τήν ἀντίληψη κάποιου ἀντικειμένου ἤ φαινομένου πού δέν εἶναι προσιτό μέ τίς αἰσθήσεις, ὅπως συμβαίνει, γιά παράδειγμα, μέ τόν μαγνητισμό, τό μόνο πού κατορθώνει οὐσιαστικά εἶναι ν᾿ αὐξήσει τήν πλάνη της καί νά σταθεροποιήσει τόν σκοτισμό της. Γιατί, ἀποκτώντας πάντοτε πρόσκαιρες ἐπιμέρους γνώσεις, πού μεταβάλλονται ἤ ἀνατρέπονται εὔκολα, παραμένει ἀδιάλειπτα στήν περιοχή τοῦ ψεύδους. Γι᾿ αὐτό, ἄλλωστε, καί οἱ ὀπαδοί της βρίσκονται σέ διαρκή ἀσυμφωνία μεταξύ τους.

Ἄς σημειωθεῖ, ἐπίσης, πώς ἡ ψευδώνυμη γνώση δέν ἀπαιτεῖ ἀπό τούς ἀνθρώπους χρηστά ἤθη, ἀλλά, ἀπεναντίας, τούς ἐπιτρέπει νά ἁμαρτάνουν ἐλεύθερα. Ἐπιπλέον, θεωρεῖ τόν ἑαυτό της κυβερνήτη τοῦ κόσμου καί γι᾿ αὐτό ἀπορρίπτει τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἄν ὄχι πάντοτε μέ τά λόγια, σέ κάθε περίπτωση μέ τήν πράξη. Ἔτσι, λοιπόν, περιέχει τήν ἀρχή τῆς ἀθεΐας. Ἡ ἀθεΐα ἀποτελεῖ τήν οὐσία κάθε πλάνης, πού ἀποκαλύπτεται, ἄλλοτε λιγότερο καί ἄλλοτε περισσότερο, στήν ψευδώνυμη γνώση. Τέλος, αὐτή ἡ γνώση εἶναι ὁ ἀρνητικός πλοῦτος τῶν πονηρῶν πνευμάτων, καθώς καί τῶν ἀνθρώπων πού βρίσκονται σέ κοινωνία μέ τά πονηρά πνεύματα.

Ἄς ἀφήσουμε τή σοφία τοῦ κόσμου τούτου.

Ἄς πάψουμε νά στηρίζουμε τήν ἐλπίδα μας σ᾿ αὐτή τή σοφία.

Ἄς πλησιάσουμε μέ πίστη καί ταπείνωση τή θεία Σοφία καί Δύναμη, τήν ἁγία Ἀλήθεια, τόν Χριστό, πού ἦρθε στόν κόσμο «γιά νά σωθεῖ ὁ κόσμος δι᾿ Αὐτοῦ»¹. Ὁ Χριστός εἶναι τό Φῶς, πού τό σκοτάδι δέν μπορεῖ νά Τό κατανοήσει καί νά Τό δεχθεῖ². Ἱκανός νά Τό δεχθεῖ εἶναι μόνο ὅποιος ἀγαπᾶ τήν ἀλήθεια. «Κάθε ἄνθρωπος πού πράττει ἔργα φαῦλα, μισεῖ τό φῶς»³. «Αὐτός πού δέν πιστεύει, ἔχει κιόλας καταδικαστεῖ⁴. «Καί νά ποιά εἶναι ἡ καταδίκη: Τό φῶς ἦρθε στόν κόσμο· οἱ ἄνθρωποι, ὅμως, ἀγάπησαν τό σκοτάδι περισσότερο ἀπό τό φῶς, γιατί τά ἔργα τους ἦταν πονηρά»⁵.

«Σύ δέ, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ταῦτα φεῦγε· δίωκε δέ δικαιοσύνην, εὐσέβειαν, πίστιν, ἀγάπην, ὑπομονήν, πρᾳότητα... μέχρι τῆς ἐπιφανείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ... ᾧ τιμή καί κράτος αἰώνιον· ἀμήν» (στ΄ : 11, 14, 16).

«Ἐσύ, ὅμως, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ὅλα αὐτά νά τά ἀποφεύγεις. Νά ἐπιδιώκεις τή δικαιοσύνη, τήν εὐσέβεια, τήν πίστη, τήν ἀγάπη, τήν ὑπομονή, τήν πραότητα... ὥσπου νά ἔρθει ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός... Σ᾿ Αὐτόν ἀνήκουν ἡ τιμή καί ἡ αἰώνια δύναμη. Ἀμήν».

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ”

Τόμος Γ΄

Τῶν Ἐκδόσεων: Τῆς "Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς”

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
 

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης 

http://HristosPanagia3.blogspot.com

1Ἰω. γ΄ : 17.

2Πρβλ. Ἰω. Α΄ : 5.

3Ἰω. γ΄ : 20.

4Ἰω. γ΄ : 18.

5Ἰω. γ΄ : 19.